Καταγράφεται αποκλεισμός του 60% των προτάσεων που έχουν αιτηθεί επιχορήγηση από το πρόγραμα «Πολιτισμός» για το 2025, αναφέρουν σε επιστολή τους 28 φορείς του πολιτισμού, οι οποίοι σημειώνουν ότι αυτό δεν οφείλεται στην αύξηση των αιτηθέντων αλλά στην εξομοίωση του ποσοστού χρηματοδότησης στo 80% για την οποία η ομάδα εργασίας, το 2024, προειδοποίησε με δύο επιστολές της προς το υφυπουργείο Πολιτισμού.
Στη δημόσια παρέμβασή τους, τονίζουν ότι «η κατανομή των πόρων εγείρει επίσης σοβαρά ερωτήματα ως προς τη διαφάνεια για τις επιλογές των αξιολογητών και τη στρατηγική στόχευση της διεύθυνσης».
Επιπλέον, προστίθεται πως «η διαδικασία, αντί να ενισχύει τη συνεργασία, εντείνει τον ανταγωνισμό - υπονομεύοντας τη δυνατότητα συλλογικής ανάπτυξης», καθώς «δεν έχει διασφαλιστεί η πρόσβαση στα στοιχεία και τα προσόντα των αξιολογητών, γεγονός που περιορίζει την αξιοπιστία της διαδικασίας».
Οι φορείς, τέλος, καλούνε το υφυπουργείο Πολιτισμού να:
- «Προβεί σε ουσιαστική αύξηση του προϋπολογισμού, με στόχο τη χρηματοδότηση τουλάχιστον του 70% των προτάσεων που πληρούν τις βασικές προϋποθέσεις,
- Επαναξιολογήσει συνολικά το σύστημα αξιολόγησης, καθιερώνοντας σαφείς οδηγίες, ενδιάμεσες βαθμολογικές κατηγορίες και ουσιαστική ανατροφοδότηση, προκειμένου να ενισχυθεί η ποιότητα της διαδικασίας και η εμπιστοσύνη στο θεσμό.
- Διασφαλίσει την εξειδίκευση και την αντικειμενικότητα των αξιολογητών, αποτρέποντας τις συγκρούσεις συμφερόντων, με σαφή κριτήρια επιλογής.
- Επαναστελεχώσει το Τμήμα με έμπειρους λειτουργούς των Εικαστικών».
Πάντως, πρέπει να πούμε ότι το συνολικό ποσό χρηματοδότησης παρουσιάζει μικρή αύξηση [περίπου 4%] σε σχέση με το 2024, αφού το φετινό κονδύλι ανέρχεται στα €453.660 έναντι €434.667 που άγγιζε την περσινή χρονιά, κάτι το οποίο καταγράφουν και οι 27 στην επιστολή τους.
Σημειώνεται ότι την επιστολή συνυπογράφουν οι εξής οργανισµοί:
- ABR - Alternative Brains Rule
- Art Seen
- Celadon Center for the Arts
- Ένωση Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου
- P.S. Artist Led Projects
- Graphic Stories Cyprus
- Ίδρυµα Νίκος Κουρούσιης
- NeMe
- NiMAC Ίδρυµα Πιερίδη
- MAMA Contemporary
- Point Centre for Contemporary Art
- Phaneromenis 70
- Sic. Contemporary culture
- Σύνδεσµος Αγγειοπλαστών Κεραµιστών
- Σύνδεσµος Εικαστικών Καλλιτεχνών και Θεωρητικών Τέχνης – φυτωριο
- TERRA ARTE CY
- Korai Project Space
- Kimonos Art Centre
- Φωτοδός
- Urban Gorillas
- D6 Culture EU
- Ξαρκής
- ΕΚΑΤΕ
- ΚΥΠΡΙΟΙ ΧΑΡΑΚΤΕΣ
- Κέντρο Παραστατικών Τεχνών ΜΙΤΟΣ
- Υπόγεια Σκηνή/ Πολυχώρος Συνεργείο
- Actus Anima
Διαβάστε αναλυτικά τα όσα καταγράφουν οι φορείς:
Δηµόσια Παρέµβαση Πολιτιστικών Οργανισµών για επιχορηγήσεις από το Σχέδιο «Πολιτισµός ΙΙ»
Προς:
Έντιµη Υφυπουργό Πολιτισµού, δρ Βασιλική Κασσιανίδου
Γενική Διευθύντρια Υφυπουργείου Πολιτισµού, Εµµανουέλα Λαµπριανίδη
Διευθύντρια Τµήµατος Σύγχρονου Πολιτισµού, δρ Ιωάννα Χατζηκωστή
Μετά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων του Σχεδίου “Πολιτισμός II – Στήριξη Εικαστικής Δραστηριότητας και Ανάπτυξης” για το 2025, και σε συνέχεια των επανειλημμένων παρεμβάσεών μας προς το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού — τόσο μέσω της σχετικής Ομάδας Εργασίας όσο και ανεξάρτητων φορέων — από τον Νοέμβριο του 2024 έχουν κατατεθεί τεκμηριωμένες ανησυχίες και προτάσεις για το πρόγραμμα Πολιτισμός. Στο πλαίσιο αυτό, προχωρούμε σε δημόσια τοποθέτηση σχετικά με την απόρριψη σημαντικού αριθμού προτάσεων, καθώς και τα συστημικά προβλήματα που αναδεικνύονται από τη διαδικασία αξιολόγησης.
Παρότι το συνολικό ποσό χρηματοδότησης παρουσιάζει μικρή αύξηση της τάξης του 4% σε σχέση με το 2024 (€453.660 έναντι €434.667), η αύξηση αυτή δεν συνοδεύεται από ουσιαστική διεύρυνση της πρόσβασης στους πόρους. Αντιθέτως, καταγράφεται αποκλεισμός σχεδόν 60% των προτάσεων (μόνο 29 από τις 73 προτάσεις εγκρίθηκαν, με ποσοστό επιτυχίας 39,73%), ο μικρότερος ποσοστικά αριθμός που έχει εγκριθεί ποτέ, εξ’ όσων γνωρίζουμε. Σημειώνουμε ότι αυτό δεν οφείλεται στην αύξηση του αριθμού των αιτήσεων, καθώς το 2023 υποβλήθηκαν 83 προτάσεις με ποσοστό επιτυχίας 60,24%, αλλά στην εξομοίωση του ποσοστού χρηματοδότησης στα 80%, όπως είχε προειδοποιήσει η ομάδα εργασίας το 2024 με δύο επιστολές της προς το Υφυπουργείο. Η σημαντική μείωση στον αριθμό των εγκεκριμένων προτάσεων δεν μπορεί να ερμηνευτεί ως ένδειξη ποιότητας ή στρατηγικής επιλογής, αλλά ως αποτέλεσμα της εισαγωγής ενός συστήματος που δεν είναι ούτε συμπεριληπτικό ούτε βιώσιμο.
Η κατανομή των πόρων εγείρει επίσης σοβαρά ερωτήματα ως προς τη διαφάνεια για τις επιλογές αξιολογητών, και τη στρατηγική στόχευση της διεύθυνσης. Η διαδικασία αντί να ενισχύει τη συνεργασία, εντείνει τον ανταγωνισμό, υπονομεύοντας τη δυνατότητα συλλογικής ανάπτυξης. Επιπλέον, δεν έχει διασφαλιστεί η πρόσβαση στα στοιχεία και τα προσόντα των αξιολογητών, γεγονός που περιορίζει την αξιοπιστία της διαδικασίας.
Η απόρριψη προτάσεων από οργανισμούς με μακρά και διεθνώς αναγνωρισμένη δράση, χωρίς τεκμηριωμένη αιτιολόγηση, καταδεικνύει ελλείψεις στην εξειδίκευση των αξιολογητών και αδυναμία ουσιαστικής κρίσης επί των αντικειμένων. Επιπλέον, η συνεχιζόμενη αποδυνάμωση του τομέα των εικαστικών εντός του ήδη υποστελεχωμένου Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού, λόγω της αποψίλωσης του από εξειδικευμένο, έμπειρο προσωπικό, προκαλεί έντονο προβληματισμό. Η κατάσταση αυτή συνιστά ένδειξη θεσμικής ασυνέχειας και υπονομεύει τη λειτουργική συνοχή και τη δυνατότητα ουσιαστικής υποστήριξης του κλάδου.
Επισημαίνουμε την ανάγκη για περαιτέρω συστηματικό και θεσμοθετημένο διάλογο και χάραξη σαφούς πολιτιστικής πολιτικής που να ενισχύει την πολυφωνία, την καινοτομία και τη βιωσιμότητα. Η έλλειψη συστηματικής ενημέρωσης δυσχεραίνει την ανάπτυξη συνεργειών και επιτείνει το χάσμα μεταξύ θεσμών και των πραγματικών αναγκών του πεδίου.
Παρόλες τις δυσκολίες που συναντάμε στο σύνολο που εκπροσωπούμε, ο τομέας των εικαστικών επιθυμεί να συνεχίσει το διάλογο και να ενδυναμώσει τον κλάδο μέσα από ένα πιο συστηματικό πρόγραμμα διαβούλευσης μαζί με το Υφυπουργείο και την ομάδα εργασίας των εικαστικών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με συνεχή διαβούλευση.
- Καλούμε το Υφυπουργείο Πολιτισμού να:
Προβεί σε ουσιαστική αύξηση του προϋπολογισμού, με στόχο τη χρηματοδότηση τουλάχιστον του 70% των προτάσεων που πληρούν τις βασικές προϋποθέσεις. - Επαναξιολογήσει συνολικά το σύστημα αξιολόγησης, καθιερώνοντας σαφείς οδηγίες, ενδιάμεσες βαθμολογικές κατηγορίες και ουσιαστική ανατροφοδότηση, προκειμένου να ενισχυθεί η ποιότητα της διαδικασίας και η εμπιστοσύνη στο θεσμό.
- Διασφαλίσει την εξειδίκευση και την αντικειμενικότητα των αξιολογητών, αποτρέποντας τις συγκρούσεις συμφερόντων, με σαφή κριτήρια επιλογής.
- Επαναστελεχώσει το Τμήμα με έμπειρους λειτουργούς των Εικαστικών.
Η υποστήριξη του πολιτιστικού τομέα είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της πολυμορφίας, την ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης και της κοινωνικής συνοχής.
