Γράφει η Βάλια Καϊμάκη/valia@inrec.gr

Φέτος είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω ολόκληρο το 9ο Φεστιβάλ Επιστημονικών Ταινιών στο όμορφο νησί της Πάρου. Ανάμεσα στις ελληνικές εκλογές στις 20, τις εκλογές στην Καταλονία στις 27 και στον πανικό με το μείζον ζήτημα της μετανάστευσης κατάφερα να κλέψω τον χρόνο που χρειαζόταν για να συμμετάσχω ως μέλος της κριτικής επιτροπής.

Το φεστιβάλ έχει ήδη μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα (και πολύ θα ήθελα να βρω τρόπο να το φέρω και στην Κύπρο) και οι ταινίες του απευθύνονται σε κοινό κάθε ηλικίας: από παιδιά του δημοτικού μέχρι τον παππού και τη γιαγιά τους. Γιατί αυτός είναι ο σκοπός της επιστημονικής ταινίας, να αγγίζει τον καθένα μας, να καταλαβαίνουμε όλοι το περιεχόμενό της και ταυτόχρονα να την απολαμβάνουμε αισθητικά επί περίπου μία ώρα (που είναι η συνήθης διάρκεια).

Ακούω όλο και συχνότερα κόσμο να λέει: «Δεν βλέπω πια τηλεόραση, μόνο ντοκιμαντέρ στο Discovery ή στο National Geographic». Τους πιστεύω γιατί κι εγώ την αποφεύγω την τηλεόραση, απλώς δεν έχω χρόνο να βλέπω ντοκιμαντέρ. Και για να ξεκαθαρίσουμε, το ντοκιμαντέρ δεν είναι ταινία. Η καλή επιστημονική ταινία έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας κανονικής ταινίας και δεν «ακολουθεί» απλώς τη ζωή των πιθήκων ή έναν επιστήμονα στο εργαστήριό του. Έχει στόρι, έχει όμορφες εικόνες, έχει σασπένς, και μαζί με όλα αυτά έχεις μάθει και κάτι.
Για παράδειγμα, η ταινία που βραβεύσαμε, «Η μυστική ζωή των υλικών», μιλά για τα καινούργια υλικά που έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Τα πλαστικά και τα πολυμερή που χρησιμοποιούμε για την τρισδιάστατη εκτύπωση, ίνες πάχους το 1/10 μιας ανθρώπινης τρίχας και που όλες μαζί είναι πιο μαλακές από βαμβάκι αν και είναι φτιαγμένες από ατσάλι, υφάσματα που αντανακλούν το φως και ανάλογα αλλάζουν χρώμα, παπούτσια που προσαρμόζονται στο πόδι που τα φοράει. Πόσες φορές έχουμε μιλήσει από εδώ για τις δύο (από τις τρεις μεγαλύτερες) προκλήσεις του μέλλοντος, την τεχνολογία που φοριέται και την τρισδιάστατη εκτύπωση; Χαζομάρες. Αν μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις, φανταστείτε σε πόσα βιβλία αντιστοιχεί μια ταινία. Και που όταν πέφτουν οι τίτλοι τέλους είμαστε πιο σοφοί αλλά έχουμε περάσει και όμορφα.

Περιέργως, οι ταινίες για τις προσπάθειες να δημιουργηθούν ανθρωπόμορφα ρομπότ μου δημιούργησαν σκέψεις που δεν περίμενα. Την ώρα που θαύμαζα τις προσπάθειες να μιμηθούν οι επιστήμονες την απλή κίνηση των ποδιών μας (δεν φαντάζεστε πόσο δύσκολο είναι να κρατήσει ισορροπία ένα ανθρωποειδές, ακόμα πιο δύσκολο να περπατά και να κάνει και κάτι άλλο, ας πούμε να χτενίζεται ή να κουβαλάει κάτι, μετατοπίζοντας έτσι το κέντρο ισορροπίας του), σκέφτηκα το πόσο λίγο φροντίζουμε αυτό το θαυμαστό σώμα που μας χάρισε η φύση. Με το να τρώμε ότι να 'ναι, να μην γυμναζόμαστε, να καπνίζουμε, να μην ξεκουραζόμαστε αρκετά… Να περνάμε ώρες κάνοντας like στο facebook ή ψάχνοντας ποιος ανέβασε τι, αντί να είμαστε με τους αληθινούς φίλους σ’ έναν περίπατο έξω.
Είδαμε πάνω από τριάντα ταινίες σε πολύ λίγες μέρες. Overdose; Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα ούτε στην επιστήμη ούτε στη διασκέδαση. Overdose υπάρχει στη χρήση του υπολογιστή ως αντιστάθμισμα για την έλλειψη πραγματικής ζωής.

Στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ως αντιστάθμισμα της πραγματικής φιλίας ή της έλλειψης χαρακτήρα για να εκφράσουμε αυτό που πιστεύουμε δυνατά με τη φωνή μας κι όχι κρυμμένοι πίσω από χαζά ψευδώνυμα.
Για φέτος το καλοκαίρι κρατάω τις μαγικές εικόνες, το γαλάζιο του Αιγαίου και εξαίρετες επιστημονικές ταινίες στο Πάρκο της Πάρου, ένα πραγματικά μαγικό μέρος, με καλή παρέα. Και όχι, δεν ανέβασα φωτογραφίες στο facebook.