Κάθε βδομάδα υπόσχομαι στον εαυτό μου ότι δεν πρόκειται να ασχοληθώ άλλο με τη φερόμενη παρέμβαση των Ρώσων στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές του 2016 στις ΗΠΑ. Και κάθε εβδομάδα η επικαιρότητα με διαψεύδει. Τις προηγούμενες ημέρες εκπρόσωποι του facebook, του twitter και της Google κατέθεσαν ενώπιον των ειδικών επιτροπών του Κογκρέσου των ΗΠΑ. Το facebook είχε ανακοινώσει στις αρχές Οκτωβρίου ότι περίπου "10 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ" έχουν δει διαφημίσεις-περιεχόμενο από σχεδόν 500 λογαριασμούς που ενεργοποιήθηκαν από τη Ρωσία και το οποίο ίσως χρησιμοποιήθηκε για να χειραγωγήσει την αμερικανική κοινή γνώμη. Το σύνολο των διαφημίσεων είχε εκτιμηθεί ότι έφτανε τις 3.000.

Η εκτίμηση όμως αυτή άλλαξε τώρα προς το χειρότερο: περίπου 80.000 αναρτήσεις δημοσιεύθηκαν από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Αύγουστο του 2016, τις οποίες είδαν άμεσα περίπου 29 εκατομμύρια Αμερικανοί. Ο αριθμός αυτός φτάνει τα 126 εκατομμύρια, αν προστεθούν και όσοι είδαν τις αναρτήσεις μέσω αναδημοσιεύσεων και σχολίων. Και να μην ξεχνάμε ότι το facebook είναι ο ιδιοκτήτης και του instagram στο οποίο επίσης ανέβηκαν 120.000 αναρτήσεις με περιεχόμενο "που σχετίζεται με τη Ρωσία". Η εταιρεία αναγκάστηκε να "κατεβάσει" 170 λογαριασμούς. Το twitter, βρήκε και κατέβασε 2.700 αντίστοιχους λογαριασμούς, από τους οποίους αναρτήθηκαν περίπου 131.000 tweets το διάστημα Ιουνίου - Σεπτεμβρίου 2016. Βρήκε επίσης 36.000 bots (λογαριασμοί πίσω από τους οποίους δεν είναι άνθρωποι αλλά αλγόριθμοι μηχανών) που ανάρτησαν 1,4 εκατομμύρια μηνύματα την ίδια περίοδο, φτάνοντας "αναγνωσιμότητα" 288 εκατομμυρίων. Παρόλα αυτά, η εταιρεία προσδιόρισε ότι ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε λιγότερο του 1% των αναρτήσεων με εκλογικό περιεχόμενο που δημοσιεύτηκε εκείνη την περίοδο.

Και η Google, όμως, παραδέχθηκε για πρώτη φορά ότι βρήκε ανάλογο περιεχόμενο. Εντόπισε και "κατέβασε" 18 κανάλια που φιλοξενούσαν 1.100, με χαμηλή θέαση, όπως προσδιόρισε η εταιρεία. Η δε Internet Research Agency έδωσε 4.700 δολάρια σε διαφημίσεις. Ποια είναι αυτή η Internet Research Agency; Γνωστή και με το όνομα "τα τρολ του Ολγκίνο", είναι μια ρωσική εταιρεία με έδρα την Αγία Πετρούπολη, η οποία φέρεται να κάνει ακριβώς αυτή τη δουλειά, να "τρολάρει" για τη ρωσική κυβέρνηση. Κοινωνικά δίκτυα, φόρουμ, διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, υπηρεσίες βίντεο, χρησιμοποιεί για να επηρεάσει όχι μόνο την πολιτική ζωή στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή.

Για πρώτη φορά, αναφορά στην Internet Research Agency έγινε σε άρθρο του διαδικτυακού περιοδικού "Buzzfeed" με τίτλο "Αποδείξεις για το πώς ο ρωσικός στρατός από τρολ χτυπά την Αμερική" και με γλαφυρό υπότιτλο "Οι περιπέτειες ρωσικών πρακτόρων όπως ο The Ghost of Marius the Giraffe, ο Gay Turtle και ο Ass αποκαλύπτονται για πρώτη φορά". Το άρθρο (https://goo.gl/vVvzBH) δημοσιεύτηκε στις 2 Ιουνίου 2014 και αξίζει κανείς να το διαβάσει. "Προσπαθούμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα. Η πραγματικότητα όντως έχει αρχίσει ν' αλλάζει ως αποτέλεσμα της εμφάνισής μας στη δημόσια ενημέρωση", δηλώνει ένας από τους "πράκτορες" ονόματι Shaltai Boltai, στα ρωσικά το αντίστοιχο του βρετανικού Humpty Dumpty.

Άλλες πηγές, ανεβάζουν το ποσό που εισέπραξε η Google σε εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια αλλά το πρόβλημα δεν είναι εκεί. Δεν έχει σημασία αν όντως είναι Ρώσοι ή αν όντως προσπάθησαν να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα. Σημασία έχει το πώς προστατεύουν τους χρήστες τους τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. "Ποτέ δεν θ' αφήσουμε να ξαναγίνει κάτι τέτοιο", δήλωσε αξιωματούχος του facebook. Έπρεπε να φτάσουν εδώ τα πράγματα για να ευαισθητοποιηθούν;