Γράφει η Μαρίνα Σχίζα | mschiza11@gmail.com

Την παράσταση του έργου “Πυρκαγιές” του Λιβανοκαναδού, διευθυντή σήμερα του θεάτρου La Colline του Παρισιού, Ουαζντί Μουαουάντ, που ανεβαίνει στη σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, διέκοψε τετραμελής ομάδα ανδρών μελών του “Ιερού Λόχου” διαμαρτυρόμενη για την “εξύβριση των θείων” στη συγκεκριμένη παράσταση. Μία ώρα αργότερα στην ιστοσελίδα του “Ιερού Λόχου” αναρτήθηκε η “είδηση” συνοδευόμενη από σχετικό βίντεο από το γεγονός. Παρόμοιας υφής περιστατικό ζήσαμε πριν δύο χρόνια όχι με το ίδιο έργο που ανέβασε ο ΘΟΚ [μάλλον διέλαθε την προσοχή], αλλά με το έργο «Cock» που επίσης ανέβασε ο ΘΟΚ, όταν το δημοτικό συμβούλιο της Σωτήρας ακύρωσε την παράσταση μετά από παρέμβαση της εκκλησιαστικής επιτροπής του ιερού ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Φαίνεται σουρεαλιστικό [και όμως είναι πραγματικό] στον 21ο αιώνα να καλυπτόμαστε πίσω από ένα φύλλο συκής, το ίδιο που χρησιμοποιήθηκε στην τέχνη κατά τον 15ο αιώνα και αργότερα, για να καλυφθούν τα γεννητικά όργανα σε απεικονίσεις ανθρώπων, σε αγάλματα ή σε πίνακες, ακολουθώντας οι καλλιτέχνες [με τον βούρδουλα της Εκκλησίας] την περιγραφή της Καινής Διαθήκης: «Ο Αδάμ και η Εύα έφαγαν τον απαγορευμένο καρπό, άνοιξαν τα μάτια τους και κατάλαβαν ότι ήταν γυμνοί και έραψαν φύλλα συκής και έφτιαξαν περιζώματα για τον εαυτό τους».

Ο Μεσαίωνας έχει παρέλθει, όμως η νοοτροπία παραμένει μεσαιωνική. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα: Από τον αφορισμό του Εμμανουήλ Ροΐδη και του Νίκου Καζαντζάκη από την Εκκλησία, μέχρι τον φετβά εις βάρος του Σαλμάν Ρούσντι για τους «Σατανικούς Στίχους» και τη μήνιν της Καθολικής και της Ορθόδοξης Εκκλησίας εναντίον του «Κώδικα Ντα Βίντσι», η θρησκεία στιγματίζει όλο και πιο συχνά μορφές τέχνης και έκφρασης ως βλάσφημες και προσβλητικές.

Τα παραδείγματα δεν τελειώνουν εδώ: Το έργο του Κρις Οφίλι «H Αγία Παρθένος Μαρία» [The Holy Virgin Mary], φτιαγμένο από κοπριά ελέφαντα με φόντο φωτογραφίες με αιδοία, που εκτέθηκε στο Μουσείο Τέχνης του Μπρούκλιν, προκάλεσε τις έντονες διαμαρτυρίες των καθολικών. Θρησκευτικός πόλεμος ξέσπασε το 2004 για την ταινία του Μελ Γκίμπσον «Τα Πάθη» για τις 12 τελευταίες ώρες του Ιησού. Ποιος δεν θυμάται τη δημόσια καύση του βιβλίου του Μίμη Ανδρουλάκη «Μν»; Ένας πρωτοψάλτης από το Μεσολόγγι υπέβαλε μήνυση επειδή άκουσε τη Δόμνα Σαμίου να τραγουδά τα παραδοσιακά σκωπτικά αποκριάτικα τραγούδια, ενώ το 2004 μητροπολίτης χαρακτήρισε πορνοτράγουδο το τραγούδι για τη Γιουροβίζιον «Shake it» του Σάκη Ρουβά. Ένα ζήτημα που μονοπώλησε πριν από μερικά χρόνια τον δημόσιο διάλογο στην Αμερική ήταν η προσπάθεια των προτεσταντών να καθίσουν στο σκαμνί τον Δαρβίνο. Πρότειναν να αντικατασταθεί στα σχολεία η διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης από «το ευφυές σχέδιο», σύμφωνα με το οποίο ανώτερη δύναμη -ο Θεός- έφτιαξε τον κόσμο. Ας μην πάμε μακριά. Πριν από μερικά χρόνια στην Κύπρο έγινε ολόκληρη συζήτηση για το τι διδάσκονταν τα παιδιά μας στο μάθημα της Βιολογίας στο κεφάλαιο «Αναπαραγωγή». Αντί αυτό να εξηγεί στα παιδιά τι είναι το σεξ, πώς προστατεύονται, τι σημαίνει, έλεγε έναν σωρό αρλούμπες για τον θεσμό του γάμου και το σεξ. Την ίδια περίπου περίοδο η Ελλάδα αναστατώθηκε από το θεατρικό έργο «Corpus Christi» όταν η Ιερά Σύνοδος χαρακτήρισε το έργο «βλάσφημο» και «απαράδεκτο» το οποίο «δυσφημεί το θεανδρικό πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Οι ιεράρχες δεν παρέλειψαν να εκφράσουν τη λύπη τους «για τη νοσηρή φαντασία των συγγραφέων του θεατρικού έργου», προτρέποντας «τον λαό να το αποδοκιμάσει».

Η αλήθεια είναι ότι συνεχώς βγαίνουν στην επιφάνεια καταστάσεις μεσαιωνικής και σκοταδιστικής αντιμετώπισης της ζωής. Θρησκευτικοί ή πολιτικοί ηγέτες, έχοντας λόγο και επιρροή, κτυπούν πισώπλατα κόβοντας τα πόδια όποιου αμφισβητήσει το παραμικρό, προφασιζόμενοι το δικό τους δικαίωμα για ελευθερία έκφρασης. Αυτό είναι και το πλέον τρομακτικό γιατί καταδεικνύει νοοτροπίες και όχι μεμονωμένα περιστατικά. Είναι περίεργο πώς όλοι αυτοί οι υπερασπιστές των «θείων» και της ελεύθερης έκφρασης ταυτόχρονα οι ίδιοι αρνούνται το δικαίωμα της έκφρασης της γνώμης σε όσους έχουν αντίθετη άποψη από τη δική τους.