Δέκα ώρες κράτησε τελικά η "ανάκριση" του Μαρκ Ζούκερμπεργκ [και όλη η υφήλιος έμαθε πια ότι προφέρεται ΖΑκερμπεργκ] από την ειδική επιτροπή του Κογκρέσου. Όπως παρατήρησα εκείνη την ώρα, η γραβάτα δεν του πάει καθόλου και όπως μου απάντησε μια φίλη (όλα αυτά στο facebook, και έχει δίκιο, ακούσαμε και πολλές άσχετες ερωτήσεις. Όπως παρατήρησαν τα μεγάλα αμερικανικά ΜΜΕ, η τακτική του Ζούκερμπεργκ για να επιβιώσει τις δέκα αυτές ώρες, ήταν να μείνει σε αυτά που είχε γραπτώς δηλώσει [βλέπε το Παράθυρο της προηγούμενης εβδομάδας] και να επιστρατεύσει τακτικές περισπασμού και τεχνικής ορολογίας ώστε να ροκανίσει τα τέσσερα λεπτά της κάθε ερώτησης για να παραμείνει στις δηλώσεις του. Ωστόσο, υπήρξαν κάποιες στιγμές που δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά. Και κάποιες στιγμές δεν μπόρεσε να κρύψει την αλήθεια.

Το πρώτο τρανταχτό παράδειγμα ήταν όταν απάντησε πολλές φορές στην ερώτηση εάν οι χρήστες είχαν δώσει τη "ρητή συγκατάθεσή" τους για τη χρήση των δεδομένων τους, όπως επιβάλλει η Federal Trade Commission από το 2001. Να θυμίσουμε ότι οι 270.000 χρήστες της εφαρμογής της Cambridge Analytica έδωσαν πρόσβαση στους φίλους τους, σε συνολικά 87 εκατ. χρήστες του facebook. Βουλευτές και γερουσιαστές ρώτησαν επανειλημμένως εάν αυτό παραβιάζει την αρχή της FTC και κάθε φορά η "Αυτού Εξοχότης" απαντούσε όχι. Μία φορά όμως, δήλωσε ξεκάθαρα ότι "ήταν ξεκάθαρο ότι έτσι δούλευε το σύστημα. Όταν ο χρήστης έφτιαχνε λογαριασμό στο facebook, τότε αποδεχόταν τα πάντα". Θα μάθουμε σύντομα αν η FTC συμφωνεί μαζί του και εάν όχι τι ύψους πρόστιμα περιμένουν την εταιρεία. Έτσι κι αλλιώς ο ισχυρισμός ότι οι φίλοι σου μπορεί να "δώσουν" το προφίλ σου, είναι πραγματικά ανήκουστος.

Σκιώδεις χρήστες": Σε μια από τις χειρότερες για τον Ζούκερμπεργκ ανακρίσεις, εκείνη του δημοκρατικού βουλευτή Μπεν Λούχαν, κλήθηκε να απαντήσει εάν το facebook συλλέγει δεδομένα και για ανθρώπους που δεν χρησιμοποιούν το facebook, γνωστούς ως "σκιώδεις χρήστες"

Ένα δεύτερο τρανταχτό παράδειγμα "αλήθειας" έχει σχέση με τους "σκιώδεις χρήστες". Σε μια από τις χειρότερες για τον Ζούκερμπεργκ τετράλεπτες ανακρίσεις, εκείνη του δημοκρατικού βουλευτή του Νέου Μεξικό Μπεν Λούχαν. Ο Λούχαν πίεσε τον Ζούκερμπεργκ να απαντήσει εάν είναι αλήθεια ότι το facebook συλλέγει δεδομένα ακόμα και για ανθρώπους που δεν χρησιμοποιούν το facebook, που στην βιομηχανία είναι γνωστοί ως "σκιώδεις χρήστες". Ο όρος χρησιμοποιείται από το 2011, όταν ακτιβιστές από την Ιρλανδία έκαναν μήνυση στο facebook, υποστηρίζοντας ότι οι "σκιώδεις χρήστες" παραβιάζουν τον νόμο για την προστασία των προσωπικών δεδομένων της χώρας τους. Στη συνέχεια, το 2013, το facebook κατά λάθος διέρρευσε τηλεφωνικούς καταλόγους των χρηστών του, ενώ ακολούθησε μόνο μια συγγνώμη. Άρα ο Ζούκερμπεργκ ήξερε για τι μιλά ο Λούχαν, παρ' όλα αυτά απάντησε: "Α, αυτά είναι που ονομάζουμε 'σκιώδεις χρήστες'. Όχι, δεν τα γνωρίζω".

Στο ίδιο κλίμα, ο Ζούκερμπεργκ δήλωσε πως δεν γνωρίζει εάν το λογισμικό του παρακολουθεί τους χρήστες στις περιπλανήσεις τους στο διαδίκτυο, ακόμα και όταν δεν είναι συνδεδεμένοι στον λογαριασμό τους στο facebook. Ξανά και ξανά τού έγινε η ίδια ερώτηση, την Τρίτη [πρώτη μέρα ακρόασης] δεν ήξερε, την Τετάρτη "μπορεί και να", θα ρωτούσε τους συνεργάτες του... Και τέλος αρνήθηκε ότι είχε διαβάσει τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Γιατί όταν τον ρώτησαν για το Παλάντιρ, είπε ότι δεν ξέρει τι είναι. Γιατί το άλλο Παλάντιρ, την εταιρεία ανάλυσης δεδομένων της Σίλικον Βάλεϊ, που ίδρυσε ένας από τους πρώτους χρηματοδότες και σήμερα μέλος του δ.σ. του facebook Πίτερ Τίελ, αυτό θα έπρεπε να το ξέρει πολύ καλά. Άρα μάλλον στον Άρχοντα θα πήγαινε η άρνηση.

Και τελικά καταλαβαίνουμε εύκολα ότι ο Ζούκερμπεργκ προτίμησε να κάνει τον βλάκα στην ανάκρισή του. Αντί να πάρει πάνω του τα όσα έχει κάνει η εταιρεία του, να αναλάβει τις ευθύνες του απέναντι σ' ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που είναι χρήστες της πλατφόρμας του, έκανε το κορόιδο. Ή μάλλον τα πραγματικά κορόιδα είμαστε εμείς.