Με την 3η Νοεμβρίου 2020, ημέρα των προεδρικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες, να είναι λιγότερο από έναν χρόνο μπροστά μας, οι Δημοκρατικοί μπορεί μεν να ασχολούνται με το χρίσμα, αλλά γνωρίζουν ότι τη μάχη των social media την έχουν κερδίσει ήδη οι Ρεπουμπλικάνοι.

Γιατί; Γιατί όπως δείχνουν όλες οι μελέτες των περασμένων εκλογών η παραπληροφόρηση ευνοεί τους Ρεπουμπλικάνους και όχι τους Δημοκρατικούς, που χρησιμοποιούν ακόμα ως ναυαρχίδα της πολιτικής τους επικοινωνίας τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Απέναντι στη σοβαρή ή έστω σοβαροφανή δημοσιογραφία των Δημοκρατικών, τα fake news των Ρεπουμπλικάνων είναι πολύ πιο εύπεπτα για τους ψηφοφόρους.

Πολιτικές διαφημίσεις: Έντονη είναι η ανησυχία των Δημοκρατικών για την απεριόριστη επιρροή του facebook στην πολιτική και τον ρόλο του στην ελευθερία του λόγου

Έτσι εξηγείται και το ξέσπασμα της πρώην υπουργού Εξωτερικών και υποψήφιας για την προεδρία το 2016 Χίλαρι Κλίντον ενάντια στο facebook και τη χρήση των big data σε προεκλογικές εκστρατείες, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του ντοκιμαντέρ του Netflix "The Great Hack". Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τον ρόλο της βρετανικής εταιρείας Cambridge Analytica στις εκλογές του 2016 στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο δημοψήφισμα για το Brexit αλλά και σε εκλογές σε άλλες χώρες, για τις οποίες ελάχιστα μιλάμε, όπως στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο και στην Κένυα. Σκηνοθέτιδά του είναι η αιγυπτιακής καταγωγής Αμερικανίδα Τζιχάν Νουτζάιμ και παραγωγός ο επίσης Αμερικανός Κάριμ Άμερ, και οι δύο υποψήφιοι για Όσκαρ στο παρελθόν. Η Cambridge Analytica υπέκλεψε δεδομένα 87 εκατ. χρηστών του facebook χωρίς τη συγκατάθεσή τους, χρησιμοποιώντας μια τρίτη εφαρμογή. Η εταιρεία χρησιμοποίησε τα δεδομένα αυτά για να σκιαγραφήσει ψυχολογικά προφίλ πιθανών ψηφοφόρων και να τους απευθύνει στοχευμένα πολιτικά μηνύματα. Ο υποψήφιος Τραμπ νοίκιασε μάλιστα τις υπηρεσίες της για μια περίοδο. Μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου, το facebook έγινε αντικείμενο σφοδρής κριτικής και ο Ζούκερμπεργκ υποχρεώθηκε να καταθέσει στο Αμερικανικό Κογκρέσο αλλά και στους θεσμούς της ΕΕ.

Για "πόλεμο για την αλήθεια" έκανε λόγο η Κλίντον, υπογραμμίζοντας ότι το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατία. "Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ θα πρέπει να πληρώσει το τίμημα γι' αυτό που κάνει στη δημοκρατία μας", ήταν η φράση που χρησιμοποίησε. Δεν είναι όμως μόνο η Κλίντον που τα έβαλε ανοιχτά με το facebook. Αρκετοί υποψήφιοι για το χρίσμα των Δημοκρατικών του 2020, με πρώτη την Ελίζαμπεθ Ουόρεν, ζητούν η εταιρεία Facebook να σπάσει σε μικρότερες. Όσο για τα σχέδια για το Libra, το νέο κρυπτονόμισμα, συναντά αντιδράσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Ακόμα και οι εργαζόμενοι ανησυχούν ιδιαίτερα για τη συνεχιζόμενη "πτώση" του brand name της εταιρείας. Ο Ζούκερμπεργκ μάζεψε τους εργαζόμενους και προσπάθησε, μιλώντας πολύ πιο ελεύθερα απ' ό,τι συνήθως, να τους συσπειρώσει σε κοινό μέτωπο ενάντια στους ανταγωνιστές, τους κριτικούς αλλά και την αμερικανική κυβέρνηση.

Δύο ολόκληρες ηχογραφημένες ώρες από αυτήν τη συζήτηση διέρρευσαν πυροδοτώντας ακόμα εντονότερη ανησυχία στους Δημοκρατικούς σχετικά με την απεριόριστη επιρροή του facebook στην πολιτική, τον ρόλο του στη διατήρηση ή την υπονόμευση της ελευθερίας του λόγου, την παραπληροφόρηση σε πολιτικές διαφημίσεις και την αντιμονοπωλιακή πολιτική. Αντίθετα, η Κλίντον έδωσε τα εύσημα στο twitter που απαγόρευσε τις πολιτικές διαφημίσεις. Όμως, το θέμα είναι περίπλοκο για τους Δημοκρατικούς. Εάν συνεχίσουν να καταδικάζουν το facebook κάποια στιγμή θα πρέπει και να το απομονώσουν οι ίδιοι, να σταματήσουν να το χρησιμοποιούν. Και σ' αυτήν την περίπτωση θα έχουν ένα σοβαρό μειονέκτημα απέναντι στους Ρεπουμπλικάνους, τόσο στην ενημέρωση όσο και στη συγκέντρωση μικροποσών από δωρεές (των οποίων το άθροισμα δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο). Και, τέλος, θα συμβεί αυτό που οι πιο προοδευτικοί στιγματίζουν: θα υπάρξει προβάδισμα των πλούσιων υποψηφίων που θα έχουν να πληρώσουν τις ακριβές διαφημίσεις στον Τύπο και την τηλεόραση, αφήνοντας τους φτωχότερους εκτός κούρσας.