Ο Όμηρος Παναγίδης, γραφίστας και επίκουρος καθηγητής στο ΤΕΠΑΚ, Τμήμα Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών, συνάντησε τον Γιώργο Σιμώνη κατά τύχη όταν ξεκίνησε μια έρευνα για τον σχεδιασμό κυπριακών βιβλίων λογοτεχνίας και ποίησης, συγκεκριμένα τη μελέτη της τυπογραφίας, της εικονογράφησης και της στοιχειοθέτησης των βιβλίων. Στο πλαίσιο της έρευνας πραγματοποίησε επισκέψεις σε βιβλιοθήκες και προσωπικά αρχεία ψηφιοποιώντας πάνω από 500 βιβλία. Σε μια επίσκεψη στο Βιβλιοπωλείο Μούφλον στο κέντρο της Λευκωσίας η ιδιοκτήτρια Ρουθ Κεσισιάν ανέφερε το όνομα του Γιώργου Σιμώνη, του γραφίστα που σχεδίασε το πρώτο της βιβλίο και ένα σημαντικό στοιχείο για την έρευνά του.

«Τον πήρα τηλέφωνο και πήγα για επίσκεψη στο σπίτι του στην Παλλουριώτισσα όπου κατοικούσε με τη γυναίκα του, την κ. Γαβριέλλα. Ένας κύριος, μετρίου ύψους, με μεγάλα κοκκάλινα γυαλιά μου άνοιξε την πόρτα ευγενικά και με οδήγησε στο εργαστήριό του στον πάνω όροφο του σπιτιού. Έναν χώρο τακτοποιημένο και πεντακάθαρο στον οποίο σε μια συρταριέρα ήταν τοποθετημένο όλο το αρχείο της γραφιστικής του πορείας από το 1960 μέχρι σήμερα. Προσχέδια και τελικές εκτυπώσεις προσεκτικά φυλαγμένα σε φακέλους που έφτιαξε ο ίδιος. Το μέγεθος του αρχείου είναι τεράστιο αφού περιλαμβάνει και τη δουλειά του πατέρα του που ήταν χαράκτης. Όταν είδα το υλικό που είχε σκέφτηκα ότι οπωσδήποτε πρέπει να αρχειοθετηθεί, έτσι ξεκίνησα την ψηφιοποίησή του μαζί με μια σειρά συνεντεύξεων με τον ίδιο. Το πλάνο είναι να δημιουργηθεί μια έκδοση ως φόρο τιμής στον κ. Γιώργο με αναφορά στον πατέρα του. Δεν θα είναι εντελώς βιογραφικό. Θα αποτελείται από δύο μέρη, το πρώτο θα αφορά περισσότερο τη δουλειά του με ιστορίες και εικόνες και το δεύτερο θα είναι μια συλλογή κειμένων που θα έχουν ως θέμα τη γραφιστική στην Κύπρο γενικότερα όπως και σε σχέση με γειτονικές χώρες, πώς η γραφιστική προσέγγιση αναβιώνει μέσα από μεγάλα κινήματα της τέχνης και του σχεδιασμού καθώς και από τη σημασία των αρχείων ως μέρους της πολιτιστικής μας κληρονομιάς», αναφέρει ο Όμηρος.

Ο κ. Κώστας Σιμώνης από την Κέρκυρα ήρθε στην Κύπρο το 1930 με τη γυναίκα του Άννα Αρβανιτάκη μετά από πρόταση για δουλειά από το λιθογραφείο Κουβά. Το 1934 γεννήθηκε ο Γιώργος. Ακολουθώντας την κλίση του πατέρα του μπήκε στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, αλλά έναν χρόνο μετά αποφάσισε να την αφήσει αφού προτιμούσε να εστιάσει στις εφαρμοσμένες τέχνες. Έτσι ξεκίνησε δουλειά ως σχεδιαστής στο λιθογραφείο Παπαχρυσάνθου στην Αθήνα, όπου ειδικεύθηκε στη σύγχρονη λιθογραφία. Όταν επέστρεψε στην Κύπρο δούλεψε στο λιθογραφείο Κουβά για έναν μήνα και μετέπειτα συνέχισε την καριέρα του στο λιθογραφείο Litho Box του Κώστα Διανέλλου, όπου παρέμεινε για είκοσι δύο χρόνια. Παράλληλα, δούλεψε για τη βρετανική εταιρεία Pearl and Dean (διαφημιστική εταιρεία για τον κινηματογράφο), όπου εργαζόταν καθημερινά με μερική απασχόληση. Ταυτόχρονα, δούλευε ως ελεύθερος επαγγελματίας και το 1976 άνοιξε επίσημα το γραφείο γραφιστικής και διαφήμισης «Γιώργος Σιμώνης» στη Λευκωσία, το οποίο διατήρησε μέχρι και την αφυπηρέτησή του».









Το έργο του περιλαμβάνει μια μεγάλη συλλογή από γραμματόσημα, συσκευασίες προϊόντων (τσιγάρα, σκόνη πλυσίματος κ.λπ.), λογότυπα, εταιρικές ταυτότητες, ετικέτες κρασιών, εικονογραφήσεις, διαφημίσεις, γραφιστική επιμέλεια μουσείων και εκθεμάτων, σχεδιασμό μετοχών και επιμέλειες βιβλίων. Η δουλειά του ήταν καθαρή, άρτια τεχνικά με ιδιαίτερη προσοχή στη λεπτομέρεια. Ο φωτογράφος κ. Βάσος Στυλιανού συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τον κ. Σιμώνη το 1978 όταν τον κάλεσε να αναλάβει τη φωτογράφιση για τον κατάλογο της εταιρείας Alpan Furnishings. «Για τον συγκεκριμένο κατάλογο έπρεπε να φωτογραφίσουμε συσκευές όπως πλυντήρια πιάτων, ψυγεία και κλιματιστικά ανάμεσα σε άλλα. Κατέβηκα με τρία φλας και αυτοσχέδια softbox, αφού δεν υπήρχαν τότε στην Κύπρο. Τότε είχα φέρει από την Αγγλία χάρτινα ρολά φόντα για φωτογραφίσεις σε στούντιο αλλά επειδή ήταν δύσκολο να στηθούν σε εξωτερικό χώρο βρήκαμε μια άλλη λύση. Επειδή πουλούσαν και χαλιά κρεμάσαμε ένα μεγάλο καμηλό χαλί από ψηλά και το αφήσαμε να πέσει σχηματίζοντας ένα ενιαίο φόντο πάνω στο οποίο στήσαμε το πλυντήριο. Ήταν χαρά η συνεργασία μαζί του, ήταν πάντα ευγενέστατος, εκλεπτυσμένος με ένα διακριτικό ιδιαίτερο χιούμορ. Ο Γιώργος ήξερε ακριβώς τι ήθελε και πολλές φορές μετέφερε την εικόνα που είχε στο μυαλό του με ένα σχέδιο. Η ποιότητα ήταν το νούμερο ένα, έδινε τρομερή προσοχή στη λεπτομέρεια. Συνεργαστήκαμε σε διάφορα πρότζεκτ όπως για τον κατάλογο του Μουσείου Νομισματοκοπίας, το Μουσείο Κύκκου, έναν κατάλογο για έκθεση του Ιδρύματος Σεβέρη, φωτογραφίες μακετών για ξενοδοχεία ανάμεσα σε άλλα», αναφέρει ο κ. Στυλιανού.

Καθαρές γραμμές

Ο κ. Σιμώνης ακολουθούσε τις τάσεις της εποχής που παρατηρούνταν στην Ελλάδα και σε γειτονικές χώρες όπως την Αίγυπτο και τον Λίβανο. «Μπορούσε να κινηθεί από την εικονογράφηση στην τυπογραφία υιοθετώντας τον σχεδιαστικό χαρακτήρα της εποχής. Βλέποντας τη δουλειά του θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι τα σχέδια δημιουργήθηκαν από διαφορετικούς σχεδιαστές αλλά στην πραγματικότητα είχαν έναν δημιουργό. Οι ανάγκες του πελάτη τότε ήταν διαφορετικές, έτσι κατέστη σημαντική η προώθηση των προϊόντων με έναν άμεσο και ξεκάθαρο τρόπο γι' αυτό και παρατηρούμε ότι ο σχεδιασμός είναι απλός και επικοινωνεί ακριβώς «αυτό που αναγράφεται στο κουτί». Δεν υπήρχε αυτό που παρατηρούμε σήμερα ως μια πιο εικαστική προσέγγιση στη γραφιστική, ίσως γιατί δεν υπήρχαν o ανταγωνισμός και η ανάγκη να διαφοροποιηθείς με τη σκέψη ή κάτι άλλο ως γραφίστας αλλά και ως πελάτης. Σήμερα οι απαιτήσεις είναι μεγαλύτερες, πρέπει να ξέρεις τι σημαίνει πολυμέσα, μπάνερ, κώδικας, μαζί με τη γραφιστική, με αποτέλεσμα να χάνεται η εξειδίκευση σε έναν τομέα και σε πολλές περιπτώσεις να λείπει το φινίρισμα στο τελικό αποτέλεσμα. Ίσως επειδή μπλέκονται πολλά στοιχεία μαζί», σχολιάζει ο Όμηρος σχετικά με το έργο του κ. Σιμωνή. «Τότε ο πελάτης αντιλαμβανόταν ότι δεν μπορούσε να το κάνει μόνος του, ενώ σήμερα με την τεχνολογία νομίζει ότι μπορεί. Όλα γίνονταν στο χέρι κάτι που απαιτούσε περισσότερο χρόνο διεκπεραίωσης με μικρό περιθώριο αλλαγών στο τελικό αποτέλεσμα. Αυτή η εκτίμηση της δουλειάς έχει χαθεί λίγο τώρα και προσπαθούμε μέσω της ΕΓΕΚ να την επαναφέρουμε», προσθέτει.







Η έρευνα του Όμηρου διακόπηκε με τον θάνατο του κ. Σιμώνη, «είχα πολλά άλλα θέματα για τα οποία ήθελα να τον ρωτήσω αλλά δυστυχώς δεν πρόλαβα». Ο κ. Σιμώνης συνέχισε να εργάζεται μέχρι το 2012/2013. Δεν προσαρμόστηκε ιδιαίτερα στην τεχνολογική εξέλιξη του επαγγέλματος αφού σε ό,τι είχε να κάνει με υπολογιστές στηριζόταν στη βοήθεια του γιου του, επίσης γραφίστα. Όταν αφυπηρέτησε συνέχισε να ζωγραφίζει σχεδόν κάθε μέρα. Ο Όμηρος θυμάται μια ιστορία που μοιράστηκε μαζί του :  «Η όρασή μου δεν είναι η ίδια. Έτσι, έκλεισα ένα ραντεβού με τον οφθαλμίατρο. Δεν ήθελα να φλυαρώ στον γιατρό για τα όσα βλέπω ή δεν βλέπω και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι πρέπει να αποτυπώσω τις ερωτήσεις μου πάνω σε χαρτί.(Σχεδίασα τη θολότητα των γραμμάτων, τα αιωρούμενα σχήματα που εμφανίζονται μπροστά μου και τις διπλές σκιές που παραμορφώνουν το πάτωμα). Ο γιατρός κοίταξε προσεκτικά τα σχέδια και έκανε παύση. Γύρισε σε μένα και μου είπε ότι αυτό που βλέπει είναι ένα πανομοιότυπο αντίγραφο της εικονογράφησης των ιατρικών του βιβλίων. Η διάγνωση ήταν σαφής και με ακρίβεια».

*Η έκδοση προγραμματίζεται να κυκλοφορήσει μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2022. Ευχαριστίες στην Τερέζα Γιωργαλλή για την πολύτιμη βοήθειά της στη διεξαγωγή των συνεντεύξεων και στη σύνταξη των κειμένων.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ο Γιώργος Σιμώνης στο εργαστήριο του, ©Σίλβιο Ρουσμίγκο