Παράθυρο logo
Πρότυπος οδηγός για τη διεκδίκηση κλεμμένων θησαυρών
Δημοσιεύθηκε 13.01.2014 19:53
Πρότυπος οδηγός για τη διεκδίκηση κλεμμένων θησαυρών

Με πρωτοβουλία της Τασούλας Χατζητοφή δημιουργήθηκε ένα διεθνές μοντέλο διεκδίκησης κλεμμένων θησαυρών από χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση.


Γιατί χρειάστηκαν 16 χρόνια για τον επαναπατρισμό των θρησκευτικών κειμηλίων της Κύπρου από το Μόναχο; Γιατί δεν πέρασε ούτε μία δεκαετία για να επιστραφούν στο Αφγανιστάν χιλιάδες κλεμμένοι θησαυροί που έφυγαν από τη χώρα στη διάρκεια του πολέμου; Ποια σωστά παραδείγματα μπορούν να ακολουθηθούν και ποια λάθη να αποφευγχθούν στη νομική διεκδίκηση κλεμμένων θησαυρών; Πώς μπορεί να αλλάξει τη νομοθεσία του το κάθε κράτος ώστε να διευκολύνει την επιστροφή κλεμμένων θησαυρών στις χώρες όπου ανήκουν;


Σε αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα έρχεται να δώσει απαντήσεις, αλλά κυρίως καθοδήγηση για τη διεκδίκηση κλεμμένων θησαυρών, ένα πρότυπο μοντέλο, το οποίο δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Κύπριας Τασούλας Χατζητοφή.


Το πρότυπο αυτό μοντέλο ολοκληρώθηκε μετά από μήνες επεξεργασίας και στάλθηκε χθες σε διεθνείς οργανισμούς και προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων τα Ηνωμένα Έθνη, η Ουνέσκο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο τη διαμόρφωση μιας κοινής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου τέχνης και τη διεκδίκηση λεηλατημένων θησαυρών.


 

Διεθνής συνέργεια


Το εν λόγω μοντέλο, το οποίο χαρτογραφεί το διεθνές τοπίο σε σχέση με τη σύληση της πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι αποτέλεσμα επεξεργασίας των προτάσεων που είχαν κατατεθεί και συζητηθεί στο διεθνές συνέδριο «Art Trafficking and Restitution», το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο ’13 στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, με οργανωτή τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Walk of Truth. Στο πλαίσιο του συνεδρίου συζητήθηκαν παραδείγματα παράνομου εμπορίου τέχνης από το Αφγανιστάν και την Κύπρο [ο δικηγόρος Ρόμπερτ Πόλακ παρουσίασε την υπόθεση Λανς και τις τέσσερις εικόνες του Αντιφωνητή και ο δικηγόρος Τόμας Κλάιν αναφέρθηκε στα κειμήλια που βρέθηκαν στην κατοχή του Αϊντίν Ντικμέν και φυλάσσονταν στο Μόναχο από το 1997].



Στο συνέδριο συμμετείχαν και τοποθετήθηκαν οι δρ Willy Bruggeman, πρώην διευθυντής της Europol και πρόεδρος του Belgian Federal Police Council, Steven van Hoogstraten, διευθυντής του Carnegie Foundation (Peace Palace), Bruce Clark δημοσιογράφος του Economist και συγγραφέας, δρ Norman Palmer, καθηγητής Νομικής στο Kings College, ο δρ Omar Said Sultan, σύμβουλος του υπουργείου Πολιτισμού του Αφγανιστάν, ο Martin Finkelnberg επικεφαλής του Art and Antique Crime Unit της Ολλανδίας, η Anna Kedziorek της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Peter Kitschler, πρώην διευθυντής της Αστυνομίας της Βαυαρίας (επικεφαλής της επιχείρησης του Μονάχου το 1997), ο δρ Wouter Veraart, καθηγητής της Φιλοσοφίας της Νομικής στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ κ.ά.



Εμπειρογνώμονες του Walk of Truth και της αστυνομίας του Βελγίου δούλεψαν πάνω σ’ αυτές τις προτάσεις και τις χρησιμοποίησαν ως βάση για τη σύνταξη του νέου αυτού μοντέλου. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου υπογραμμίστηκαν σημεία τα οποία επιβάλλουν την ευαισθητοποίηση όλων των χωρών και την υιοθέτηση νέων τρόπων για τη διεκδίκηση των κλεμμένων θησαυρών τους.


Με δεδομένο ότι το παράνομο εμπόριο της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι φαινόμενο σε έξαρση στον ίδιο βαθμό με τα ναρκωτικά και το λαθρεμπόριο όπλων και ότι νομικές επιπλοκές παρεμποδίζουν την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου, λόγω κυρίως της μη εναρμόνισης της νομοθεσία των κρατών με τις διεθνείς συμβάσεις, είναι σαφές ότι οι πολιτικοί, κυρίως, οφείλουν να στρέψουν την προσοχή τους σ’ αυτό το θέμα.


Μουσείο στην Ολλανδία


Στο μεταξύ, στη διάρκεια του συνεδρίου έγινε ειδική αναφορά στα έργα τέχνης που φυλάσσονται σε αποθήκες μέχρι να διευθετηθεί η επιστροφή τους στις χώρες όπου ανήκουν (όπως στην περίπτωση των θρησκευτικών κειμηλίων της Κύπρου). Μια σημαντική πρόταση της Τασούλας Χατζητοφή, η οποία έχει γίνει θερμά αποδεκτή από την Ολλανδία, αφορά τη δημιουργία ενός μουσείου (Museum of Disputed Art), το οποίο θα στεγάζει όλα εκείνα τα έργα τέχνης που δεν έχουν στέγη.


Η ίδια πρότεινε, εν αναμονή κατάληξης νομικών υποθέσεων για επαναπατρισμό τους, τα έργα να εκτίθενται σε ένα μουσείο όπου θα τυγχάνουν της φροντίδας των συντηρητών και παράλληλα θα λένε την ιστορία του κάθε πρόσφυγα σε όλο τον κόσμο.


Πρόταση της ίδιας είναι το μουσείο να γίνει στην Ολλανδία, τη χώρα η οποία της πρόσφερε στέγη όταν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη γενέτειρά της Αμμόχωστο κατά την τουρκική εισβολή του 1974.