Μισό δισεκατομμύριο ευρώ χρωστά το κράτος σε ιδιώτες των οποίων την ιδιοκτησία επίταξε ως «αρχαία μνημεία», όπως αναφέρθηκε σε χθεσινή συνεδρία της επιτροπής Ελέγχου στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Επρόκειτο για μια ακόμη συνεδρία η οποία κατέδειξε με τραγικό τρόπο τον γραφειοκρατικό φαύλο κύκλο στον οποίο έχουν πιαστεί όχι μόνο εξωφρενικοί αριθμοί, αλλά και άνθρωποι, οι ιδιοκτησίες των οποίων παραμένουν σε αχρησία εδώ και δέκα και πλέον χρόνια.

Προσφυγή στη δικαιοσύνη

Οι προσωπικές ιστορίες που ακούστηκαν χθες στο πλαίσιο της συνεδρίας της κοινοβουλευτικής επιτροπής Ελέγχου καταδεικνύουν το τραγικό επίπεδο του κράτους: Τρία αδέλφια από την Ερήμη, με περιουσία 31 (!) οικόπεδα, από το 2002 δεν μπορούν να κάνουν χρήση της ιδιοκτησίας τους, η οποία επιτάχθηκε για απαλλοτρίωση ως αρχαίο μνημείο. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι δεν έχουν μέχρι σήμερα αποζημιωθεί, αλλά ούτε έχει δημοσιευθεί ποτέ η πράξη της απαλλοτρίωσης, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν σημαντικά οικονομικά προβλήματα και να μην μπορούν να αποδείξουν ούτε πως έχουν περιουσία, ούτε πως τους χρωστά το κράτος.

Η κοινότητα της Ερήμης, ως ένας εξαιρετικά σημαντικός αρχαιολογικός χώρος, έρχεται συχνά αντιμέτωπη με το πρόβλημα, της ανακάλυψης αρχαίων σε οικόπεδα τα οποία ανήκουν σε ιδιώτες.

Γι' αυτό το λόγο, υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις στην κοινότητα, οικογενειών που είχαν κάποια οικόπεδα, προχώρησαν σε διαχωρισμό τους για να ανεγείρουν τις οικίες τους και αφού κατέβαλαν τα ανάλογα έξοδα το τμήμα Αρχαιοτήτων τούς είπε να διακόψουν κάθε εργασία.

«Είμαστε υπέρ της διαφύλαξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αλλά το τμήμα Αρχαιοτήτων επεμβαίνει όπου και όποτε θέλει», ανέφερε στον «Π» ο κοινοτάρχης της Ερήμης κ. Πανίκος Χατζηχαμπής.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας εταιρείας Ανάπτυξης Γης, η οποία είχε στην ιδιοκτησία της 54 οικόπεδα στην Ερήμη τα οποία κατάφερε να πωλήσει κυρίως σε νεαρά ζευγάρια. Και όταν ήταν έτοιμοι οι νέοι ιδιοκτήτες να ξεκινήσουν την ανέγερση των σπιτιών τους, το τμήμα Αρχαιοτήτων διέταξε την επίταξη των οικοπέδων.

Ο κ. Χατζηχαμπής ανέφερε ότι η κοινότητα έχει ήδη προσλάβει δικηγόρο και θα προσφύγει αμέσως στα κυπριακά ένδικα μέσα.

Δεν αποκλείεται, δε, η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, σε περίπτωση που δεν υπάρξει δικαίωση στην Κύπρο. «Αν είναι δυνατόν», είπε, «να δημιουργεί το ίδιο το κράτος στους πολίτες του αυτή την κατάσταση. Ύστερα απαιτούμε αποζημιώσεις από την Τουρκία για απώλεια χρήσης των περιουσιών στα κατεχόμενα!».

Θύτης η Βουλή

Πάντως το τμήμα Αρχαιοτήτων κάνει απλώς τη δουλειά του, έχοντας καθήκον να προστατεύσει τα αρχαία μνημεία που αποτελούν μέρος της ιστορίας του τόπου.

Ο νόμος, δε, του 1935, τον οποίο θέσπισαν οι Άγγλοι αποικιοκράτες, θέτει το δημόσιο συμφέρον (όπως απορρέει από την προστασία των αρχαίων μνημείων) πάνω από το συμφέρον της ιδιωτικής περιουσίας.

Ο Γιώργος Γεωργίου, λειτουργός του τμήματος Αρχαιοτήτων ο οποίος ήταν παρών στην συνεδρία, ξεκαθάρισε ότι αυτή είναι η ουσία του προβλήματος, την οποία δεν μπορούμε να αλλάξουμε χάριν των πρακτικών προβλημάτων σε ό,τι αφορά την καταβολή αποζημιώσεων για τις απαλλοτριώσεις.

Εξάλλου, όπως επισήμανε συνάδελφός του, πρόκειται για ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλες οι χώρες με πλούσιο αρχαιολογικό πολιτισμό.

Κατά έναν τρόπο, ο κ. Γεωργίου μετέθεσε το πρόβλημα σε άλλα κρατικά τμήματα τα οποία εμπλέκονται στη διαδικασία των απαλλοτριώσεων, όπως είναι το τμήμα Κτηματολογίου, το τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, αλλά και το υπουργείο Οικονομικών.

Και ενώ όλοι αποδείχθηκαν φταίχτες στη διαδικασία, ο διάλογος γύρισε μπούμερανγκ στους ίδιους τους βουλευτές.

«Δεν πρόκειται για σύγκρουση δημόσιου και ιδιωτικού συμφέροντος, αλλά για αθέτηση των υποχρεώσεων του ίδιου του κράτους», ανέφερε στους βουλευτές ο κοινοτάρχης της Ερήμης. Και επανέλαβε με δηλώσεις του στον «Π» την άποψη ότι «ευθύνεται η Βουλή» γιατί δεν νομοθετεί κανονισμούς οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν δώσει λύση στο πρόβλημα εδώ και χρόνια.

Σε ώτα μη ακουόντων

Παρούσα στη συνεδρία ήταν και η γενική ελέγκτρια Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, η οποία ανέφερε ότι από το 2006 περιέλαβε στην ετήσια έκθεσή της εισηγήσεις για την επίλυση του προβλήματος, τις οποίες όμως οι νομοθέτες δεν έλαβαν υπόψη, για να φτάσουμε στην κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα.

Κατάσταση η οποία μεταφράζεται σε 508 εκατομμύρια χρέος του ίδιου του κράτους προς τους πολίτες του, ποσό το οποίο, συνυπολογίζοντας και τον τόκο 9% για το 2013, ανέρχεται στο ποσό των 553 εκατ. ευρώ.

Δεν μπορεί, τέλος, να μην καταγραφεί το «ντρέπομαι» του εφόρου Εσωτερικού Ελέγχου Αιμίλιου Λαμπριανίδη.

Όπως ο ίδιος τόνισε, την ευθύνη γι’ αυτό το πρόβλημα -που πλέον δύσκολα μπορεί να λυθεί εξαιτίας της οικονομικής κρίσης- θα πρέπει να αναλάβουν άμεσα οι προϊστάμενοι στο πιο υψηλό επίπεδο, εννοώντας τα τρία αρμόδια υπουργεία που ευθύνονται γι’ αυτή την ατέρμονη κατάσταση: Συγκοινωνιών και Έργων, Εσωτερικών και Οικονομικών.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου, βουλευτής Γιώργος Γεωργίου [ο οποίος και ενέγραψε το θέμα στην Βουλή], ανέφερε ότι το θέμα θα συζητηθεί εκ νέου πολύ σύντομα, όταν θα έχει εξασφαλιστεί η παρουσία και των τριών υπουργών Συγκοινωνιών και Έργων, Εσωτερικών και Οικονομικών.

ΠΑΡΑΘΥΡΟ | ΠΟΛΙΤΗΣ