Τους θρησκευτικούς θησαυρούς που είχαν κλαπεί από εκκλησίες στα κατεχόμενα και επαναπατρίσθηκαν από το Μόναχο στις 28 Αυγούστου υποδέχθηκε χθες επίσημα το Βυζαντινό Μουσείο.

Ανάμεσά τους βρίσκονται τοιχογραφίες, ζεύγη βημοθύρων, εικόνες, χειρόγραφα βιβλία, αλλά και εφτά προϊστορικές αρχαιότητες οι οποίες μεταφέρθηκαν στο Κυπριακό Μουσείο. Σε χαιρετισμό του, ο πρέσβης της Ελβετίας Peter Reinhardt είπε ότι οι αρχαιότητες χρονολογούνται από τους προϊστορικούς χρόνους έως το 1500 μ.Χ., και πρόσθεσε ότι η ελβετική κυβέρνηση στηρίζει την αποκατάσταση κυπριακών πολιτιστικών θησαυρών, καθώς έχει δωρήσει 100.000 ελβετικά φράγκα (91.000 ευρώ) για τον σκοπό αυτό. Σε χαιρετισμό του υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Μάριου Δημητριάδη, που αναγνώστηκε από τη διευθύντρια του τμήματος Αρχαιοτήτων, εκφράζεται η χαρά της πολιτείας για την υποδοχή ακόμη 31 αρχαιοτήτων από την υπόθεση «Aydin Dikmen», οι οποίες μετά την απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου του Μονάχου στις 16 Μαρτίου 2015 έχουν αποδοθεί στην Κυπριακή Δημοκρατία και επαναπατρίσθηκαν μόλις πρόσφατα από το Μόναχο. Οι αρχαιότητες αυτές, σημειώνει ο υπουργός, αποτελούν συνέχεια του εδώ και 16 χρόνια δικαστικού αγώνα από τον οποίο έγινε κατορθωτό να επαναπατρισθούν το 2013 άλλες 173 βυζαντινές αρχαιότητες που είχαν κλαπεί από ελληνοκυπριακές εκκλησίες, εκκλησίες της μαρωνίτικης και της αρμενικής κοινότητας και ιδιωτική συλλογή από το κατεχόμενο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά την εισβολή των Τούρκων και τη λεηλασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

«Τα ιερά κειμήλια που αποτελούν μοναδικό δείγμα της κυπριακής Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής περιόδου στην εκκλησιαστική τέχνη και είναι αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής αλλά και της πνευματικής και θρησκευτικής ζωής της Κύπρου, αφού συντηρηθούν θα φυλαχθούν προσωρινά στο Βυζαντινό Μουσείο. Χαρακτηριστικό είναι το βαλιτσάκι του αρχαιοκάπηλου Aydin Dikmen μέσα στο οποίο βρίσκονται ανάμεικτες αρχαίες και νέες ψηφίδες που είχαν απομείνει από τα κλαπέντα ψηφιδωτά και με τις οποίες ο Dikmen ψηφοθετούσε δικές τους δημιουργίες για να πωληθούν ως αρχαία», σημείωσε.

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄ στον δικό του χαιρετισμό εξέφρασε τη χαρά του για τον επαναπατρισμό αυτών των θησαυρών «που ναι μεν είναι δικά μας αλλά ανήκουν σε όλη την πολιτισμένη ανθρωπότητα. Η συνεργασία όλων των φορέων, όλων των τμημάτων, όλων των ανθρώπων που αγαπούν αυτές τις αρχαιότητες συνετέλεσε στην επιτυχία. Γι΄ αυτό η συνεργασία και η προσπάθεια όλων φέρνει άριστα αποτελέσματα». Το πρόγραμμα συντήρησης των επαναπατρισθέντων θησαυρών που υποβλήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2014 σε συνεργασία με το τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου εγκρίθηκε από την αρμόδια Επιτροπή της Ελβετικής Ομοσπονδίας, η οποία ενέκρινε τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα με ποσόν 100.000 ελβετικών φράγκων, ποσό που αποτελεί το 22% του όλου προγράμματος, ενώ το υπόλοιπο ποσό αποτελεί συμβολή σε εργατοώρες. Η συντήρηση αφορά κυρίως τα έργα που επαναπατρίσθηκαν από το Μόναχο το 2013 (συνολικά 169 έργα) και εκείνα που επιστράφηκαν τον Αύγουστο 2015 (συνολικά 23 έργα).

Πρόκειται για μεγάλο αριθμό εικόνων καθώς επίσης αρκετά σπαράγματα ψηφιδωτών και τοιχογραφιών και δύο βιβλία τα οποία κλάπηκαν από Τούρκους αρχαιοκάπηλους από ναούς στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο και έχουν επαναπατρισθεί μετά από χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες. Η συντήρηση των έργων θα γίνει στα εργαστήρια του τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου. Οι εργασίες συντήρησης αφορούν τη στερέωση, τον καθαρισμό και την αισθητική αποκατάσταση των έργων για να μπορούν να εκτεθούν με ασφάλεια στους χώρους του Βυζαντινού Μουσείου. Τα τέσσερα σπαράγματα της ψηφιδωτής παράστασης της αψίδας της Παναγίας Κανακαριάς θα επανενωθούν με τα άλλα επτά σπαράγματα που βρίσκονται στο μουσείο και επαναπατρίσθηκαν από τη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες τις χρονιές 1985, 1991 και 1997, και θα τοποθετηθούν σε αψίδα που θα δημιουργηθεί στον χώρο του Βυζαντινού Μουσείου.

Αναφέρθηκε, επίσης, ότι θα επανενωθούν τα σπαράγματα από τις τοιχογραφικές παραστάσεις της Δευτέρας Παρουσίας και της Ρίζας Ιεσσαί από το ναό του Αντιφωνητή που επαναπατρίσθηκαν το 2013 με τα 36 σπαράγματα που επαναπατρίσθηκαν το 1997. Στο πρόγραμμα συντήρησης και αποκατάστασης θα συμβάλει και το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών, οι συντηρητές του οποίου έχουν εξαιρετική πείρα στην επανένωση τοιχογραφιών με τη χρήση ευλύγιστων και αναστρέψιμων υλικών. Το πρόγραμμα αναλαμβάνει τα αεροπορικά εισιτήρια και φιλοξενία δύο συντηρητών για δύο εβδομάδες. Με τη λήξη του προγράμματος θα γίνει συνέδριο για τους επαναπατρισθέντες θησαυρούς και τη συντήρησή τους και θα εκδοθούν πρακτικά.