Εγκαινιάστηκε το Σάββατο, 10 Οκτωβρίου στο Κάστρο Κολοσσίου η εικαστική δράση «Εις το Κολόσσιν και εις τα καστελλία» η οποία συνδιοργανώνεται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και το Κοινοτικό Συμβούλιο Κολοσσίου, υπό την επιμέλεια της Δρος Νάτιας Αναξαγόρου. Στόχος είναι η στήριξη και προώθηση της πολιτιστικής καινοτομίας εκτός των αστικών κέντρων, στο πλαίσιο της θεμελίωσης μιας ουσιαστικής αποκεντρωτικής πολιτικής, επικεντρωμένης στον γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην τέχνη του σήμερα και την ιστορία.

Είκοσι σύγχρονοι εικαστικοί μας καθοδηγούν σε ένα ταξίδι στη μεσαιωνική αλλά και την πρόσφατη ιστορία του Κάστρου, μέσα από τριάντα έργα, τα δεκαπέντε από τα οποία είναι καινούργιες δημιουργίες, οι οποίες έγιναν ειδικά για τους χώρους του Κάστρου. Συμμετέχουν οι ακόλουθοι Κύπριοι καλλιτέχνες: Κλίτσα Αντωνίου, Παναγιώτης Βίττης, Θεόδουλος Γρηγορίου, Κωνσταντίνος Ζαννέτος, Γιώτα Ιωαννίδου, Ελίνα Ιωάννου, Παναγιώτης Κακογιάννης, Γλαύκος Κουμίδης, Μαριάννα Κωνσταντή, Μαρία Λιανού, Άγγελος Μακρίδης, Αντώνης Νεοφύτου, Λευτέρης Ολύμπιος, Στας Παράσχος, Αλέξανδρος Πισσούριος, Έφη Σαββίδου, Μελίνα Σουκιούρογλου, Λευτέρης Τάπας, Τατιάνα Φεραχιάν, Νίκος Χαραλαμπίδης.

Φωτογραφίες: © Νίκος Λουκά

Γιώτα Ιωαννίδου, Ο θησαυρός του Ιακώβου Ζαπλάνα

Άγγελος Μακρίδης, Φεουδάρχες και πάροικοι

Έφη Σαββίδου, Αγία Σοφία, Λευκωσία

Άγγελος Μακρίδης, Άγιος Αγρότης με δόρυ

Ελίνα Ιωάννου, Επεξεργασία ζαχάρεως και άλλες ιστορίες

Άγγελος Μακρίδης, Το λειβάδι

Μαριάννα Κωνσταντή, Οσφρητικές μνήμες

Άγγελος Μακρίδης, Το πέλι και τα πέλματα

Άγγελος Μακρίδης, Τέσσερεις συνθέσεις με ξύλα

Γενική άποψη με έργα του ΄Αγγελου Μακρίδη, της Ελίνας Ιωάννου και της Μαριάννας Κωνσταντή

Τατιάνα Φεραχιάν, Ζαχαρ-αφηγήσεις

Γενική άποψη με το «Ιστορικό τοπίο» του Θεόδουλου Γρηγορίου, το «Εργοστάσιο ζαχάρεως» του Λευτέρη Ολύμπιου και τις «Ζαχαρ-αφηγήσεις» της Τατιάνας Φεραχιάν

Λευτέρης Ολύμπιος, Ιέραξ της Ελεονώρας

Άγγελος Μακρίδης, Το αμφίσημο πουλί

Κωνσταντίνος Ζαννέτος, Ο κήπος των ιπποτών

Στας Παράσχος, Αικατερίνη Κορνάρο

Κλίτσα Αντωνίου, Fata Morgana

Γιώτα Ιωαννίδου, Ο θησαυρός του Ιακώβου Ζαπλάνα

Γιώτα Ιωαννίδου, Ο θησαυρός του Ιακώβου Ζαπλάνα

Μελίνα Σουκιούρογλου, Το μαργαριταρένιο περιδέραιο της Αικατερίνης Κορνάρο

Λευτέρης Τάπας, Γεράκια

Άγγελος Μακρίδης, Το καστέλλιν του Κολοσσίου

Παναγιώτης Κακογιάννης, Στοχαστές

Παναγιώτης Βίττης, Δεομένη Παναγία

Αντώνης Νεοφύτου, Οικόσημα

Άγγελος Μακρίδης, Άγιος σε τριπόδι (Από το μεταφυσικό στο απτό)

Γλαύκος Κουμίδης, Είκασμα με χαρούπια

Μαρία Λιανού, Commandaria

Αλέξανδρος Πισσούριος, Οι γιοι του Αμπού Χαλ’ά

Νίκος Χαραλαμπίδης, Le Parfum Catarina Cornaro

Στο πρώτο δωμάτιο, που χρησιμοποιείτο τόσο ως χώρος προσευχής αλλά και ως χώρος που φιλοξενούσε τις μεγάλες συνεστιάσεις και τα απόδειπνα των φεουδαρχών και κτητόρων του Κάστρου, δεσπόζει η τοιχογραφία της Σταύρωσης του τέλους του 15^ου αιώνα, δείγμα της σταυροφορικής τέχνης που συνενώνει στοιχεία της Δύσης, της Λεβαντίνης αλλά και της κυπριακής αγιογραφικής παράδοσης. Η υφολογική αυτή πρόσμιξη στην αγιολογική τέχνη της εποχής τυγχάνει ειδικής πραγμάτευσης από σύγχρονους καλλιτέχνες, οι οποίοι ενδιατρίβουν επίσης στους διαδοχικούς φεουδάρχες, τους Ναΐτες, τους Ιωαννίτες Ιππότες και την ενετική οικογένεια Κορνάρο, που μετέτρεψαν τον ντόπιο ελληνικό πληθυσμό σε παροίκους. Τα οικόσημα και τα εμβλήματα των Λουζινιάν καθώς και των ξένων στρατιωτικών ταγμάτων, όπως τα βλέπουμε στη μαρμάρινη πλάκα στην ανατολική εξωτερική πλευρά του Κάστρου δίνουν το έναυσμα καλλιτεχνικής εντρύφησης καθώς επίσης και οι γεωργικές και αγροτικές ενασχολήσεις του γηγενούς πληθυσμού, των παροίκων και των ελευθέρων αγροτών.

Η παράκτια πεδιάδα ή το απέραντο λειβάδι, που ήταν το μεγάλο φέουδο του Κολοσσίου ζωντανεύει στο διπλανό δωμάτιο, που χρησίμευε στα μεσαιωνικά χρόνια ως η κουζίνα του Κάστρου. Εκεί, πολλοί εικαστικοί ανασυστήνουν μέσα από το έργο τους την πλούσια παραγωγή της ζαχάρεως, των χαρουπιών, του βαμβακιού, του κρασιού και της κουμανταρίας, που υπήρξαν τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα της Κύπρου επί Φραγκοκρατίας.

Στα πάνω δωμάτια, όπου διέμενε ο Mεγάλος Διοικητής του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη στην Κύπρο, Louis de Magnac, ο οποίος έκτισε το παρόν Κάστρο το 1454, ζωντανεύει το παρακείμενο, εργοστάσιο ζαχάρεως με τις κεραμικές κωνικές κούπες όπου γινόταν η επεξεργασία του ζαχαροκαλάμου. Ζωντανεύει παράλληλα η αγαπημένη ψυχαγωγική συνήθεια των Λουζινιανών βασιλέων και των ιπποτών, που ήταν το κυνήγι με τα γεράκια, εκπαιδευμένα για τον σκοπό αυτό από ειδικούς, τους ιερακάριους ή γερακάρηδες, όπως μας πληροφορεί ο Λεόντιος Μαχαιράς.

Στα πάνω αυτά δωμάτια η τραγική μοίρα της τελευταίας Λουζινιανής βασίλισσας της Κύπρου, της Ενετής Αικατερίνης Κορνάρο τροφοδοτεί ακόμη μια σειρά από πέντε έργα και εγκαταστάσεις στον χώρο, κάποια εμπνευσμένα από τα ιστορικά συμβάντα επί των ημερών της, όπως τα διηγείται ο Γεώργιος Βουστρώνιος στο Χρονικό του. Οι απεσταλμένοι της Αικατερίνης Κορνάρο καταφθάνουν εδώ το 1473 για να κατάσχουν τον κρυμμένο στο Κάστρο του Κολοσσίου θησαυρό του Ιακώβου Ζαπλάνα, ενός εκ των συνωμοτών για την ανατροπή της.

Αφηγείται χαρακτηριστικά ο Γεώργιος Βουστρώνιος στην κυπριακή διάλεκτο του 15^ου αιώνα «επήγαν εις το Κολόσσιν και εις τα καστελλία. Και ηύραν τον λικτινέντον, τον πρε Φραντσήν, με τους φρέρηδες. Και εδείξαν του τον ορισμόν της ρήγαινας …. Να φανερώσουν είτι πράμαν ευρίσκετον του Σαπλάνες μέσα εις το καστέλλιν του Κολοσσίου και εις το χωριόν. Και άνοιξεν του έναν σεντούκιν. Και ηύραν έναν ρούχον χρυσόν χαρμίζε και έναν χρουσόν βένετον και πολλά ρούχα βιλουσένα και ασήμιν πολλύν και πολλύν ζάχαριν τρίψητον. Τα ποία εστιμίασαν δ΄ χιλιάδες δουκάτα.» Η απαρχή της αφήγησης αυτής του Βουστρωνίου «εις το Κολόσσιν και εις τα καστελλία» απετέλεσε και τον τίτλο της έκθεσης, ενώ τα όσα περιγράφει ο Κύπριος χρονογράφος διοχετεύονται σε εικαστική εγκατάσταση στον χώρο.

Στα κάτω δωμάτια, του τωρινού ισογείου και μεσαιωνικού υπογείου, που χρησίμευαν ως αποθηκευτικοί χώροι για την πλούσια σοδειά του μεγάλου φέουδου, σύγχρονοι καλλιτέχνες πραγματεύονται άγνωστες πτυχές από την πρόσφατη ιστορία του Κάστρου μέσα από πληροφορίες που προέρχονται κυρίως από το αρχείο και την αλληλογραφία του πρώτου επί αγγλοκρατίας Εφόρου Αρχαίων Μνημείων George Jeffery. O τελευταίος ιδιοκτήτης του Κάστρου κατά την πρώτη δεκαετία του 20^ου αιώνα, ο Sidaros Bischara από το Κάϊρο και η σύζυγός του, το μετέτρεψαν σε αιγυπτιακού τύπου κατοικία, κατεδαφίζοντας μέρος της τοιχοποιίας του δευτέρου ορόφου για να ανεβάσουν εκεί μεγάλο πιάνο με ουρά, ενώ συμφώνησαν στη συνέχεια να το πωλήσουν, με παρότρυνση του Εφόρου Αρχαίων Μνημείων George Jeffery, στο σύγχρονο Τάγμα του Αγίου Ιωάννη με έδρα την Αγγλία, για 600 λίρες, πράξη που δεν πραγματοποιείται εν τέλει. Τα εναπομείναντα αχνάρια του Sidaros Bischara στο Κάιρο και στην εκεί κατοικία του προσπαθεί να αποτυπώσει σε video ένας από τους καλλιτέχνες της έκθεσης. Στη συνέχεια το Κάστρο ενοικιάζεται από Άγγλο που σχεδίαζε να το μετατρέψει σε εργοστάσιο απόσταξης και παραγωγής αρωμάτων, χωρίς και πάλι ο στόχος να ολοκληρωθεί. Ωστόσο, το γεγονός αυτό δίδει το έναυσμα για μια άλλη μια καλλιτεχνική δημιουργία.

Τέλος, μια εγκατάσταση με neon-light βάφει έναν από τους σκοτεινούς αποθηκευτικούς χώρους στο κόκκινο χρώμα της κουμανταρίας, συνεκτικό οινοπαραγωγικό στοιχείο της μεσαιωνικής και της σύγχρονης Κύπρου, αλλά και στο κόκκινο της αιματοχυσίας του ντόπιου πληθυσμού κυρίως από τους Ναΐτες αλλά και από τις αρχικές διώξεις κατά τα πρώτα χρόνια τις Φραγκοκρατίας, με τις βίαιες αλλά ανεπιτυχείς προσπάθειες για προσηλυτισμό του ελληνορθόδοξου πληθυσμού στον καθολικισμό.

+Η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή έως την Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2015 από τις 8:30 το πρωί μέχρι τις 5:00 το απόγευμα, τόσο τις καθημερινές όσο και τα Σαββατοκυρίακα.