Γράφει η Μαρία Χατζημιχαήλ | Φωτογραφίες Παύλος Βρυωνίδης

Όταν ο Bob Hunter, Καναδός δημοσιογράφος και ιδρυτικό μέλος της Greenpeace είχε την ιδέα του ‘media mindbomb’, μιας εικόνας η οποία να είναι τόσο δυνατή που να μπορεί να συγκλονίσει την κοινωνία προτρέποντάς τη να λάβει δράση, πιθανό να μην περίμενε πως το ίδιο το εμβληματικό πλοίο της Greenpeace, Rainbow Warrior [RW], θα μπορούσε να γίνει μια τέτοια εικόνα.

Στη δική μου μνήμη, σκηνές με ακτιβιστές της Greenpeace να βάζουν τα σώματα τους μεταξύ μιας φάλαινας και ενός φαλαινοθηρικού, ή πάνω σε εξέδρες άντλησης πετρελαίου στη θάλασσα, υπήρξαν καθοριστικές όσον αφορά τη διαμόρφωση της περιβαλλοντικής μου συνείδησης και της δικής μου αντίληψης σχετικά με το πώς μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο. Και είμαι σίγουρη ότι κατά τη διάρκεια των 80ς και 90ς [τουλάχιστον] τέτοιες εικόνες είχαν συμβάλλει στη δημιουργία περιβαλλοντικών συνειδήσεων ανά το παγκόσμιο.





Σημαντικός ήταν ο ρόλος του RW και στον αγώνα ενάντια στα πυρηνικά, ένας αγώνας που είχε οδηγήσει στη βύθιση του πλοίου από Γάλλους πράκτορες το 1985, στα ανοιχτά της Ν. Ζηλανδίας, ενώ το πλοίο ετοιμαζόταν να αποπλεύσει για να παρακολουθήσει τις γαλλικές πυρηνικές δοκιμές στην ατόλη Mururoa στον Ειρηνικό Ωκεανό. Από την έκρηξη είχε σκοτωθεί ο Πορτογάλος φωτογράφος Fernando Pereira. Πέντε χρόνια μετά, το Rainbow Warrior II ήταν έτοιμο να συνεχίσει τον αγώνα, κάτι που έκανε μέχρι και το 2011 όταν το ολοκαίνουργιο πλέον, μοντέρνο και οικολογικό RW III, κατασκευασμένο ειδικά για την Greenpeace, ήταν έτοιμο να αναλάβει καθήκοντα.

Το Rainbow Warrior ΙΙΙ λοιπόν, βρισκόταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι Λεμεσού από την 21^η Αυγούστου και για περίπου 4 εβδομάδες για συντήρηση και συγκεκριμένα για την επέκταση του προβόλου του πλοίου [bowsprit] κάτι που θα του δώσει μεγαλύτερη ισορροπία. Αυτή την περίοδο, το RW ταξίδευε τα λιμάνια της Μεσογείου όπου κυρίως προωθούσε την καμπάνια της Greenpeace ενάντια στα πλαστικά #breakfreefromplastic, και κυρίως για να αποκαλύψει το μέγεθος του προβλήματος της πλαστικής ρύπανσης -ιδιαίτερα από τα πλαστικά μιας χρήσης- και να κινητοποιήσει τους πολίτες σε δράση. Στα πλαίσια αυτής της εκστρατείας λοιπόν, μέλη του πληρώματος του RW πραγματοποίησαν καθαρισμό της παραλίας του Ladies Mile με την τοπική ΜΚΟ «Φίλοι της Γης».

Είχα την ευκαιρία να ανέβω στο πλοίο με φίλες και φίλους, ακτιβιστές και ακτιβίστριες τόσο σε θέματα οικολογίας, όσο και σε κοινωνικά θέματα όπως ο αντιρατσισμός, αντιφασισμός κ.λ.π. Μας ξενάγησε ο Kai, ο οποίος πριν ανεβεί στο RW είχε δουλέψει εθελοντής με το Sea Watch, ένα ανεξάρτητο Γερμανικό ΜΚΟ στόχος του οποίου είναι να πραγματοποιεί αποστολές έρευνας και διάσωσης [search and rescue] στη Μεσόγειο για τη διάσωση προσφύγων και μεταναστών οι οποίοι προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη. Ο Kai είχε κάποιους μήνες στο ιστορικό του ως μέλος του πληρώματος του RW και πάνω στο πλοίο υπάρχουν άτομα με δεκαετή πείρα, εώς και μέχρι κάποιες εβδομάδες. Τόσο η χώρα καταγωγής, όσο και τα υπόβαθρά τους είναι επίσης ποικίλα. Κάποιοι έχουν δουλέψει σε περιβαλλοντικές καμπάνιες, κάποιοι είναι μηχανικοί πλοίων, άλλοι έχουν καθαρά ναυτική εμπειρία. Ένας από τους πιο νεαρούς του πληρώματος ήταν εργάτης σε εξέδρα άντλησης πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα πριν αποφασίσει ότι ήθελε να κάνει στροφή 180 μοιρών στη ζωή του. Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης αλλά και μετά την ολοκλήρωσή της και αφού καθίσαμε για μπύρες στο κατάστρωμα, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με το πλήρωμα και την καπετάνισσα για τις εμπειρίες τους στο πλοίο αλλά και να εμβαθύνουμε σε πιο πολιτικές συζητήσεις. Είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε μόλις μερικούς από τους συνολικά 16 του πληρώματος. Το ότι βρέθηκα στο RW και είχα την ευκαιρία για μια πιο ανεπίσημη κουβέντα με το πλήρωμα για την Greenpeace, τον περιβαλλοντικό ακτιβισμό τόσο στην Κύπρο όσο και αλλού, για την Μεσόγειο, την εξόρυξη υδρογονανθράκων κ.λ.π. με βοήθησε να αναλογιστώ τον δικό μου ρόλο σε αυτό τον πλανήτη.

Πηγαίνοντας στην αρχική μου αναφορά για τον ρόλο της Greenpeace από το 1971 εώς και σήμερα και τον ρόλο της κάθε φωτογραφίας – mindbomb που έχει παρθεί με τη βοήθεια του θρυλικού RW και του ανέκαθεν πληρώματός του, είναι δίκαιο να αναλογιστούμε πως, παρόλες τις αλλαγές στη λειτουργία της Greenpeace, παρόλες τις όποιες κακές αποφάσεις μπορεί να έχουν ληφθεί και παρόλη την κριτική που αναπόφευκτα θα έχει μια οργάνωση ιδιαίτερα όσο μεγαλώνει σε μέγεθος, η ύπαρξη και η δράση του ιστιοφόρου όχι μόνο έχει την δυνατότητα να αναδιαμορφώσει συνειδήσεις, αλλά και να μας θυμίζει καθημερινά ότι «δεν μπορούν να βυθίσουν ένα ουράνιο τόξο».