Λογοτέχνες από Κύπρο και Ελλάδα μιλούν στο ΚΥΠΕ είτε με την ιδιότητα τους ως ενεργοί πολίτες, είτε με τον αλληγορικό τους λόγο, είτε ακόμα ποιητικά, για τους ακραίους καιρούς που βιώνει η ανθρωπότητα εξαιτίας του θανατηφόρου λοιμού που αποκαλείται κορωνοϊός και κάνει ακόμη και υπερδυνάμεις να λυγίζουν, αλλά και τον άνθρωπο ως συγκροτημένο, εξοπλισμένο και κυρίαρχο, υποτίθεται ον, του πλανήτη, να σβήνει μέσα σε οιμωγές.

Υπάρχει όμως αισιοδοξία; Πάντοτε, συχνά, με βαρύτατες απώλειες, καταφέρναμε να επιβιώνουμε μέσα από μείζονες συμφορές. Θα τα καταφέρουμε και τώρα; Και ποιος κόσμος θα αναδυθεί μετά το τέλος κι αυτής της λαίλαπας; Η λογοτεχνία και δη η μεγάλη λογοτεχνία ποτέ δεν απαντά σε ερωτήματα, αντίθετα, τα θέτει, με τρόπο διαχρονικό και ενίοτε, αναπάντεχο. Ωστόσο, με τον αντισυμβατικό και εμπνευσμένο τους λόγο και την πολυπρισματική τους οπτική των πραγμάτων, οι λογοτέχνες από τους οποίους ζήτησε το ΚΥΠΕ να “καταθέσουν” τις λέξεις τους, φωτίζουν ένα μεγάλο μέρος της αλήθειας που μας έφερε ως εδώ, δια μέσου των αιώνων, έγκλειστους, λαβωμένους ή τραυματισμένους μεν, ακλόνητους δε φορείς της ζωής, που υπερισχύει κάθε καταστροφικής επίδρασης οποιουδήποτε λοιμού ή άλλης εκτεταμένης καταστροφής.

Το αφιέρωμα θα παρουσιάζεται από το ΚΥΠΕ σε συνέχειες, ανά τέσσερις λογοτέχνες κάθε φορά. Σήμερα φιλοξενούνται οι Σωτήρης Παστάκας, Φροσούλα Κολοσιάτου, Κυριάκος Στυλιανού, Νένα Φιλούση.

Σωτήρης Παστάκας:" Η Αίγλη κάνει μαθήματα στο σπίτι"

Ο εκ των κορυφαίων Ελλήνων ποιητών, Λαρισαίος, Σωτήρης Παστάκας, στο κείμενο που έγραψε για το ΚΥΠΕ " Η Αίγλη κάνει μαθήματα στο σπίτι" διηγείται την ιστορία ενός μικρού κοριτσιού, της Αίγλης η οποία από τότε που έκλεισαν τα σχολεία λόγω της πανδημίας, διαβάζει μόνη της, αποκαλύπτοντας με τον καίριο του λόγο, τις συστημικές σχολικές δυσλειτουργίες μιας διαχρονικής εκπαιδευτικής δυστοπίας. "Η μητέρα της δεν χρειάζεται πλέον να την κυνηγάει, να της φωνάζει και να την αναγκάζει να στρωθεί για διάβασμα. Ξαφνικά η Αίγλη μεταμορφώθηκε; διερωτάται. "Ναι. Τίναξε από πάνω της την παπαγαλία. Τον σκληρό ανταγωνισμό του σχολείου. Το μπούλινγκ. Το υποχρεωτικό ημερήσιο πρόγραμμα. Διαβάζει ελεύθερα, ανάλογα με τη διάθεσή της. Κάνει τη γυμναστική της το μεσημεράκι, λίγο πριν καθίσει για φαγητό. Ω! του θαύματος είναι η Αίγλη που ζητάει τη συμπαράσταση της μητέρας της για κάποια απορία. Αφιερώνει περισσότερη ώρα στο διάβασμα".

Ο Παστάκας, παρατηρεί με το μάτι του αιρετικού ποιητή, ότι "ένας αιώνας υποχρεωτικής εκπαίδευσης γέννησε τέρατα. Εγωιστικά πλάσματα που μαθαίνουν πως να διακρίνονται στη ζωή πατώντας επί πτωμάτων. Μια κρεατομηχανή που αλέθει προσωπικότητες, ιδιαιτερότητες, ευφυΐες, αθωότητες, πρωτοβουλίες κι ανεξάρτητες ιδέες. Μετέτρεψε σε εφιάλτη τις οικογενειακές σχέσεις σε κόλαση τα εφηβικά μας χρόνια".

Μετά τον κορωνοϊό, επισημαίνει, "έχουμε τη δυνατότητα να καταργήσουμε την υποχρεωτική εκπαίδευση κι ο καθένας να μορφώνεται όπως θέλετε. Προσωπικά όσα έμαθα με την πρακτική μου δεν μου τα δίδαξε κανένα πανεπιστήμιο. Ο νομικός γίνεται δικηγόρος με την εξάσκηση. Σε μια ευ-τοπική κοινωνία χωρίς σχολεία και πανεπιστήμια θα ανθίσουν οι άνθρωποι, οι τέχνες, οι επιστήμες. Η Αίγλη".

Φροσούλα Κολοσιάτου: "Η εποχή μας"

H βραβευμένη μας ποιήτρια Φροσούλα Κολοσιάτου, απάντησε στην πρόσκληση του ΚΥΠΕ, με ένα ποίημα που τιτλοφορείται "Η εποχή μας"  το οποίο καταδύεται και βυθομετρεί, την οικουμενική μοναξιά που σκορπά το θανατικό.

"Η εποχή μας"
Ένα ημερολόγιο επιδημίας
Με βαθειά επιείκεια  στη διαβάθμιση του τρόμου
Ανεμοδείχτης η γεωγραφία του βυθού
Χωρίς αποτυπώματα και βολικές εξηγήσεις
Μια αβεβαιότητα μεταδίδεται αστραπιαία
Σαν προσπάθεια επιβολής πειθαρχίας
Ανακατεύοντας την ακαταστασία μιας πνιγηρής Άνοιξης
Θέλει να εξαπατηθεί όπως η ομίχλη
Φιλική στην ακινησία
Με στολές απομόνωσης
Και  ασφυξία
Άνθρωποι στα μπαλκόνια
Μύρισε η πολυκατοικία πράσινο οινόπνευμα
Ένα σπίτι διάτρητο
Μια πόλη διάτρητη
Η σιγουριά της συνήθειας χάθηκε
Ασυντόνιστα βήματα
Άδειος ήχος ως την έσχατη ώρα
Με το ξενύχτι του ρολογιού
Και το αιρετικό βήμα του θανάτου
Έρχεται μια αταραξία που στριμώχνει
Οι μέρες θολές
Κάτω η ερημιά μοιάζει  άβυσσος
Ότι προεξέχει αφαιρείται
Σκοτεινιάζει
Σε μια διεφθαρμένη νόσο
Υπάκουα υποχωρούν
Τα γήινα καλούπια προς κάθε κατεύθυνση
Ασαφή χειρονομία το σκαμπανέβασμα του καιρού
Ένα στιγμιότυπο  ζωής
Μια μοναχική γάτα ψάχνει τα σκουπίδια σε έρημο δρόμο
Η πόλη φάντασμα
Σαν αδυναμία λαγοκοιμάται μέρα νύχτα
Με τα δάκρυα του χρόνου
Μια κρίσιμη βροχή θεριεύει στο σκοτάδι
Βαρβαρότητα με πυρετό και βήχα
Βάζει τριγμούς στην εργασία
Στον αναπνευστήρα η συναναστροφή
Ευθανασία στην ελευθερία
Η καχυποψία φοράει μάσκα
Ολόκληροι λαοί
Ένα μοναχικό πλήθος πίσω από οθόνες
Μπροστά η αγωνία και φόβος
Έρχονται από το θάνατο  βουές
Η ζωή σε παύση
Διαρκώς εκτεθειμένες
Οι νύχτες να φωνάζουν στον ύπνο τους
Δεν ενημερωθήκαμε εγκαίρως
Τα σπίτια υποχωρούν οι πόρτες σκύβουν
Ένα συνομιλητή  που θα τον βρούμε;

Κυριάκος Στυλιανού:Στην εποχή του Κορωνοιού

Ο συγγραφέας Κυριάκος Στυλιανού γράφει για την απώλεια που πλέον δεν αποτελεί "προνόμιο" του Απομακρυσμένου Άλλου: "Η ανθρωπότητα διάγει εδώ και αρκετό καιρό μια ομολογουμένως δύσκολη περίοδο, όπου χιλιάδες άνθρωποι ανά την υφήλιο περνούν δραματικές στιγμές. Ο ανθρώπινος πόνος ιδωμένος σ΄ όλο το τραγικό μεγαλείο του, διαρρηγνύει τα τείχη της εσωστρέφειας μας και μάς καλεί να αντικρίσουμε τον εαυτό μας υπό ένα ολότελα διαφορετικό πρίσμα: η απώλεια δεν αποτελεί πια προνόμιο του Απομακρυσμένου Άλλου αλλά μια εξ΄ ολοκλήρου ιδιωτική υπόθεση όπου η συλλογική κατάθεση προεξάρχει της όποιας ατομικής παρέκκλισης από το κοινό καλό της ανθρωπότητας".

Επισημαίνει ότι εν μέσω πανδημίας, οι σάλπιγγες του πολέμου σιγούν, καθώς οι σημαίες του μίσους υποστέλλονται υπό το βάρος και την κρισιμότητα των καιρών. "Η ανθρώπινη ενέργεια και δυναμική τίθεται αυτόβουλα στην υπηρεσία του καλού, προκειμένου να κερδηθεί το αιώνιο, απαρασάλευτο στοίχημα που αναδεικνύει το ένστικτο της δημιουργικότητας σε βάρος της ανθρώπινης αυτοκαταστροφικότητας. Η αιώνια πάλη μεταξύ καλού και κακού, αποτελεί το οικουμενικό πια εφαλτήριο στον αγώνα που διεξάγει σύσσωμη η ανθρωπότητα εναντίον του αόρατου εχθρού που μας απειλεί με άμεση, ολοκληρωτική εξόντωση. Το ερώτημα συνεπώς που προκύπτει στις εξόχως τραγικές στιγμές που περνάμε είναι άκρως βασανιστικό: Εμείς ή εκείνος; Το καλό ή το κακό; Το δεύτερο κιόλας σκέλος του ερωτήματος, αναφέρει, παραπέμπει στην υπαρξιακή διάσταση της οικουμενικής μας προσπάθειας, προκειμένου όλοι μαζί κι ο καθένας από εμάς ατομικά να εκριζώσουμε όσο μπορούμε από μέσα μας τα προσωπικά μας πάθη, τους προσωπικούς μας, θανατηφόρους, μεταφορικά, ιούς...προκειμένου να είμαστε εμείς οι τελικοί νικητές αυτής της εξαιρετικά κρίσιμης για όλους δοκιμασίας". Επικαλείται, καταλήγοντας, τον νομπελίστα ποιητή μας, Γιώργου Σεφέρη:

"Η ζωή του ανθρώπου είναι καμωμένη από καιρούς.
Καιρός να σπείρεις,
καιρός να θερίσεις,
καιρός της θλίψης,
καιρός της χαράς,
καιρός της αγάπης,
καιρός της μοναξιάς.
Αν το σκεφτείς έτσι,
θα μπορέσεις και στη χαμηλότερη στιγμή να στηριχτείς,
γιατί κι αυτή θα ανήκει σ’ έναν από τους καιρούς της ζωής σου."

Νένα Φιλούση: Ασφυξία

Η Νένα Φιλούση εκ Λεμεσού, μεγεθύνει λογοτεχνικά, την υπό περιορισμό ανθρώπινη δραστηριότητα της γειτονιάς και της οικογένειας, όπου το οξυγόνο της ελευθερίας και της υγείας, απομειώνεται, μπροστά στην πάνδημη απειλή.
"Οι γείτονες έβαλαν λαϊκά στη διαπασών, και τώρα βαράνε ντέφια. Χειροκροτούν, φωνάζουν, ίσως χορεύουν, δεν τους βλέπω. (Παρανομούν ή είναι ζωηρή οικογένεια;) Ο Γιώργος λέει έχετε 72 μέχρι 96 ώρες. Πολλαπλάσια του 24. Τίποτε δεν έχουμε. Έφτιαξα ένα ψωμί, τάχα χωριάτικο μες στον αστικό μου φούρνο, κάηκα στα δάχτυλα, είναι νόστιμο, έφαγα το μισό. Το σπίτι έχει μεγαλώσει. Παντού ανοιγμένα βιβλία και μυρωδιά ψωμιού. Το ένα για τη Μνήμη, το άλλο για την Ταυτότητα, το άλλο για το Τραύμα (ένα είναι στο τραύμα, όπως την Αμαρτία) και αγωνία σε όλα τα δωμάτια. Εδώ για σένα, εκεί για τους γονείς, αλλού για τους φίλους, τα παιδιά παντού, στους τοίχους, στο ταβάνι, στη σκάλα. Τώρα γαβγίζουν τα σκυλιά της γειτονιάς όλα μαζί. Ούτε εποχή είναι, ούτε φάση, ούτε καμπή. Σιγά μην έκανε τεθλασμένες ο χρόνος. Σαν καταβύθισμα ένα πράμα, στα 45 μέτρα, χωρίς μποτίλια οξυγόνου."

Καταλήγει δε με ένα στιγμιότυπο από τον Ιονέσκο:

«Δεχθήκαμε επίθεση από ένα λοιμό αγνώστων αιτίων. Οι γειτονικές πόλεις και χώρες έχουν κλείσει τα σύνορά τους. Κάθε είσοδος και έξοδος απαγορεύεται. Μέχρι χτες ήμασταν ελεύθεροι, όμως από σήμερα είμαστε σε καραντίνα. Απαγορεύεται να περιφέρεστε άσκοπα. Τώρα γυρίστε στα σπίτια σας και μείνετε εκεί. Θα βγείτε μόνο σε περίπτωση μεγάλης ανάγκης». (Ευγένιος Ιονέσκο, “Το παιχνίδι της σφαγής’’1970)

(ΚΥΠΕ/ΓΧΡ/ΑΓΚ)