Στο τέρμα του τμήματος της παραλιακής ζώνης των Βαρωσίων που ανοίκτηκε την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου βρίσκεται το ξενοδοχείο King George και ακριβώς δίπλα μία ξύλινη μπλε παράγκα, γνωστή ως Blue Bungalow, η παραθαλάσσια οικία του Πολ Γεωργίου (Γεώργιος Πολ Γεωργίου), ενός από τους πιο αξιόλογους σύγχρονους ζωγράφους της Κύπρου. Περπατώντας στον χώρο γύρο από το σπίτι και ανεβαίνοντας τις σκάλες στον πρώτο όροφο παρατηρήσαμε τις εικαστικές παρεμβάσεις του καλλιτέχνη να διακρίνονται σχεδόν άθικτές στο πέρασμα του χρόνου.

O Πολ Γεωργίου περνούσε τον περισσότερο χρόνο του στο πετρόκτιστο σπίτι στην παλιά πόλη ή στο Blue Bungalow όπου ζωγράφιζε ασταμάτητα. Το οικόπεδο όπου ήταν κτισμένα το ξενοδοχείο και το bungalow ανήκε στα αδέλφια Γεωργίου. Στο οικόπεδο αυτό ο μεγάλος αδελφός έκτισε το ξενοδοχείο King George και ο Γεώργιος ακριβώς δίπλα το Blue Bungalow το οποίο έβαψε μπλε καρέτα και διακόσμησε με πολλή αγάπη και μεράκι.

Ο Γεώργιος Πολυβίου Γεωργίου δίπλα από το τζάκι του σπιτιού του στην οδό Ερμού, όπου είναι ζωγραφισμένη η Αποκαθήλωση

Διακόσμησε τους τοίχους με τοιχογραφίες και πάνω από το τζάκι, στο ισόγειο, ζωγράφισε μια εντυπωσιακή εκκλησία. Ολόκληρος ο πρώτος όροφος ήταν υπνοδωμάτιο στο οποίο είχε τοποθετήσει μερικά αρχαία έργα, ενώ μέσα στους τοίχους έκτισε παλιά πιάτα. Όπως μαρτυρεί ο Χάρης Σιάηλος, ο οποίος στα 1969 ενοικίασε από τον Πολ Γεωργίου το σπίτι το οποίο μετέτρεψε σε μπαράκι-αναψυκτήριο ο ζωγράφος συνήθιζε να κάθεται στη βεράντα και να αγναντεύει τη θάλασσα.

Ο Δον Κιχώτης σκαλισμένος στον τοίχο όπως φαίνεται σε φωτογραφία του 2005.

Το εσωτερικό της παράγκας Blue Bungalow σε φωτογραφία του 2005. Όπως θυμάται ο ανιψιός του ζωγράφου Αριστόδημος Φοινιέυς στο τζάκι ήταν ζωγραφισμένη "Η Ανάσταση".

Η ζωγραφιά όπως διακρίνεται από το εξωτερικό του σπιτιού στις 11 Οκτωβρίου 2020.

Η ζωγραφιά σε φωτογραφία του 2005 (έκδοση «Η Αμμόχωστος της εικαστικής δημιουργίας», Μαρίνα Σχίζα, 2008)

Η ζωγραφιά όπως διακρίνεται από το εξωτερικό του σπιτιού στις 11 Οκτωβρίου 2020

Εντοιχισμένα πιάτα πάνω από το τζάκι του σπιτιού σε φωτογραφία του 2005 (έκδοση «Η Αμμόχωστος της εικαστικής δημιουργίας», Μαρίνα Σχίζα, 2008)

Βιογραφία του Γεώργιου Πολ Γεωργίου

Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο στις 22 Σεπτεμβρίου 1901 και πέθανε στις 4  Αυγούστου 1972. Ο πατέρας του Πολύβιος Γεωργίου ήταν έμπορος, κι είχε την οικονομική δυνατότητα να στείλει το γιο του στο εξωτερικό για ανώτερες σπουδές, μετά τη συμπλήρωση των γυμνασιακών του σπουδών. Στο Λονδίνο ο Γεωργίου σπούδασε νομικά και επέστρεψε στην Κύπρο το 1933 με σκοπό να εξασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου. Στα 40 του όμως χρόνια άρχισε να ζωγραφίζει, κι από τότε αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στη ζωγραφική, αφού εγκατέλειψε κάθε άλλη απασχόληση κι αποσύρθηκε στο σπίτι του στην Αμμόχωστο (Βλέπε Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος Αρχείου ΡΙΚ). Ο Άγγλος κριτικός τέχνης Sir John Myres τον κατατάσσει μεταξύ των μεγάλων συγχρόνων καλλιτεχνών.



Ατομικές εκθέσεις έργων του οργάνωσε στην Οξφόρδη (1950), στο Λονδίνο (1953), στο Παρίσι (1955), στο Μιλάνο (1956), στη Βασιλεία της Ελβετίας (1956), στην Ιερουσαλήμ (1959), στην Αθήνα (1960) και στη Λευκωσία (1950, 1953, 1959, 1963). Το 1962 συμμετείχε σε ομαδική έκθεση τέχνης της Κοινοπολιτείας στο Λονδίνο. Το 1982 οργανώθηκε επίσης στη Λευκωσία, από τη Μορφωτική Υπηρεσία του υπουργείου Παιδείας, μεταθανάτια έκθεση έργων του.

Έργα του βρίσκονται μεταξύ άλλων στις συλλογές της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, της Κρατικής του υπουργείου Παιδείας, στο Αυτοκρατορικό Μουσείο Πολέμου στο Λονδίνο, στην Εθνική Πινακοθήκη της Ρόδου και σε διάφορες ιδιωτικές συλλογές όπως της βασίλισσας της Ολλανδίας, του Γουίνστον Τσέρτσιλ, του σερ Άντριου Ράιτ που διετέλεσε κυβερνήτης της Κύπρου, του Δημήτρη Ζ. Πιερίδη και άλλες (Βλέπε Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος Αρχείου ΡΙΚ).

Ο Γεώργιος Πολ. Γεωργίου εθεωρείτο «παράξενος» από τους λοιπούς Αμμοχωστιανούς: Δεν εξάσκησε ποτέ το επάγγελμα που σπούδασε, το οποίο ειρωνευόταν κιόλας. Ήταν περισσότερο απομονωμένος στο σπίτι του στην Αμμόχωστο και καθόλου κοινωνικός. Μαζί με την Αυστριακή σύζυγό του Τρούντη (Gertrude Richly) προτιμούσαν ν' αποφεύγουν τις κοσμικότητες, αποζητώντας περισσότερο την απομόνωση στο μεγάλο πετρόκτιστο πατρικό σπίτι του ζωγράφου στην Αμμόχωστο, που ήταν συνήθως ερμητικά κλειστό κι άνοιγε μόνο για πολύ λίγους. Όταν ο ζωγράφος έβγαινε για κάποια εργασία ή για περίπατο, συνήθως απέφευγε ακόμη και να χαιρετήσει τους ανθρώπους που συναντούσε στο δρόμο του. Περισσότερο όμως ο ζωγράφος αρνήθηκε τη δική του τάξη, την τάξη των νεόπλουτων και των αριστοκρατών της Αμμοχώστου. Ήταν γι' αυτούς ειρωνικός και καυστικός. Χωρίς οικονομικά προβλήματα ο ίδιος, και χωρίς ανάγκη να εξασκήσει ένα βιοποριστικό επάγγελμα, κλείστηκε στον δικό του κόσμο κι απαρνήθηκε τον άλλο γύρω του. Ήταν όμως για τους προσεκτικά διαλεγμένους φίλους του πνευματώδης, ευχάριστος και επιβλητικός. Ωστόσο τα πιο πολλά από τα έργα του αποδίδουν τον κόσμο της Κύπρου και εικόνες από την Κύπρο. Όπως αναφέρει ο Λώρενς Ντάρρελ: ... Σχεδόν όλο το θεματικό του υλικό είναι παρμένο από τις πληθωρικές και ποικίλες σκηνές της κυπριακής ζωής. Αυτό το υλικό το επεξεργάζεται σε πίνακες με ασυνήθιστη χάρη και διεισδυτικότητα. Μ' όλο που είναι ένας παραστατικός ζωγράφος, με την έννοια ότι ζωγραφίζει ό, τι βλέπει, η οπτική του γωνία είναι τόσο προσωπική ώστε κάνει κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή καταγραφή. Επεξεργάζεται την πραγματικότητα, την ανακατατάσσει, όπως κάνουν όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες όταν φθάσουν σε πλήρη ωρίμανση: κάθε του πίνακας φέρει την αλάθητη σφραγίδα ενός έντονα προσωπικού οράματος που αποτελεί τόσο μια δήλωση για τη ζωή, όσο και μια ζωγραφιά και έχει πίσω του την πυκνότητα μιας απόλυτα ώριμης φιλοσοφίας ζωής. Το άμεσα εντυπωσιακό στοιχείο της δουλειάς του είναι η αίσθηση της σύνθεσης. Έχει την ικανότητα ν' αναλαμβάνει και να οργανώνει εξαιρετικά πολύπλοκες σκηνές που περιλαμβάνουν ομάδες από ανθρώπινες φιγούρες και αντικείμενα, και να τις δένει σ' ένα ενιαίο και ικανοποιητικό σύνολο ...(...) Ο Γεωργίου, είτε ζωγραφίζει μια Μαντόνα από το Λιοπέτρι, καΐκια, χωρικούς που μιλούν στα ζώα τους, είτε ζωγραφίζει ένα Ευαγγελισμό ασύγκριτα μεγαλύτερου μεγέθους, όπου οι ανθρώπινες μορφές είναι το ένα τρίτο του φυσικού μεγέθους, ποτέ δε χάνει τον καθοριστικό έλεγχο των διαφόρων στοιχείων της εικόνας. Το περιεχόμενο υφαίνεται, εμπεδώνεται και συλλαμβάνεται...

Αίσθηση προκάλεσε το 1958, όταν ζωγράφισε τον πολύ γνωστό πίνακά του που ονόμασε «Τα φυλακισμένα μνήματα» και ταυτόχρονα απηύθυνε μια λιγόλογη έκκληση προς τον τότε Βρετανό κυβερνήτη της Κύπρου σερ Χιου Φουτ να ελευθερώσει τους νεαρούς νεκρούς, δηλαδή τους 10 νεκρούς αγωνιστές της ΕΟΚΑ που τάφηκαν από τους Άγγλους στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας. Ο τίτλος του έργου αυτού του Γεωργίου καθιερώθηκε ως ονομασία για τους τάφους αυτούς στις φυλακές της Λευκωσίας.

Ο Γεωργίου είναι ένας από τους μεγαλύτερους Κυπρίους ζωγράφους αν και, όπως επιγραμματικά ελέχθη, «ευτύχησε» να μην σπουδάσει ζωγραφική (Βλέπε Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος Αρχείου ΡΙΚ)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ©Ελένη Παπαδοπούλου

ΠΗΓΗ: Πληροφορίες και φωτογραφίες αρχείου από την έκδοση «Η Αμμόχωστος της εικαστικής δημιουργίας», Μαρίνα Σχίζα, 2008  και www.polignosi.com