Ανοικτή επιστολή προς Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας

Λευκωσία, 14 Μαρτίου 2022.

Θέμα: Άμεση απομάκρυνση του κ. Πρόδρομου Προδρόμου από τη θέση του Υπουργού Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας.

Κύριε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας,

Απευθυνόμαστε σε εσάς ως ενεργά μέλη της κυπριακής καλλιτεχνικής κοινότητας και του πολιτισμού ευρύτερα. Είμαστε επαγγελματίες στον τομέα των εικαστικών τεχνών, με συνεχή τοπική και διεθνή δραστηριότητα, καθώς και συνεισφορά στα κοινά του πολιτιστικού χώρου της Κύπρου.

Με έκπληξη και μεγάλη απογοήτευση διαπιστώσαμε πως, λόγω της αδικαιολόγητα μακράς καθυστέρησης του Υπουργού Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας κ. Πρόδρομου Προδρόμου να διορίσει τα νέα μέλη της αρμόδιας συμβουλευτικής επιτροπής που λειτουργεί κάτω από την ευθύνη των Πολιτιστικών Υπηρεσιών, ώστε να ξεκινήσει έγκαιρα η προετοιμασία για την εκπροσώπηση της Κύπρου στην 59η Μπιενάλε Βενετίας (εγκαινιάζεται τον Απρίλιο του 2022), η χώρα μας βρίσκεται για πρώτη φορά μετά τα γεγονότα του 1974 εκτός της σημαντικής αυτής διοργάνωσης.

Συγκεκριμένα, ενώ ο Υπουργός φαίνεται να είχε ενώπιόν του το θέμα από την Άνοιξη του 2021 και να είχε προειδοποιηθεί για τα όλο και πιο ασφυκτικά χρονικά περιθώρια και τους κινδύνους της παρατηρούμενης καθυστέρησης, εντούτοις δεν αποφάσισε να διορίσει τη νέα επιτροπή παρά μόνο μετά από σχεδόν ένα χρόνο, δηλαδή τον Ιανουάριο του 2022. Στο χρονικό αυτό σημείο δεν υπήρχε πια κανένα περιθώριο ενεργοποίησης των απαραίτητων διαδικασιών, αφού ταυτόχρονα έληγαν και οι προθεσμίες κατάθεσης των εθνικών συμμετοχών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Κύπρος να αποκλειστεί οριστικά από κάθε δυνατότητα συμμετοχής στη φετινή διοργάνωση.

Ως γνωστό, η Μπιενάλε Βενετίας αποτελεί ένα ιστορικό εικαστικό γεγονός μεγάλης εμβέλειας που, από την πρώτη συμμετοχή της Κύπρου το 1968, παρέχει μια σημαντική ευκαιρία προβολής του έργου των κυπρίων καλλιτεχνών σε διεθνές επίπεδο, αλλά και ενεργής συνδιάλεξής τους με το παγκόσμιο εικαστικό γίγνεσθαι. Στις δεκαετίες που πέρασαν, η χώρα μας κατάφερε να χτίσει, παρά τους περιορισμένους πόρους και το μικρό της μέγεθος, μια αξιοσημείωτη παρουσία στην Μπιενάλε, με κορύφωση το 2013 όταν απέσπασε, μαζί με τη Λιθουανία, ένα από τα κύρια βραβεία της διοργάνωσης. Η καθόλα αδιανόητη φετινή απουσία της Κύπρου στερεί αφενός από τους καλλιτέχνες και άλλους επαγγελματίες του χώρου μια πολύτιμη ευκαιρία συμμετοχής και αφετέρου εκθέτει ανεπανόρθωτα τη χώρα, δημιουργώντας ένα κραυγαλέο κενό στην σημαντική ιστορία των κυπριακών συμμετοχών.

Είναι προφανές στην καλλιτεχνική κοινότητα πως η ανακοίνωση του Υπουργείου (20.2.22) που ακολούθησε την ολέθρια αυτή κατάληξη όπως και σειρά σχετικών δημοσιευμάτων, σκοπό έχουν να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη από τις πρόδηλες θεσμικές ευθύνες του Υπουργού για την απουσία μας φέτος από την Μπιενάλε Βενετίας και να συγκαλύψουν την ανικανότητά του.

Δεν είναι δυστυχώς η πρώτη φορά που ο Υπουργός αποδεικνύεται ανεπαρκής ως προς το χειρισμό σοβαρών θεμάτων που αφορούν στον πολιτισμό. Το παράδειγμα του διορισμού της «συμβουλευτικής επιτροπής για τον πολιτισμό» τον Οκτώβριο του 2020 αποτέλεσε σκάνδαλο και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από τον ευρύτερο πολιτιστικό, κοινωνικό και πολιτικό χώρο. Κατά τη διάρκεια των κρίσεων της πανδημίας, όπου οι ήδη ευάλωτοι τομείς του πολιτισμού δέχτηκαν σοβαρότατα πλήγματα, οι καλλιτέχνες και άλλοι επαγγελματίες του πολιτιστικού χώρου έτυχαν απαξιωτικής μεταχείρισης και ανεπαρκούς στήριξης - από την οποία, εντούτοις, ο Υπουργός θέλησε να επωφεληθεί όπως συνήθως επικοινωνιακά. Επίσης, λόγω της έλλειψης έγκαιρης διαμεσολάβησης και στήριξης του Υπουργού, οι πολιτιστικοί χώροι (και ειδικά οι εκθεσιακοί χώροι και τα μουσεία) ήταν οι τελευταίοι που άνοιξαν, μετά από επιστολή ανάλογης πρωτοβουλίας φορέων του πολιτισμού στον Υπουργό Υγείας (18/2/21).

Για τα μείζονα θέματα του καθεστώτος του καλλιτέχνη και της δημιουργίας Υφυπουργείου Πολιτισμού, οι διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους συνεχίζουν να αποδεικνύονται τραγικά επιφανειακές. Ενδεικτικές είναι οι πρόσφατες αντιδράσεις των οργανωμένων συνόλων καλλιτεχνών (4.2.22), καθώς και του Συνδέσμου Εικαστικών Καλλιτεχνών και Θεωρητικών Τέχνης - Φυτώριο για το θέμα της Μπιενάλε Βενετίας (3.12.21 και 15.2.22).

Θεωρούμε τον κ. Πρόδρομο Προδρόμου ακατάλληλο να διαχειριστεί ζητήματα που αφορούν τον πολιτισμό, ανίκανο να συνδεθεί με την ουσία του πολιτισμού και τους ανθρώπους που τον παράγουν και τον συντηρούν, καθώς και ανάξιο να μας εκπροσωπεί. Οι παρεμβάσεις του σε μια σωρεία σοβαρών θεμάτων που αφορούν τους πολιτιστικούς τομείς και θεσμούς, καθώς και τους επαγγελματίες του χώρου, αποβαίνουν εξαιρετικά επιζήμιες και φαίνεται ότι βασίζονται συστηματικά σε κίνητρα που δεν εξυπηρετούν το κοινό όφελος, αλλά αντίθετα το πλήττουν.
Με αφορμή λοιπόν τη θλιβερή κατάληξη του θέματος της Μπιενάλε Βενετίας και για όλους τους πιο πάνω σοβαρούς λόγους, ζητούμε την άμεση απομάκρυνση του κ. Πρόδρομου Προδρόμου από τη θέση του Υπουργού Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας και την αντικατάστασή του με μια προσωπικότητα που να διαθέτει το εκτόπισμα, τη σοβαρότητα και τη γνώση που αρμόζει σε ένα τέτοιο αξίωμα.

Οι υπογράφοντες:

Όσοι/όσες επιθυμούν να συνυπογράψουν την επιστολή μπορούν να αποστείλουν e-mail στο protovoulia.venetias@gmail.com με το όνομα και (προαιρετικά) την ιδιότητά τους.

1. Πήτερ Εραμιάν - Εικαστικός, ακαδημαϊκός, συνιδρυτής Θκιό Ππαλιές.
2. Στέλιος Καλλινίκου - Εικαστικός, συνιδρυτής Θκιό Ππαλιές.
3. Ανδρέας Μαλλουρής - Εικαστικός
4. Χριστόδουλος Παναγιώτου - Εικαστικός
5. Θεοπίστη Στυλιανού-Λάμπερτ - Εικαστικός, ακαδημαϊκός.
6. Μαρία Τουμάζου - Εικαστικός
7. Χάρις Επαμεινώνδα - Εικαστικός
8. Κωνσταντίνος Ταλιώτης - Εικαστικός, ακαδημαϊκός.
9. Παναγιώτης Μιχαήλ - Εικαστικός
10. Πόλυς Πεσλίκας - Ζωγράφος
11. Σωκράτης Σωκράτους - Εικαστικός
12. Μαρία Λοϊζίδου - Εικαστικός
13. Ναταλί Γιαξή - Εικαστικός, ακαδημαϊκός.
14. Φάνος Κυριάκου - Εικαστικός
15. Μαρία Χασάπη - Χορογράφος
16. Μαρία Πετρίδη - Συγγραφέας, κριτικός τέχνης.
17. Γαβριήλ Κουρέας - Ιστορικός τέχνης
18. Ελεονώρα Αντωνιάδου - Αρχιτέκτονας, ακαδημαϊκός.
19. Άλκης Χατζηανδρέου - Εικαστικός, ιστορικός τέχνης.
20. Αντρέ Ζιβανάρη - Διευθύντρια του Point Center for Contemporary Art
21. Ευαγόρας Βανέζης - Επιμελητής, θεωρητικός τέχνης.
22. Έλενα Παρπα - Ιστορικός τέχνης
23. Ιωάννα Λουκά - Καλλιτέχνης υφαντουργίας
24. Ραίσσα Αγγελή - Εικαστικός
25. Νάγια Σάββα - Εικαστικός
26. Τάσος Στυλιανού - Διευθυντής της γκαλερί Eins
27. Έλενα Ιωαννίδου - Διευθύντρια της The Edit Gallery
28. Μαρία Στάθη - Διευθύντρια της γκαλερί Artseen
29. Οσβάλδο Εμίντιο Βάσκες Χατζηλύρα - Ερευνητής, εικαστικός, ιδρυτής της δισκογραφικής εταιρείας Moneda.
30. Μαριέττα Μαυροκορδάτου - Εικαστικός
31. Μαρίνα Χριστοδουλίδου - Επιμελήτρια
32. Δημήτρης Χειμώνας - Εικαστικός
33. Καίτη Παπαδήμα - Σκηνοθέτιδα
34. Κατερίνα Ατταλίδου - Εικαστικός, εκπαιδευτικός.
35. Μελίσσα Σουκούρογλου - Νευροεπιστήμονας, εικαστικός.
36. Πέτρος Κονναρής - Καλλιτεχνης χορού
37. Νίκος Στέφου - Εικαστικός, γραφίστας, καλλιτεχνικός διευθυντής της δισκογραφικής εταιρείας Honest Electronics.
38. Βερόνικα Γεωργίου - Εικαστικός
39. Παναγιώτης Μηνά - Οπτικοακουστικός παραγωγός
40. Νικόλας Λαμπούρης - Καλλιτέχνης, ακαδημαϊκός.
41. Νίκος Φιλίππου - Φωτογράφος, ακαδημαϊκός.
42. Ελλάδα Ευαγγέλου - Δραματουργός, ερευνήτρια.
43. Άρτεμις Ελευθεριάδου - Ακαδημαϊκός
44. Λουκία Πιερίδου - Ηθοποιός
45. Ελένη Οδυσσέως - Εικαστικός
46. Αλέξανδρος Κυριακιδης - Εικαστικός
47. Εύη Πάλλα - Εικαστικός
48. Αντρούλα Καφά - Συνθέτρια
49. Άδωνης Αρχοντίδης - Εικαστικός
50. Έφη Σαββίδου - Εικαστικός
51. Λεόντιος Τουμπουρής - Εικαστικός
52. Ελίνα Ιωάννου - Εικαστικός, παιδαγωγός.
53. Έβελυν Αναστασίου - Εικαστικός, παιδαγωγός.
54. Χλόη Σταύρου - Επικοινωνια και στηριξη καλλιτεχνων Γκαλερί Eins
55. Κούλα Σαββίδου - Εικαστικός
56. Έλενα Σαββίδου - Εικαστικός
57. Ιουλίτα Τουμαζή - Επιμελήτρια, θεωρητικός τέχνης.
58. Αλέξανδρος Πισσούριος - Φωτογράφος, σκηνοθέτης.
59. Ρεβέκκα Ευσταθίου - Εικαστικός
60. Μαρία Παπαχαραλάμπους - Εικαστικός
61. Ορέστης Λαζούρας - Εικαστικός
62. Λητώ Κάττου - Εικαστικός
63. Νικολίνα Στυλιανού - Εικαστικός
64. Έφη Σπύρου - Εικαστικός
65. Μαρία Λιανού - Εικαστικός
66. Όθωνας Χαραλάμπους - Εικαστικός, επιμελητής, συγγραφέας.
67. Παρασκευή Λοΐζου - Συντηρήτρια έργων τέχνης
68. Χρίστος Κυριακίδης - Καλλιτέχνης, επιμελητής.
69. Αριάννα Οικονόμου - Χορογράφος, περφόρμερ, εικαστικός.
70. Αναστασία Μηνά - Εικαστικός
71. Αντριάνα Λαγούδη - Κοινωνική σχεδιάστρια
72. Λίνα Πρωτοπαπά - Μεταφράστρια, Υποψήφια Διδάκτωρ Αγγλικής Λογοτεχνίας και Συγκριτικών Πολιτισμικών Σπουδών.
73. Εβίτα Ιωάννου - Σκηνοθέτης
74. Γιώργος Ραλλής - Πολιτισμικός ερευνητής
75. Μαρία Ανδρέου - Εικαστικός
76. Μαρίνα Δωρίτη - Επιμελήτρια, παραγωγός (Artangel).
77. Εύα Παπαβασιλείου - Εικαστικός
78. Ανδρέας Παπαμιχαήλ - Εικαστικός
79. Ραφαέλλα Κωνσταντίνου - Εικαστικός
80. Ελεάνα Αλεξάνδρου - Καλλιτέχνης παραστατικών τεχνών
81. Αριάδνη Διογένους - Ιστορικός τέχνης
82. Μανώλης Χατζημανώλης - Καλλιτέχνης
83. Γιάννης Παπαδάκης - Ακαδημαϊκός
84. Ρία Αλεξάνδρου - Εικαστικός
85. Αργυρώ Νικολάου - Ακαδημαϊκός, σκηνοθέτης.
86. Έλενα Αντωνίου - Καλλιτέχνης χορού, περφόρμανς.
87. Εύα Κοραή - Σχεδιάστρια, ακαδημαϊκός.
88. Γεωργία Χρήστου - Εικαστικός
89. Έλενα Στυλιανού - Θεωρητικός τέχνης
90. Αριστοτέλης Μοχλούλης - Συγγραφέας
91. Δανάη Παφίτη - Εικονογράφος
92. Κλώντια Πασχαλίδου - Φωτογράφος
93. Στέφανος Χρυσάνθου - Φωτογράφος
94. Δέσποινα Ψαρά - Διεπιστημονική σχεδιάστρια
95. Ντόρις Μαρί Δημητριάδου - Εικαστικός, επικοινωνιολόγος.
96. Αλέξανδρος Ξενοφώντος - Ψηφιακός δημιουργός
97. Ανδρέας Ανδρονίκου - Εικαστικός
98. Ελένη Πρωτοπαπά - Ιστορικός
99. Θάλεια Σπυρίδου - Επιμελήτρια
100. Ελένη Ντιάνα Ηλία - Αρχιτέκτονας
101. Μυρτώ Οικονομίδης - Κινηματογραφίστρια, φωτογράφος.
102. George CJ Spyris - Κινηματογραφιστής, φωτογράφος.
103. Μαρίνα Ξενοφώντος - Εικαστικός
104. Eralp Kortach - Ακτιβιστής
105. Νάγια Τ. Καρακώστα - Ηθοποιός, θεατροπαιδαγωγός.
106. Σάββας Θεοφάνους - Εικαστικός