Ο φωτορεπόρτερ Δημήτρης Τοσίδης νικητής του Athens Photo World 2021

ΠΑΡΑΘΥΡΟ Δημοσιεύθηκε 2.6.2021

Ο φωτορεπόρτερ του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων Δημήτρης Τοσίδης είναι ο μεγάλος νικητής του Athens Photo World 2021 για το έργο του «Διάβα». Ένα δυνατό ντοκουμέντο για την ανεξερεύνητη ταυτότητα της ορεινής Ελλάδας, μέσα από την ανθρώπινη ιστορία των μετακινούμενων κτηνοτρόφων στην Ήπειρο.

Το Διεθνές Βραβείο Yannis Behrakis 2021 απονεμήθηκε στον Darrin Zammit Lupi από την Μάλτα, για το έργο του: «Η πρώτη φωτογραφία που έβγαλα ποτέ την κόρη μου και η τελευταία» μια ιστορία που όπως είπε, στην τελετή απονομής των βραβείων στις 1/6, στο ΚΠΙΣΝ «θα ευχόμουν να μην χρειαζόταν ποτέ να την αφηγηθώ» καθώς μέσα από τις φωτογραφίες του καταγράφει τη ζωή και τον θάνατο της κόρης του.

Για τον Έλληνα Δημήτρη Τοσίδη, έναν φωτορεπόρτερ διακεκριμένο για τις αποκαλυπτικές φωτογραφίες του στο μέτωπο του προσφυγικού στην Ειδομένη, στη Μόρια, τα φοιτητικά συλλαλητήρια, τις συγκεντρώσεις για το περιβάλλον, το φωτορεπορτάζ των σπορ, το βραβείο Athens Photo World 2021 είναι πηγή χαράς και υπερηφάνειας για τον ίδιο, κυρίως όμως για τους νομάδες που φωτογράφισε, τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Το ''διάβα'' με τους εναπομείναντες κτηνοτρόφους της Πίνδου που μετακινούνται με τον παραδοσιακό τρόπο, με τα πόδια κι όχι με φορτηγά φορτώνοντας τα ζώα τους, είναι πολύ άσημο στην Ελλάδα. Είμαι περήφανος που κατάφερα να καταγράψω σαν ντοκουμέντο αυτή τη διαδικασία που φέρνει στο φως έναν ολόκληρο πολιτισμό, με τη δική του γλώσσα, ήθη κι έθιμα. Ελπίζω να αρέσει σ' όποιον το δει, να το βρει ενδιαφέρον».

H αλήθεια είναι, ότι δεν περίμενε καθόλου αυτό το βραβείο, όπως ομολογεί: «Δεν είναι καν θέμα επικαιρότητας, δεν ανήκει στο εύρος της καθημερινής μας δουλειάς. Συναγωνιζόμουν τους δύο άλλους φιναλίστ του διαγωνισμού Πέτρο Γιαννακούρη και Άγγελο Τζωρτζίνη, πρόκειται για εκλεκτούς συνάδελφους και φίλους μου φωτορεπορτέρ που συμμετείχαν στην ίδια κατηγορία με φοβερές και τρομερές δουλειές, ήδη βραβευμένες σε διαγωνισμούς από πριν κατατεθούν στο Αthens Photο World. Με θέμα το προσφυγικό, το κατεξοχήν θέμα της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια. Ανάμεσα τους η δική μου δουλειά για τους εναπομείναντες νομάδες φαινόταν κάπως... εξωγήινη!» λέει ο Δημήτρης με σεμνότητα.

Σχετικά με τον θεσμό Athens Photo World που συγκεντρώνει μεγάλα ονόματα και γενιές φωτορεπόρτερ από την Ελλάδα και το εξωτερικό ο Δημήτρης Τοσίδης σχολιάζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Είναι ιδιαίτερα σημαντική η θεσμοθέτηση του Αthens Photo World στην χώρα μας. Τα τελευταία δέκα-δεκαπέντε χρόνια το ελληνικό φωτορεπορτάζ έχει διακριθεί διεθνώς. Ξεκινώντας φυσικά από τον μεγάλο Γιάννη Μπεχράκη, στη μνήμη του οποίου είναι αφιερωμένο το φεστιβάλ και συνεχίζοντας στη γενιά μας, οι Έλληνες φωτορεπόρτερ που έχουν φωτογραφίσει την οικονομική κρίση, το προσφυγικό κι όλα τα πρόσφατα ιστορικά γεγονότα έχουν διακριθεί διεθνώς».

Ο Δημήτρης Τοσίδης σε μια φορτισμένη συγκινησιακά τελετή απονομής των βραβείων εξέφρασε επίσης συγχαρητήρια στους εκλεκτούς συναδέλφους του Θανάση Σταυράκη, Γιάννη Κολεσίδη, Χριστίνα Καλλιγιάννη, Λευτέρη Πιταράκη «για τους κόπους τους και τον όμορφο και σημαντικό θεσμό που έχουν δημιουργήσει, και στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για την διοργάνωση».

© Darrin Zammit Lupi, Η Rebecca Zammit Lupi, 14χρονη ασθενής με καρκίνο, εκτελεί κάποιες βασικές ασκήσεις για πρώτη φορά μετά από μήνες, έξω από το δωμάτιό της στην Πτέρυγα του Ουράνιου Τόξου στο Ογκολογικό Κέντρο Sir Anthony Mamo του νοσοκομείου Mater Dei , κατά τη διάρκεια της έξαρσης του κορωνοϊού, στην in Tal – Qroqq της Μάλτας, 15 Μαΐου 2020. Πριν αρρωστήσει η Rebecca ήταν πολύ καλή στο μπαλέτο, το hip – hop και τον σύγχρονο χορό.

Τη βράβευση του Darrin Zammit Lupi ανακοίνωσε η Ελισάβετ Σαρίδου Μπεχράκη, Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού, η οποία έχει δηλώσει σχετικά: «Όταν είσαι φωτογράφος, η κάμερα σου και ο φακός είναι προέκταση του σώματος σου. Ενστικτωδώς καταγράφεις ό,τι η λογική και η καρδιά σου πιστεύουν ότι είναι σημαντικό. Είναι κομμάτι του παζλ της ζωής. Αφορά τον εαυτό σου πρωτίστως, ξέρεις όμως ότι υπάρχουν και άλλοι που βιώνουν κάτι παρόμοιο… Πολλές και αξιόλογες συμμετοχές και φέτος με εικόνες και ιστορίες που σε γεμίζουν συναισθήματα. Αυτά είναι η κινητήρια δύναμη άλλωστε… Γροθιά στο στομάχι είναι η κατάθεση ψυχής του φετινού νικητή. Darrin Zammit Lupi, είμαστε δίπλα σου»

©Darrin Zammit Lupi, Η Rebecca Zammit Lupi, 14 χρονη ασθενής με καρκίνο, σε ένα αναπηρικό καροτσάκι καθώς δέχεται ενδοφλέβια ενυδάτωση μετά από μια χημειοθεραπεία στο δωμάτιό της στην Πτέρυγα του Ουράνιου Τόξου στο Ογκολογικό Κέντρο Sir Anthony Mamo του νοσοκομείου Mater Dei , κατά τη διάρκεια της έξαρσης του κορωνοϊού, στην in Tal – Qroqq της Μάλτας, 15 Ιουνίου 2020

Η Kelli Reed Grant μέλος της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού δήλωσε για το σύνολο των συμμετοχών: «Χαρήκαμε πολύ που είδαμε τόσα πολλά έργα υψηλού επιπέδου από όλο τον κόσμο. Χρειάστηκε να παρθούν κάποιες δύσκολες αποφάσεις αλλά στο τέλος, εμείς οι κριτές, με τον Γιάννη μας στην καρδιά του ο καθένας, πήραμε μια απόφαση και είμαι πολύ περήφανη για το αποτέλεσμα. Και τα τρία έργα αποτελούν τον αντικατοπτρισμό των ζωών μας παγκοσμίως: καρκίνος, κορονοϊός και περίθαλψη. Συγχαρητήρια»

© Emilio Morenatti , Η Agustina Cañamero, 81, αγκαλιάζει και φιλάει τον άντρας της Pascual Pérez, 84, μέσα από μια πλαστική κουρτίνα ώστε να αποφύγει τη μετάδοση του κορωνοϊού στο γηροκομείο της Βαρκελώνης, στην Ισπανία, στις 22 Ιουνίου 2020

©Gabriele Galimberti, Στημμένο πορτρέτο της Danyela D’Angelo με πολλά πυροβόλα όπλα σε μια κρύπτη . Η Danyela κρατάει τον θησαυρό της στο σπίτι : εκατοντάδες πυροβόλων όπλων , ιστορικά κομμάτια από τον Β’ ΠΠ, όπλα πολέμου και πρωτότυπα κομμάτια. Την έμαθε να πυροβολεί ο πατέρας της όταν η D ήταν 12 χρόνων.

Ο ίδιος ο βραβευμένος Zammit Lupi ανέφερε σχετικά: «Τράβηξα την πρώτη φωτογραφία της κόρης μου, της Rebecca, λίγα λεπτά μετά τη γέννησή της, στις 3 Αυγούστου του 2005. Λίγο περισσότερο από 15 χρόνια αργότερα, τράβηξα την τελευταία φωτογραφία της κόρης μου, λίγα λεπτά αφότου πέθανε, από καρκίνο, στις 3 Ιανουαρίου του 2021. Είμαι φωτορεπόρτερ. Ήταν φυσικό για μένα να καταγράφω σχεδόν την κάθε στιγμή της όμορφης ζωής της Becs, όπως τη φωνάζαμε εγώ και η σύζυγός μου, Marisa. Όπως όταν ήταν δυο ετών και το πρόσωπό της έμοιαζε να λάμπει από ένα εσωτερικό φως. Δύσκολη, πολύ πιο δύσκολη, ήταν η καταγραφή της ασθένειας και του θανάτου της από μια σπάνια και εξαιρετικά επιθετική μορφή καρκίνου των οστών. Όπως εκείνη τη φορά που καθόταν στο σκοτάδι λαμβάνοντας ενδοφλέβια υγρά μετά από τη χημειοθεραπεία, με τα μακριά και υπέροχα σκούρα μαλλιά της να αποτελούν μια μακρινή ανάμνηση. Ή εκείνη τη φορά που αγκάλιασε το αρκουδάκι της, τον Snuggles, σφιχτά, ενώ κοιμόταν στο δωμάτιο του νοσοκομείου, εν τω μέσω μιας τρομερής σειράς ιατρικών διαδικασιών που ελπίζαμε ότι θα μπορούσαν να τη σώσουν. Και εκείνη τη φορά που η μητέρα της έκλαιγε θρηνητικά πάνω από το κορμί της, λίγα λεπτά μετά το θάνατο της Becs, όταν οι φακίδες στο πρόσωπό της αποτελούσαν ένα σκληρό σύμβολο της νεότητας και της ομορφιάς της. Η μάχη της Becs έγινε ακόμη δυσχερέστερη από μια παγκόσμια πανδημία, που μας οδήγησε στην τρέλα στην προοπτική μόλυνσης του καταβεβλημένου ανοσοποιητικού της συστήματος, δημιούργησε άγχος για τις αλυσίδες εφοδιασμού ιατροτεχνολογικών προϊόντων και, το χειρότερο από όλα, έφερε το χωρισμό σε μια στιγμή που η συντροφικότητα ήταν αυτό που χρειαζόμασταν περισσότερο».

© Gabriele Galimberti, Κάθε δύο εβδομάδες ο Will Renke αγοράζει ένα καινούριο πυροβόλο όπλο

Για τους φωτογράφους που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό για το Βραβείο Athens Photo World η Νατάσα Μαρκίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και Πρόεδρος του Τμήματος Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και μέλος της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού είπε:

«Η κριτική επιτροπή του βραβείου Αthens Photo World 2021 μελέτησε ένα σύνολο από ενδιαφέρουσες και πρωτότυπες εργασίες που ανήκουν στην ευρύτερη κατηγορία του φωτογραφικού ντοκουμέντου. Τις αξιολόγησε ισότιμα θεωρώντας εξίσου σημαντική τη διαδικασία της φωτογράφισης (capturing process) με αυτήν της επιλογής των εικόνων (editing) που συγκροτούν μια ενότητα. Προσμετρήθηκε επίσης θετικά το συνοδευτικό κείμενο που καταδεικνύει αν ο/η φωτογράφος αρθρώνει μια συγκροτημένη σκέψη για το έργο του/της.Το δεύτερο βραβείο δόθηκε στην ενότητα με τίτλο Trapped in Greece του Άγγελου Τζωρτζίνη που σχετίζεται με τη φωτογραφική αναπαράσταση της καθημερινότητας και των προβλημάτων των προσφύγων στα κέντρα φιλοξενίας νησιών όπως η Σάμος και η Λέσβος. Η χρήση του ασπρόμαυρου καθώς και αυτή του πανοραμικού φορμά προσδίδουν στις εικόνες μια διαφορετική οπτική.

©Άγγελος Τζωρτζίνης, Μια γυναίκα κρατάει το μωρό της κατά τη διάρκεια βροχής, μέσα σε μια σκηνή του αυτοσχέδιου καταυλισμού κοντά στον σταθμό της Ειδομένης 15 Μαρτίου 2016

Τέλος, το τρίτο βραβείο δόθηκε στην εργασία με τίτλο Moria, The End του Πέτρου Γιαννακούρη με φωτογραφίες από την καταστροφή του καταυλισμού στις 9 Σεπτεμβρίου του 2020 και τις δραματικές συνέπειες για τους 12.000 πρόσφυγες που έμειναν άστεγοι. Οι εικόνες περιγράφουν την ανθρωπιστική κρίση που αντιμετώπισε η Λέσβος εφάμιλλη και ίσως μεγαλύτερη αυτής που έλαβε χώρα το 2015».

©Πέτρος Γιαννακούρης/ΑΡ: Πρόσφυγες και μετανάστες περπατούν στον κατεστραμμένο από τη φωτιά καταυλισμό της Μόριας, 9 Σεπτεμβρίου 2020

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον φέτος είχε η επιλογή της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού για το βραβείο Yannis Behrakis μιας ακόμη ενότητας φωτογραφιών, ως άξιας Τιμητικής Αναφοράς. Πρόκειται για το ”The Ameriguns” του Ιταλού φωτογράφου Gabriele Galimberti για το οποίο ο Jerome Delay ανέφερε «αποφασίσαμε να κάνουμε επίσης μια Τιμητική Αναφορά στο ”Ameriguns” του Ιταλού Gabriele Galimberti, διότι αιχμαλωτίζει όπως ποτέ στο παρελθόν την τρέλα και την κουλτούρα των όπλων στην Αμερική».

©Πέτρος Γιαννακούρης/ΑΡ: Πρόσφυγες και μετανάστες φεύγουν τρέχοντας από τη φωτιά στον καταυλισμό της Μόριας κουβαλώντας τα υπάρχοντά τους, 9 Σεπτεμβρίου 2020

Οι κριτικές επιτροπές των δύο διαγωνισμών αποτελούνταν από τους Ελισάβετ Σαρίδου Μπεχράκη (Πρόεδρος άνευ ψήφου), Steve Crisp (Φωτογράφος), Kelli Reed Grant (Αρχισυντάκτρια Φωτογραφικού Τμήματος, Yahoo News), Jerome Delay (Επικεφαλής Φωτογραφικού Associated Press Αφρικής) και Γιώργος Καραχάλης (Φωτοειδησεογράφος – Ανταποκριτής ξένου τύπου), Αναστασία Μαρκίδου (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και Πρόεδρος του Τμήματος Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής), Συμέλα Πατζαρτζή (Φωτορεπόρτερ/ photo-editor, ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Σημαντική για το 2021 είναι η συμβολή όλων των φορέων, δημόσιων και ιδιωτικών, που αγκαλιάζουν και υποστηρίζουν το Athens Photo World ενισχύοντας την εμβέλεια των εκθέσεων και των εκδηλώσεών του. Η υποστήριξη του Δήμου Αθηναίων, του Εθνικού Κήπου, του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής αλλά και νέες συνεργασίες όπως με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο, την ΑΟΝ, τη Samsung και το Athens Plaza βοηθούν το Athens Photo World να συνεχίσει την πορεία που ξεκίνησε το 2019.

Το Athens Photo World είναι πάντα αφιερωμένο στη 30ετή δουλειά και τη μνήμη του Γιάννη Μπεχράκη και παραμένει αφοσιωμένο στην προβολή και την υποστήριξη των φωτορεπόρτερ παγκοσμίως, ιδίως σε καιρούς που δοκιμάζουν την ανθρωπότητα στο σύνολό της. Φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, αξίζει να στραφούν οι προβολείς σε αυτούς και στο έργο τους. Οι φωτορεπόρτερ είναι πάντα εκεί έξω και εργάζονται με όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας για την ενημέρωσή μας.

Το Athens Photo World συνεχίζει τη δράση του με Μέγα Δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και σε συνεργασία με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), με επιχορήγηση από το Υπουργείο Πολιτισμού και χορηγίες από την Samsung Electronics Hellas, την AON Reinsurance και το ξενοδοχείο Athens Plaza και το κατάστημα φωτογραφικών ειδών Galaios Photostore και την υποστήριξη του Δήμου Αθηναίων, μέσω του Εθνικού Κήπου, της Τεχνόπολης και του ΟΠΑΝΔΑ, του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, του Δήμου Χαλανδρίου, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ©Δημήτρης Τοσίδης