Συνέντευξη στη Μερόπη Μωυσέως | Φωτογραφία Ελένη Παπαδοπούλου

Ο Γιάννης Αναστασίου εργάστηκε ως τεχνικός στον ΘΟΚ από το 1976 μέχρι το 2008. Ανάμεσα στους αφανείς ήρωες που φτιάχνουν τα σκηνικά του θεάτρου, η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου είναι αφιερωμένη από εμάς σ’ αυτούς

Η μισή μαγεία του θεάτρου είναι τα σκηνικά του. Και κάποιος πρέπει να τα φτιάξει. Κάποιος πρέπει να υλοποιήσει την κάθε ευφάνταστη ιδέα των σκηνογράφων, να φτιάξει ένα δάπεδο σαν κύμα, να δημιουργήσει έναν τεράστιο Δούρειο Ίππο, να ανέβει σε σκαλωσιά 10 μέτρων για το βάθρο της Ελένης, να ηλεκτροκολλήσει την πελώρια σφαίρα των Φοινισσών. Ο Γιάννης Αναστασίου έπιασε δουλειά στον ΘΟΚ το 1976. Ήταν ένας από πέντε τεχνικούς του νεαρού, τότε, οργανισμού. Ανάμεσα στους πολλούς σήμερα αφανείς ήρωες που φτιάχνουν τα σκηνικά κάθε θεατρικής παραγωγής που απολαμβάνουμε εμείς ως θεατές, με τη συνέντευξή του αφιερώνουμε σ’ αυτούς την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου.

Στον ΘΟΚ ως οδηγός

 Ήταν ένας ανέμελος Κερυνειώτης, με ένα mazda deluxe αθασί που μόλις είχε αγοράσει. «Εδώσαμεν το τους Τούρκους», λέει μιλώντας για τη χρονιά που καθόρισε τη ζωή του μετέπειτα. Το 1974, ο Γιάννης Αναστασίου ήταν 26 χρονών. Δούλευε υδραυλικός με τον θείο του βγάζοντας καλά λεφτά. «Ήρτα στη Λευκωσία με ένα σελίνι στην πούγκα», θυμάται σήμερα.

Ο κ. Γιάννης βρήκε δουλειά στον ΘΟΚ δύο χρόνια μετά την εισβολή. O ΘΟΚ έχει ήδη καταφέρει να ανασυγκροτηθεί μετά την τουρκική εισβολή, μάλιστα το φθινόπωρο του ’74 ήδη περιοδεύει στην Ελλάδα διαθέτοντας τα έσοδα από τις παραστάσεις του στους πρόσφυγες και τους παθόντες. Στους σημαντικούς ηθοποιούς της εποχής ήταν ο Μούστρας, ο Πεττεμερίδης, ο Σιαφκάλης, η Γαϊτανοπούλου, η Μπεμπεδέλη. Το 1975, αναλαμβάνει διευθυντής του οργανισμού ο Εύης Γαβριηλίδης.

Στο μεταξύ, στον ΘΟΚ εργαζόταν ο αδελφός του κ. Γιάννη, ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης Τάσος Αναστασίου. Χάρη σ’ αυτόν, ο κ. Γιάννης κλήθηκε να οδηγήσει το οκταθέσιο Volkswagen που μόλις είχε παραχωρήσει η πρεσβεία της Γερμανίας στον οργανισμό. «Μπορείς να το οδηγήσεις;» τον ρώτησε ο αδελφός του. Κι εκείνος απάντησε «θα δείξει». Το βανάκι ήταν παρκαρισμένο στο Δημοτικό Θέατρο της Λευκωσίας, μόνιμη έδρα του ΘΟΚ τότε.

«Πρώτη πρώτου του 1976 ξεκίνησα. Η δουλειά μου ήταν να οδηγώ το βαν και να παίρνω τους τεχνικούς από το εργαστήρι στο θέατρο και όπου αλλού παίζαμε. Ο Εύης Γαβριηλίδης με προσέλαβε. ‘Να οδηγάς, να καρφώνεις και καμιά βελόνα πάνω στο σκηνικό’, μου είπε. ‘Ξέρει και ηλεκτροκόλληση!’ αναφώνησε ο αδελφός μου. ‘Ε, να είσαι και ο σιδεράς!’, αποκρίθηκε ο Εύης Γαβριηλίδης, και αυτό ήταν. Μερικά χρόνια μετά, έγινα ανώτερος τεχνικός».

Όροι πρόσληψης: «Ο Εύης Γαβριηλίδης με προσέλαβε. ‘Να οδηγάς, να καρφώνεις και καμιά βελόνα πάνω στο σκηνικό’, μου είπε»

Μισθός: 70 λίρες

Στα παλιά χρόνια, το τεχνικό τμήμα του ΘΟΚ στεγαζόταν στην περιοχή του εργοστασίου της Coca-Cola στον Άγιο Δομέτιο. «Το ωράριό μας ήταν ακαθόριστο. Δουλεύαμε 70 ώρες την εβδομάδα. Έπειτα οργανωθήκαμε. Και χάρη στον Γρηγόρη Παπαγεωργίου, φωτιστή και ηλεκτρολόγο, κάναμε συντεχνία».

Εβδομήντα λίρες την εβδομάδα, αυτός ήταν ο μισθός των τεχνικών. «Έπειτα ο Εύης άρχισε να πιάνει νέους και να τους δίνει 140 λίρες. 'Θα κάνω επιστολή και θα παραιτηθώ!', αποφάσισε ο κύριος Γιάννης διαμαρτυρόμενος για το μισθολογικό χάσμα. Έτσι και έπραξε. Έγραψε επιστολή και πήγε στον Εύη Γαβριηλίδη: «Έν' τζείνον που περίμενα καιρό;», είπε ο Γαβριηλίδης. «Εντάξει, θα σε κανονίσω». «Και μου τα έδωσε μονοφατσιά».

«Μετά από χρόνια γίναμε μόνιμοι. Περάσαμε καλά στον ΘΟΚ. Μου πρόσφερε πολλά. Ήμουν ένα φτωχοπαίδι, αλλά στον οργανισμό έπιανα καλά λεφτά, είχα μια σταθερή δουλειά. Περάσαμε καλά».

Στην Επίδαυρο

«Κάθε χρόνο πηγαίναμε περιοδεία στην Επίδαυρο. Μια χρονιά έβρεξε τόσο πολύ, που γέμισε η σκηνή νερό. Εμείς όμως είχαμε ήδη στήσει το σκηνικό. Κρατήσαμε ευτυχώς ένα νάιλον για να μπει την τελευταία στιγμή. Το απλώσαμε πάνω από το δάπεδο και η δουλειά έγινε. Σε μια άλλη περίπτωση, δεν θυμάμαι χρόνο και τόπο αλλά ήταν στην Ελλάδα, φυσούσε τόσο πολύ ο άνεμος που έπαθε ζημιά το σκηνικό. Ευτυχώς που πήρα την ηλεκτροκόλληση μαζί μου! Θυμούμαι και τον Δούρειο Ίππο του Παρτζίλη. Λαμαρίνες, ηλεκτροκόλληση, νερό που του ρίχναμε πάνω για να αγιώσει γιατί ήθελε ο σκηνογράφος να φαίνεται παλιό. Και τη σφαίρα για τις Φοίνισσες εμείς την κάναμε».

Σκηνογραφικές λεπτομέρειες

Ποιοι ήταν οι πιο απαιτητικοί σκηνογράφοι; Στη μνήμη του Γιάννη Αναστασίου επικρατούν ως τελειομανείς ο Άγγελος Αγγελή, ο Σταύρος Αντωνόπουλος και ο Λάκης Γενεθλής. «Με τον Γενεθλή κόψαμε μια ελιά από το χωράφι του για να τοποθετηθεί στη σκηνή στην παραγωγή της Αικατερίνης Κορνάρο, σε σκηνοθεσία Φώτου Φωτιάδη. Και τη χρονιά που κάηκε το εργαστήρι του ΘΟΚ, ο Νίκος Κουρούσιης ήθελε τους καμένους τσίγκους για το σκηνικό της παραγωγής ‘Οι εκατομμυριούχοι της Νάπολης’, το 1990. Ακόμη και αυτοκίνητο ανεβάσαμε στη σκηνή για τον Κουρούσιη».

Η ώρα της πρεμιέρας

Όπως για τους ηθοποιούς, έτσι και για τους τεχνικούς η σημαντικότερη στιγμή στη δουλειά τους είναι «η πρεμιέρα! Με τελειωμένο το σκηνικό, να δουλέψει η παραγωγή στο ακέραιο. Κι αν υπάρχουν αλλαγές, να γίνονται χωρίς λάθη και προβλήματα για την παράσταση».

Άλλη η χάρη από τα παρασκήνια

 «Συνταξιοδοτήθηκα το 2008. Δεν έχω πάει ακόμα στο καινούργιο θέατρο, αμέλησα. Όμως περάσαμε καλά στον ΘΟΚ. Πήγαινα στα παρασκήνια κι έβλεπα τις παραστάσεις. Αν ήταν και κωμωδία, ακόμα καλύτερα. Αλλά και τα σοβαρά τα έβλεπα. Άλλη η χάρη να βλέπεις το θέατρο από τα παρασκήνια. Έτσι είδα όλες τις παραστάσεις του ‘Μάνα Κουράγιο’. Έπαιζε κι ο αδελφός μου ο μακαρίτης μέσα. Ήταν το κάτι άλλο εκείνη η παράσταση. Επέλλανεν ο κόσμος όταν την πήραμε στην Ελλάδα. Έτσι που τραγουδούσε η Δέσποινα Μπεμπεδέλη... ήταν η καλύτερη. Και το ‘Καληνύχτα Μαργαρίτα’ ήταν το κάτι άλλο, με την Πατρίτσια Πεττεμερίδου.

Παλιά ήταν όλοι ενωμένοι και το θέατρο δούλευε αρμονικά, 'ρολόι'. Τώρα έχει πολλούς που λένε ότι δεν πάμε καλά. Μα, τότε υπήρχε αγάπη. Κι εμείς οι τεχνικοί αγαπούσαμε ο ένας τον άλλον. Αν είχε ένας πρόβλημα, τον βοηθούσαμε. Υπήρχε εκτίμηση. Υπεράνω όλων η συνεργασία».

Το σκηνικό του Νίκου Κουρούσιη για την παραγωγή «Οι εκατομμυριούχοι της Νάπολης».

Το σκηνικό του Λάκη Γενεθλή με την ελιά για την παραγωγή «Αικατερίνη Κορνάρο».

Η επιβλητική σφαίρα του Άντη Παρτζίλη για την παραγωγή «Φοίνισσες».