Γράφουν οι Μικαέλλα Ακρίτοβα και Εύη Χατζηπαύλου

Αφιερωμένο στη Χ.Γ.

Παραμύθι για μεγάλους, φτιαγμένο μέσα από τις εικόνες του Λάνθιμου και τη μουσική τους, για μια αγάπη που τέλειωσε άδοξα. Μια φορά κι ένα καιρό, ζούσε σ’ ένα παλάτι μια βασίλισσα που ένιωθε απόγνωση γιατί είχε σώμα αδύναμο και πόδια γεμάτα πληγές. Αγαπούσε τα λαγουδάκια της που τα θεωρούσε παιδιά της και τη Sarah που την ήξερε από μικρή. Ξαφνικά, φτάνει στο παλάτι η Abigail συνοδευόμενη από μύγες και θυμίζει στη Sarah πως είναι ξαδέλφες. Προσλαμβάνεται ως υπηρέτρια, ήταν όμως κάποτε και αυτή λαίδη πριν ο μπαμπάς της χάσει όλη του την περιουσία στα χαρτιά και μαζί και την κόρη του. Η Abigail ξεχωρίζει από τις άλλες υπηρέτριες, ξέρει λατινικά και γαλλικά, γνωρίζει τις μυστικές ιδιότητες των βοτάνων, και της αρέσει να διαβάζει. Για όλους αυτούς τους λόγους ευνοείται, και από πιστή και υπάκουη υπηρέτρια μεταμορφώνεται σε δόλια, κακιά, εγωπαθή μάγισσα που όχι μόνο κατορθώνει να ανακουφίσει τη βασίλισσα με τα μαγικά της βότανα, αλλά και να εξοντώσει τη Sarah με το κατάλληλο δηλητήριο και τα ψέματά της. Παίρνει, έτσι, τη θέση της Sarah στο κρεβάτι της βασίλισσας, όχι όμως στην καρδιά της.

Η ταινία φαίνεται να προωθεί την αισθητική του γκροτέσκ. Οι χαρακτήρες απεικονίζονται σαν καρικατούρες με παραμορφωμένες εκφράσεις και έντονο μακιγιάζ στο πρόσωπο. Οι άνδρες, με τις γελοίες τους περούκες μοιάζουν σαν κούκλες με πλαστικά κορμιά. Διασκεδάζουν ρίχνοντας πορτοκάλια σε γυμνά, τριχωτά σώματα ή οργανώνουν αγώνες ταχύτητας με χήνες. Το αλλόκοτο αυτό είδος ψυχαγωγίας απεικονίζεται από τον Λάνθιμο με απίστευτη χάρη. Η βασίλισσα, όταν νιώθει άσχημα, βρίσκει ανακούφιση στο μπλε κέικ που καταβροχθίζει με βουλιμία και της προκαλεί εμετό. Σε άλλες, πιο καλές στιγμές, έχει ανάγκη τη Sarah, που την καταλαβαίνει, και απαλύνει τον πόνο στα πόδια της απλώνοντας ωμές μπριζόλες στις πληγές της.

Αν ο Κυνόδοντας (2009) μας σόκαρε και το Lobster (2015) μας προβλημάτισε, το Favourite (2018) έφερε τα πάνω κάτω, αφού μας διασκέδασε πρώτα. Και όλα ξεκίνησαν με την υποψία πως κάτι δεν πάει καλά. Δεν μπορεί, σκεφτήκαμε, οι αριστοκράτες στην αυλή της βασίλισσας Anne να χόρευαν έτσι. Το γέλιο που μας προκάλεσε ο τρελός χορός συνοδευόταν από μια ανησυχία ευχάριστη. Νιώσαμε πως όλα αυτά που βλέπαμε είναι πιθανά αλλά ταυτόχρονα πως διακρίνονταν από μια κάποια υπερβολή, μια εσωτερική, υπόγεια ένταση. Η αίσθηση πως ο Λάνθιμος σαν ζογκλέρ κρατούσε με άρτιο τρόπο τις ισορροπίες του ανάποδου κόσμου του, ήταν έντονη. Το όριο, που πέρα από αυτό τα πράγματα δεν θα ήταν πια αστεία, δεν ξεπερνιέται ούτε στιγμή. H πιθανή απεικόνιση των πραγμάτων συνυπάρχει και στοιχειώνεται από μια άλλη διάσταση πραγμάτων, αισθητή σε όλη την ταινία σαν βοή ψιθύρων από άλλες εποχές και άλλες ταινίες που βρίσκει την απόλυτη έκφρασή της στον βουβό διάλογο μεταξύ των πολλαπλών εκδοχών της βασίλισσας Anne (που βγαίνουν μέσα από την Τέχνη και την Ιστορία) και κορυφώνεται στην πονεμένη φωνή της Anne του Λάνθιμου και της Olivia Colman. Η μαγεία της ερμηνείας της Olivia Colman είναι πως δεν αφήνει τη βοή να χαθεί και τις φωνές να σβήσουν.

* Κάθε δεύτερη Κυριακή του μήνα δίνουμε βήμα σε μια ομάδα ανθρώπων που αγαπούν το σινεμά