Ο Σάββας Χρίστου που πρόσφατα επέστρεψε μόνιμα στην Κύπρο μετά από 7 χρόνια στο Λος Άντζελες μίλησε στο «Π» για αυτή την αυθόρμητη, πειραματική ταινία που γυρίστηκε με 0 προυπολογισμό και οι ηθοποιοί δούλεψαν εξολοκλήρου με αυτοσχεδιασμό.
Πώς προέκυψε η ιδέα για την ταινία;
Εδώ και χρόνια ήθελα να γυρίσω μια ταινία με αυτοσχεδιασμούς και το είχα ξανασυζητήσει στο παρελθόν με φίλους στο Λος Άντζελες αλλά ποτέ δεν βρήκα το χρόνο για να το κάνω σωστά. Όταν τότε αποκλείστηκα στην Κύπρο λόγω κορωνοϊού, άρχισα να το σκέφτομαι καθημερινά όλο και περισσότερο. Λόγω των απαγορεύσεων, πήγαινα σχεδόν τρεις φορές την εβδομάδα για πεζοπορία κυρίως στο Τρόοδος, και κάπου εκεί αρχίζει η ιδέα να γεννιέται.
Όταν βρεθήκαμε με τον Γιώργο Κυριάκου (συνδιοργανωτής) για καφέ, του είπα την ιδέα, ενθουσιάστηκε και είχαμε πει να αρχίσουμε τις διαδικασίες. Ήταν τόσο απλό. Μαζί ολοκληρώσαμε την ιδέα και το όραμα αυτού του πρότζεκτ - ένα έργο που θα έδινε την ελευθερία και τη δύναμη στον κάθε συμμετέχοντα να πει ό,τι πραγματικά θέλει και νιώθει για το πόσο συνταρακτικά άλλαξε τις ζωές μας ο αποκλεισμός του Κόβιντ, βάσει των δικών του βιωμάτων.
Μερικοί ηθοποιοί ήθελαν να δημιουργήσουν τον δικό τους χαρακτήρα ενώ σε κάποιους άλλους δώσαμε εμείς κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές. Δημιουργήσαμε μια «φήμη» ότι υπάρχει ένα τέρας, κι έτσι ο καθένας ερμήνευε το Τέρας όπως αυτός ήθελε. Έπειτα προσθέσαμε στην ιστορία τον εξαφανισμό 5 ατόμων από την κοινότητα λίγες μέρες πριν το γύρισμα. Μέρα με την μέρα μαζεύαμε περισσότερες ιδέες και πληροφορίες και κάπως έτσι η ιστορία πήρε γρήγορα μορφή από μόνη της.
Ποιες προκλήσεις αντιμετώπισες στη διαδικασία παραγωγής και γενικότερα;
Το γύρισμα δεν ήταν καθόλου εύκολο και σίγουρα ο φόβος του κορονοϊού ήταν συνέχεια στο μυαλό μας. Το γεγονός ότι είχαμε 40 (επι-το-πλείστον άγνωστους μεταξύ τους) ηθοποιούς, χωρίς προμελετημένο σενάριο και με (πολύ) περιορισμένο χρόνο, δημιούργησε μια τεράστια πρόκληση σε όλους μας. Σίγουρα γίνανε διάφορα «λάθη» στην πορεία των γυρισμάτων, αλλά το τελικό αποτέλεσμα μας δικαίωσε όλους σαν ομάδα, χαρίζοντας μας μια πραγματικά πρωτόγνωρη, έντονη εμπειρία που είμαι σίγουρος θα θυμόμαστε όλοι..
Για μένα προσωπικά, η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να καταφέρω να σκηνοθετώ την κάθε σκηνή ξεχωριστά, ενώ ταυτόχρονα να χειρίζομαι ασταμάτητα την κάμερα, να έχω στο μυαλό μου πάντα τη διεύθυνση φωτογραφίας, να καταγράψω και να μιξάρω τον ήχο, να εξελίσσω την ιστορία ανάλογα με το τι γίνεται γύρω μου, να ακολουθώ το πρόγραμμα πιστά για να μην χάσουμε κάποιες σκηνές που έπρεπε να γυριστούν τις συγκεκριμένες ώρες για να κάνει νόημα όλη η ιστορία, και τέλος φυσικά να παίζω και τον χαρακτήρα μου στην ταινία.
Θα ήθελα να πω ένα τεράστιο μπράβο σε όλους τους συμμετέχοντες αφού ειλικρινά μέσα σε 2 μόνο ώρες είχαμε όλοι μαζί καταφέρει να στήσουμε μια πραγματικά ανατριχιαστική κοινότητα για να εξυπηρετησει την ιστορία. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα αρχίσω να αναρτώ αρκετές πληροφορίες για το έργο στα social media όπως και λεπτομέρειες για το πώς είχαμε σχεδιάσει συγκεκριμένες σκηνές και χαρακτήρες καθώς η πλοκή εξελισσόταν - επίσης θα γίνουν και κάποια ενδιαφέροντα q&a στις προβολές.
Η ταινία ήταν από την αρχή μέχρι το τέλος αυτοσχεδιασμοί. Αυτό σημαίνει πώς δεν υπήρχε ακριβώς σενάριο; Πώς αλλάζει μια ταινία αν όλες οι ερμηνείες είναι αυτοσχεδιασμοί αντί ήδη γραμμένοι διαλόγοι σε σενάριο;
Σωστά, δεν υπήρχε σενάριο, όμως υπήρχαν κάποιες σεναριακές ιδέες (screenwriting beats) που είχα στο μυαλό μου ότι έπρεπε να καλυφθούν. Σε μερικούς ηθοποιούς είχαμε δώσει 1-2 ατάκες να πουν για να οργανωθεί λίγο η ιστορία και άλλες ατάκες που έπρεπε να τους ψιθυρίζω στο αυτί πίσω από την κάμερα όταν μπορούσα, ούτως ώστε να δέσουν σωστά μετά στο μοντάζ. Ο Γιώργος ήταν πάντα κοντά για να δίνει και αυτός ατάκες ή να δένει τις ιστορίες μεταξύ τους προτίνοντας λύσεις επι τόπου.
Οι ταινίες οι οποίες είναι βασισμένες σε αυτοσχεδιασμό έχουν πάντα το μεγάλο ρίσκο να καταλήξουν με προβλήματα στο ρυθμό και στο γενικότερο storytelling. Μου πήρε πολύ περισσότερο χρόνο στο μοντάζ απ᾽ότι συνήθως για να δέσω το footage με τέτοιο τρόπο ώστε να διαμορφωθεί η ιστορία χωρίς κενά ή ασύνδετες σκηνές.
Γιατί έγινες σκηνοθέτης;
Προέρχομαι από μια οικογένεια καλλιτεχνών. Παππούς και πατέρας ζωγράφος, ενώ όλοι μας λίγο πολύ ασχολούμαστε με τη μουσική. Ο πατέρας μου είχε τεράστιες επιρροές σε μένα, καθώς μεγάλωσα βλέποντάς τον να δημιουργει καθημερινά. Από μικρός μου άρεσε να βλέπω ταινίες και να τις σχολιάζω. Ξεκίνησα να ασχολούμαι με τον κινηματογράφο όταν ήμουν φοιτητής στη σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου στη Θεσσαλονίκη. Έγραφα ιστορίες, μάζευα τους φίλους μου και τους οργάνωνα να γυρίσουμε τις ταινίες τα Σαββατοκύριακα. Στον τρίτο χρόνο των σπουδών μου, αποφάσισα να πάω για Erasmus στο Δουβλίνο και να μάθω περισσότερα για το animation και τα πειραματικά βίντεο γενικότερα. Έπειτα όταν γύρισα πίσω στη Θεσσαλονίκη αποφάσισα να παρουσιάσω πειραματικέςl ταινίες μικρού μήκους για την πτυχιακή μου. Και κάπως έτσι ξεκίνησε το ταξίδι...
Το καλοκαίρι του 2014 έκανα την πρώτη μου απόπειρα για μια πιο ολοκληρωμενη ταινία: το «Αφαίρεσις». Μετἀ από αυτό το εγχείρημα, ήμουν πλέον σίγουρος ότι ήθελα να ασχοληθώ με τον κινηματογράφο και συγκεκριμένα με το σενάριο και την σκηνοθεσία.
Μίλησε μας λίγο για την εμπειρία σου στο Λος Άντζελες. Τί έμαθες στα 7 χρόνια που ήσουν εκεί;
Το δια βίου πάθος μου με οδήγησε να μετακομίσω στο Λος Άντζελες το 2016 για να σπουδάσω Κινηματογράφο (MFA Filmmaking) στη NYFA. Έκτοτε έχω γράψει και σκηνοθετήσει 13 ταινίες μικρού μήκους, 5 από τις οποίες βραβεύτηκαν σε τοπικά και διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου. Ένα από αυτά, το A Scream That’s Trapped Inside (2017) βραβεύτηκε ως η «Καλύτερη Ταινία Μικρού Μήκους» σε 19 Φεστιβάλ Κινηματογράφου από όλο τον κόσμο. Μετά την ολοκλήρωση του κύκλου του φεστιβάλ, η ταινία μικρού μήκους έλαβε την πρώτη της διανομή με την Meridian Releasing Group για το MGR Collective "Horror Volume II", η δεύτερη με Four Thieves Productions - μπορεί να προβληθεί στην πλατφόρμα ροής Hyvio και η τρίτη από την Filmeraa.
Η πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία Captive (2020) (γνωστή και ως "Katherine's Lullaby") κυκλοφορεί από την Vertical Entertainment και μπορεί να προβληθεί στις ΗΠΑ και τον Καναδά, και είναι available σε ακόμη 38 χώρες, μεταξυ αυτών, Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία, Πολωνία, Βραζιλία, Αργεντινή και Κολομβία από την High Octane Pictures.
Εννοείται για να φτάσω μέχρι εδώ έπρεπε να κάνω αρκετές θυσίες και να είμαι 100% συγκεντρωμένος στον στόχο μου. Είχα πολλές δυσκολίες σε όλους τους τομείς κατά την διάρκεια των 7 χρόνων αλλά βλέποντας πάντα μπροστά κατάφερα να σκέφτομαι το παρελθόν και να χαμογελάω με τις επιλογές μου.
Εκτός από την εξειδίκευση στον τομέα του κινηματογράφου, το Λος Άντζελες, με έμαθε να ακολουθώ τα όνειρα μου και να μην σταματάω ποτέ - ένα βίωμα που με ωρίμασε σε διάφορα επίπεδα για παράδειγμα είναι όταν είχα ακούσει 113 όχι (κι αυτός είναι πραγματικός αριθμός) μέχρι να πιάσω το πρώτο μου ναι από παραγωγούς και επενδυτές στο Hollywood για την ταινία Captive. Αυτός ο χώρος είναι πολύ σκληρός και θέλει γερό στομάχι για να μπορείς να ανταπεξέλθεις από όλα όσα έρχονται μπροστά σου.
Είναι σημαντικό να έχεις ωραίες ιδέες αλλά σημαντικότερο είναι η εκτέλεση. Με τα χρόνια άρχισα να βλέπω διαφορετικά τον εαυτό μου και να αγαπώ ακριβώς αυτό που είμαι και να σέβομαι τους γύρω μου. Να μπορώ να μην φοβάμαι να ανακαλύπτω διαφορετικές πτυχές του εαυτού μου, να πολεμώ στις δύσκολες στιγμές και να βγαίνω πάντα έξω από τη ζώνη άνεσης μου.
Έμαθα διαφορετικές κουλτούρες, νοοτροπίες και τρόπους διαβίωσης από πολύ διαφορετικό είδος σκέψης. Οι γεύσεις από διαφορετικές κουζίνες σίγουρα είναι κάτι που θα μου μείνει αξέχαστο. Είναι κάτι που μου λείπει από το ΛΑ.
Πόσο άλλαξε ο κινηματογράφος στην Κύπρο στο διάστημα που έλειπες;
Μετά την θητεία μου στο στρατό πολύ σπάνια ερχόμουνα στην Κύπρο. Πάντα προτιμούσα να πηγαίνω ταξίδια να γνωρίζω καινούριες παραστάσεις. Σίγουρα με την τεχνολογία και τους πόρους που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας, όπου μπορούμε να κάνουμε ταινία με το κινητό μας αν το επιθυμούμε, η Κύπρος, όπως και όλες οι χώρες γενικότερα, άρχισαν να εξελίσσονται πολύ στον κινηματογράφο. Αλλά από όσο βλέπω άρχισαν σιγά σιγά να λανσάρονται αρκετές ταινίες στην Κύπρο που έχουν κάτι βαθύ να πουν και είναι όντως πολύ καλά εκτελεσμένες.
Αν θες ξανά ρώτησε με του χρόνου που θα μπορώ να έχω καλύτερη άποψη στο συγκεκριμένο θέμα - αυτό που πιστεύω ακράδαντα όμως είναι πως η Κύπρος έχει ταλέντα μπροστά και πίσω από την κάμερα. Σίγουρα εγώ ετοιμάζω αρκετά πρότζεκτς στο εγγύς μέλλον και όποιος θέλει να συμμετάσχει είναι πάντα ευπρόσδεκτος.
Πού θα ήθελες να παρουσιαστεί η ταινία;
Μαζί με την Άντρη Βοσκαρίδου (Actress, PR and Producer of the film) συζητάμε και οργανώνουμε σύντομα προβολές σε όλη την Κύπρο.
Στην ταινία συμμετείχαν ανάμεσα σε άλλους οι Γιώργος Κυριάκου, Ντόρα Μακρυγιάννη, Ξένια Κωνσταντινίδου, Γιώλα Κλίτου, Ιάκωβος Χατζηβασίλης, Μαρία Μουστάκα, Θέκλα Φλουρή, Μικαέλλα Θεοδουλίδου, Ηλίας Ανδρέου και Δημήτρης Γιωρκάτζης.