Γράφει η Κρίστιαν Χρίστου

Κατεδαφίστηκε, πρόσφατα, στην οδό Γλάδστωνος, το κτήριο που φιλοξένησε για πολλά χρόνια τον θερινό κινηματογράφο Αλάμπρα, το ομώνυμο περίπτερο ξηρών καρπών και διάθεσης κυπριακών και ξένων εφημερίδων και περιοδικών, το φωτογραφείο «Άντρος», το κουρείο του Φειδία και άλλες χρήσεις. Αυτή η κατεδάφιση είναι η αφορμή γι' αυτό το σημείωμα.

Ο κινηματογράφος Αλάμπρα ήταν στο κεντρικότερο σημείο της οδού Γλάδστωνος, απέναντι από το οικογενειακό κέντρο «Ακρόπολη» και απέναντι από το άλλο γνωστό σινεμά, το θερινό Γιορδαμλή.

Η επέλαση των βιντεοκασετών επέφερε τη γνωστή κρίση στους κινηματογράφους και, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όλες οι αίθουσες χειμερινές και καλοκαιρινές έκλεισαν. Ως εκ τούτου, το θερινό Αλάμπρα στεγάστηκε από πάνω και μετατράπηκε σε νυχτερινό κέντρο που λειτουργούσε έως σχετικά πρόσφατα.

Από τη δεκαετία του 1940 όλα σχεδόν τα σινεμά στη Λεμεσό, χειμερινά και θερινά, ήταν στην οδό Γλάδστωνος ή πολύ κοντά σε αυτή, αφού ήταν η κεντρική οδός περιπάτου και αναψυχής της πόλης μας και για την οποία αξίζει να επανέλθουμε εκτενέστερα. 

Ξεκινώντας από δυτικά, είχαμε το θερινό «Πάνθεον», που έκλεισε νωρίς, στη γωνία Γλάδστωνος - Αγίας Φυλάξεως, το ΡΙΟ λίγο πιο κάτω, είναι το μόνο που ξανακτίστηκε και διαθέτει 4 αίθουσες, το θερινό Ζάππειο στη γωνία Γλάδστωνος με Ναυπλίου, το χειμερινό Οθέλλος στο τέρμα της οδού Θεσσαλονίκης προς Πεντάδρομο και το χειμερινό Παλλάς που ανακατασκευάστηκε και αποτελεί σήμερα το Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο. Όλα αυτά στα δυτικά του Πενταδρόμου.

Στη συνέχεια ήταν το καλοκαιρινό Παλλάς πίσω από την «Ακρόπολη», τα θερινά Αλάμπρα και Γιορδαμλή βεβαίως, το καλοκαιρινό Αθηνά, δίπλα από το κέντρο «Όασις» και το καλοκαιρινό Ριάλτο στην οδό Ζήνωνος, εκεί που είναι σήμερα ο χώρος στάθμευσης της ΣΕΚ, μόλις 100 μέτρα από τη Γλάδστωνος.

Υπάρχει ακόμα, είναι διατηρητέο κτήριο, και είναι υπό ανακαίνιση δίπλα στην Πλατεία Ηρώων, το χειμερινό Γιορδαμλή, ενώ κατεδαφίστηκε πριν πολλά χρόνια το χειμερινό Ελλάς που βρισκόταν στον παραλιακό δρόμο κοντά στην εκκλησία των Καθολικών.

Διασώθηκε ευτυχώς το χειμερινό Ριάλτο, χάρη στη γενναιοδωρία του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου και τη διορατικότητα συγκεκριμένων Λεμεσιανών, τους οποίους πρέπει πάντα να θυμόμαστε για ό,τι έκαναν προς όφελος της πόλης. 

Σε άλλα σημεία της Λεμεσού υπάρχουν ακόμα τα κτήρια που φιλοξενούσαν το χειμερινό Ρεκάλ και το χειμερινό θερινό Άριελ. Το εξίσου γνωστό Σίνε Βόλος που βρισκόταν στην ενορία του Άη Γιάννη μετατράπηκε σε υπεραγορά.

Θερινά σινεμά υπήρχαν και σε άλλες συνοικίες και στα προάστια της Λεμεσού, όπως στα Πολεμίδια, Άη Αθανάση, Γερμασόγεια και αλλού. Ίσως το πιο πολυσύχναστο ήταν το Ριβόλι, που βρισκόταν στην οδό Αγίας Φυλάξεως, έναντι της ΑΜΕΚ Καψάλου.

Σινεμά υπήρχαν και στην τ/κ συνοικία, τουλάχιστον τρία. Τα οικήματα των δύο διασώζονται - το ένα λειτουργεί ως αίθουσα συγκεντρώσεων. Το άλλο καταστράφηκε πριν δύο περίπου χρόνια από πυρκαγιά. Ευτυχώς, ο δήμαρχος Γιάννης Αρμεύτης και το νέο δημοτικό συμβούλιο διεκδίκησαν και ανέλαβαν τη διαχείριση του καμένου υποστατικού, με στόχο την πλήρη ανακατασκευή του και τη μετατροπή του σε Πολιτιστικό Κέντρο.

Ο κινηματογράφος τότε ήταν η κύρια ψυχαγωγία των λαϊκών στρωμάτων και οι αίθουσες γέμιζαν ασφυκτικά. Ζούσαμε για μερικές ώρες τη μαγεία του σινεμά και ταξιδεύαμε εκστασιασμένοι σε πρωτόγνωρες χώρες και ηπείρους.

Μεταξύ των αιθουσαρχών υπήρχε ανταγωνισμός και ο καθένας διαφήμιζε με ποικίλους τρόπους τις ταινίες που πρόβαλλε. Έξω από τα σινεμά έμπαιναν μεγάλες αφίσες με φωτογραφίες και ονόματα των πρωταγωνιστών, διανέμονταν φυλλάδια με την υπόθεση του έργου, υπήρχαν δε και αυτοκίνητα με μεγάφωνα που περιέρχονταν την πόλη διαλαλώντας την ταινία.

Στα καλοκαιρινά σινεμά μπορούσες να πάρεις μαζί σου πίτα, σουβλάκια ή σάντουιτς ή ξηρούς καρπούς. Μπορούσες να παραγγείλεις καφέ ή αναψυκτικό από το μπουφέ του σινεμά και να σου τα βάλουν σε τραπεζάκι δίπλα σου.

Υπήρχε απαραιτήτως διάλειμμα για να αγοράσει ο κόσμος παγωμένα αναψυκτικά, τα οποία πουλούσαν άνθρωποι του μπουφέ έχοντάς τα σε τενεκεδένιο δοχείο κρεμασμένο μπροστά τους.

Τα κινηματοθέατρα φιλοξενούσαν και πολλές άλλες δραστηριότητες, όπως θιάσους από την Ελλάδα και την Κύπρο, μουσικές εκδηλώσεις και θεατρικές παραστάσεις από σχολεία και οργανώσεις. Επίσης, τα κόμματα και οι συντεχνίες πραγματοποιούσαν εκεί επετειακές και πολιτικές συγκεντρώσεις.

Θα έλεγα όμως ότι το αποκορύφωμα της δραστηριότητάς τους ήταν την περίοδο των Καρναβαλιών. Τα χειμερινά Ριάλτο και Γιορδαμλή αφαιρούσαν τα καθίσματα της πλατείας και ο χώρος μετατρεπόταν σε χορευτικό κέντρο με ορχήστρα και τραπεζάκια, που φιλοξενούσαν τους χορούς που διοργάνωναν σωματεία και οργανώσεις.

Τον διάκοσμο, που ήταν πάντοτε πλούσιος και εντυπωσιακός, αναλάμβαναν οι δύο καλλιτέχνες της πόλης μας, Γ. Μαυρογένης και Ρασιήτ, και όσοι πρόλαβαν να δουν τις αίθουσες στολισμένες, τις θυμούνται για όλη τους τη ζωή.

Αυτά, για να μην ξεχνούμε πώς αναγιωθήκαμε!

*Αρχιτέκτονα