Αφγανοί μουσικόφιλοι από την Καμπούλ και την Τζαλαλαμπάντ πέρασαν τα σύνορα στην πόλη Πεσαβάρ του Πακιστάν για να δώσουν χιλιάδες ρούπια στο εργαστήριο του Mohammed Hasan Zamri για μία μόνο κασέτα.

Ο Zamri, Αφγανός πρόσφυγας, τους αρνείται όλους καθώς συνεχίζει την προσπάθειά του να αντιγράψει και, μια μέρα ελπίζει, να ψηφιοποιήσει τη συλλογή του με περισσότερες από 1.000 σπάνιες και παλιές κασέτες αφγανικής μουσικής διαφόρων ειδών.

Είναι η συμβολή του στην προσπάθεια διατήρησης μιας μουσικής κουλτούρας που υπήρχε για αιώνες πριν από την ύπαρξη των Ταλιμπάν.

Από το 2021 που ανέκτησαν τον έλεγχο της χώρας, οι Ταλιμπάν επέβαλαν την σκληρή τους ερμηνεία του Ισλάμ, περιορίζοντας ή και ποινικοποιώντας τη μουσική και τις τέχνες. Τον Ιούλιο, δημοσιοποίησαν μια φωτιά κατασχεθέντων "παράνομων" μουσικών οργάνων, υπενθυμίζοντας στους Αφγανούς ότι η πώληση οργάνων αποτελεί ποινικό αδίκημα.

"Οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν απλώς τη θρησκεία ως δικαιολογία για να απαγορεύσουν τη μουσική και λένε ότι είναι χαράμ, απαγορευμένη, στο Ισλάμ. Αυτό δεν είναι αλήθεια και αποτελεί μέρος του πολιτισμού μας εδώ και αιώνες, αλλά οι Ταλιμπάν την απαγόρευσαν εντελώς παράλογα", λέει ο Zamri.

Ο Zamri έφυγε από το Αφγανιστάν κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εισβολής και επέστρεψε για λίγα χρόνια μετά το τέλος του πολέμου και αφού οι Ταλιμπάν είχαν αρχίσει να εδραιώνουν την εξουσία τους. Έφυγε και πάλι το 1996 και από τότε διατηρεί ένα εργαστήριο που επισκευάζει μαγνητόφωνα και τηλεοράσεις.

Το μεγαλύτερο μέρος του χώρου στο μικρό εργαστήριό του καταλαμβάνεται από στοίβες κασετών, τακτοποιημένες σε έναν τοίχο απέναντι από την είσοδο. Η συλλογή του περιλαμβάνει κασέτες διάσημων Αφγανών μουσικών, όπως ο Munawar, ο Nashenas, ο Taj Mohammad και ο Haikal.

"Έχω κάνει ηχογραφήσεις πολλών τραγουδιστών ο ίδιος, οι οποίοι είχαν φύγει από το Αφγανιστάν τη δεκαετία του 1990 ή είχαν έρθει στην Πεσαβάρ, η οποία υπήρξε ένας ακμάζων κόμβος για Αφγανούς πρόσφυγες και μουσικούς", λέει.

"Η αγάπη για τη μουσική υπάρχει, αλλά οι μουσικοί, η μουσική και η τέχνη είναι απαγορευμένες στο Αφγανιστάν των Ταλιμπάν. Σήμερα, έχουμε πολλούς τραγουδιστές, αλλά λόγω της απαγόρευσης δεν μπορούν να εμφανιστούν. Έχουν φύγει από το Αφγανιστάν".

Ακούγοντας και αντιγράφοντας τις κασέτες του, ο Zamri αναπολεί τις εποχές που το αφγανικό κοινό μπορούσε να απολαύσει τη μουσική και τον πολιτισμό με ελευθερία - την ίδια ελευθερία που παρέχεται στους μουσικούς και τους καλλιτέχνες, τους άνδρες και τις γυναίκες.

"Αυτές ήταν οι παλιές χρυσές μέρες και η σημερινή γενιά δυστυχώς δεν γνωρίζει πολλά για εκείνες τις μέρες της μουσικής - και οι επόμενες γενιές δεν θα γνωρίζουν τίποτα".

Δυστυχώς, λέει, τα δικά του παιδιά, όπως και πολλά από τη νεότερη γενιά, έχουν ελάχιστο ενδιαφέρον για τη μουσική.

"Οι άνθρωποι που έχουν ακούσει αυτά τα τραγούδια ή έχουν ζήσει την εποχή είναι αυτοί που έρχονται να αγοράσουν κασέτες. Μου ραγίζει πραγματικά την καρδιά το γεγονός ότι η νέα γενιά δεν τα ακούει. Αυτά τα τραγούδια μιλούν για το πόσο κακόβουλος είναι ο πόλεμος και για τη σημασία της ειρήνης".

"Η Naseema, η Kashan, η Benazir και η Zarghona ήταν οι καλύτερες τραγουδίστριες που κυριάρχησαν στην αφγανική μουσική πριν από τρεις έως τέσσερις δεκαετίες. Τώρα, αν δεν επιτρέπουν στους άνδρες να τραγουδούν ή να δημιουργούν μουσική, πώς θα επιτρέψουν στις γυναίκες;"

Μέχρι πριν από ένα μήνα, ο Zamri ήταν άγνωστος σε πολλούς ανθρώπους που μιλούσαν την γλώσσα Παστού, μια από τις επίσημες γλώσσες του Αφγανιστάν, μέχρι που τα τοπικά μέσα ενημέρωσης παρουσίασαν τις προσπάθειές του να σώσει κασέτες αφγανικής μουσικής. Έκτοτε έχει δεχτεί απειλές και μηνύματα εκτίμησης.

"Κάποιοι με έχουν απειλήσει στο Facebook να σταματήσω τη δουλειά μου αλλιώς θα κάψουν το μαγαζί μου και ότι αυτό είναι ενάντια στο Ισλάμ. Υπήρχαν όμως και κάποια θετικά και εκτιμητικά σχόλια".

Ο Zamri φοβάται ότι κάποιος θα μπορούσε να κάψει το κατάστημά του και ότι συχνά τον ρωτούν γιατί του αρέσουν τόσο πολύ τα τραγούδια δεκαετιών.

"Δεν καταλαβαίνουν. Είτε δεν έχουν ψυχή, είτε δεν έχουν μυαλό για να τους αρέσει η μουσική. Κάποιοι άνθρωποι είναι εθισμένοι στο κάπνισμα, κάποιοι αγαπούν τα κατοικίδια ζώα και κάποιοι είναι λάτρεις πολλών άλλων πραγμάτων. Εγώ είμαι εθισμένος στην αφγανική μουσική. Είναι το χόμπι και το πάθος μου", λέει.

ΠΗΓΗ: The Guardian