Το Θέατρο Αποθήκες του ΘΟΚ παρουσιάζει στο κυπριακό κοινό τον Ντάνκαν Μακμίλαν, ένα συγγραφέα με δυναμική παρουσία στον βρετανικό χώρο. Το Τέρας, το πρώτο δείγμα θεατρικής γραφής του, συνιστά ένα απολύτως καίριο σχόλιο για την ανατροφή και την ευθύνη που έχει τόσο ο γονιός απέναντι στο παιδί, όσο και οι φορείς της εκπαίδευσης με τους μηχανισμούς τους.

 



 

Το έργο έλαβε δύο βραβεία Bruntwood και προτάθηκε για τα βραβεία TMA Best New Play και Manchester Evening News for Best New Play. Πρωτοπαρουσιάστηκε στο Royal Exchange Theatre του Μάντσεστερ το 2007. Ένας νέος καθηγητής, ο Τομ, αναλαμβάνει τη διαπαιδαγώγηση του Ντάριλ, ενός δεκατετράχρονου μαθητή με παραβατική και βίαιη συμπεριφορά, αναθρεμμένου σε ένα προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον. Η αλληλεπίδρασή τους κλονίζει τις βεβαιότητες του καθηγητή και δοκιμάζει τις αντοχές του. Μπροστά στον ασυγκράτητο και χειμαρρώδη Ντάριλ, οι παιδαγωγικές αρχές του Τομ μοιάζουν να καταρρέουν, αποδεικνύονται ελλιπείς και αναποτελεσματικές, γεγονός που προκαλεί, αναπόφευκτα, κλυδωνισμούς και στην προσωπική του ζωή.

Tο έργο σκηνοθετεί η Μαρία Ιόλη Καρολίδου, η οποία μίλησε στον «Π» για την προσέγγισή της στο έργο.

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο; Νιώθετε πως είναι επίκαιρο ή ήταν πάντα επίκαιρο;

Η πρόσκληση ήρθε από τους επιμελητές των Δράσεων στις Αποθήκες του ΘΟΚ, Ειρήνη Ανδρέου, Γιάννη Καραούλη και Ελένη Μολέσκη. Ως παλιά «γνώριμη» του Άγγλου συγγραφέα Ντάνκαν Μακμίλαν -είχα ανεβάσει ένα άλλο έργο του, τους «Πνεύμονες», το 2018- αποδέκτηκα την πρόσκληση με χαρά. Πρώτον, γιατί καλώς ή κακώς έχω ένα μικρό κόλλημα με τη σύγχρονη βρετανική δραματουργία και αφετέρου, γιατί πρόκειται για ένα πολύ δυνατό και καλογραμμένο κείμενο που αφορά στην παραβατική συμπεριφορά ενός εφήβου και την αδυναμία του εκπαιδευτικού, οικογενειακού αλλά και κοινωνικού συστήματος να διαχειριστούν την κατάσταση. Θέμα που θα παραμείνει για πάντα επίκαιρο, αν δεν αλλάξουν οι δομές των συστημάτων και ο τρόπος που λειτουργούμε μέσα σε αυτά.

Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται η παράσταση;

Το έργο απευθύνεται σε κοινό ηλικίας άνω των δεκατεσσάρων ετών. Τα θέματά του αγγίζουν βέβαια ιδιαιτέρως τις ομάδες των εφήβων, των γονέων, των εκπαιδευτικών και συνεπώς οποιουδήποτε έχει περάσει από εκπαιδευτικά ιδρύματα και έχει την εμπειρία του εκπαιδευτικού συστήματος.

Όλοι υπήρξαμε μαθητές, και είτε εμείς είτε κάποιος άλλος ήταν το προβληματικό παιδί. Πώς το είδατε αυτό ως παιδί και πώς ως ενήλικας;

Ως ενήλικας κουβαλάω μέσα μου τις εμπειρίες του παιδιού που κάποτε υπήρξα. Αυτές οι εμπειρίες διαμόρφωσαν την προσωπική μου ιστορία, καθόρισαν τη σχέση με τον εαυτό μου και με τον κόσμο γύρω μου. Προσωπικά, δεν θυμάμαι «προβληματικά» παιδιά, αλλά παιδιά που πάσχιζαν να βρουν έναν τρόπο να ανήκουν στην παρέα, στην ομάδα, στην τάξη, στο σύνολο. Θυμάμαι και βλέπω παιδιά που είναι παγιδευμένα στο όποιο conditioning (οικογενειακό, σχολικό, κοινωνικό) και παιδιά που προσπαθούν να διαχειριστούν, να βρουν τρόπο να εκφράσουν τα τραύματά τους.

Οι προσωπικές σας εμπειρίες σαν μαθήτρια επηρέασαν τη σκηνοθετική σας προσέγγιση;

Δεν θα έλεγα ότι με επηρέασαν τόσο πολύ οι εμπειρίες μου ως μαθήτρια, γιατί πάει πολύς καιρός που τελείωσα το σχολείο, αλλά η εμπειρία μου ως εκπαιδευτικός, ως δασκάλα θεάτρου, ως καθοδηγήτρια θεατρικών εργαστηρίων για παιδιά και εφήβους. Έχω περάσει από σχολεία και σχολές στην Κύπρο και στην Αγγλία και συνεχίζω να διδάσκω σε εργαστήρια θεάτρου. Έχω αποκομίσει πολύτιμες εμπειρίες που αφορούν τόσο στον τρόπο που λειτουργούν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα αλλά και τον τρόπο που λειτουργούν τα παιδιά μέσα σε αυτά. Σίγουρα όλα αυτά πληροφόρησαν τη δουλειά μου.

Ο συγγραφέας του έργου πιστεύεις ότι τελικά ταυτίζεται με το παιδί ή με τον δάσκαλο;

Με κανέναν, θα έλεγα. Ο συγγραφέας παρουσιάζει μια προβληματική κατάσταση την οποία καλούνται να διαχειριστούν χαρακτήρες ευάλωτοι, ατελείς, πληγωμένοι, απεγνωσμένοι, εύθραυστοι. Όπως και ο ίδιος είχε πει σε μια συνέντευξή του, το δράμα δημιουργείται όταν ένας χαρακτήρας -με τον οποίο μπορούμε να ταυτιστούμε ως κοινό- καλείται να πάρει μια δύσκολη απόφαση. Σε αυτό το έργο, όλοι οι χαρακτήρες παλεύουν με δύσκολες αποφάσεις και τρόπους να διαχειριστούν τα ανέκφραστα τραύματά τους, τα ανομολόγητα τέρατά τους.

Τώρα που ολοκληρώθηκε η σκηνοθεσία, με ποιο τρόπο το ίδιο το έργο σε επηρέασε;

Η σκηνοθεσία δεν ολοκληρώνεται ποτέ. Αυτό που συμβαίνει όταν ξεκινάει τις παραστάσεις ένα έργο είναι μια περίεργη συνέργεια μεταξύ του υλικού που δομήθηκε μέσα από τις πρόβες, της ενέργειας που δημιουργείται ανάμεσα στο κείμενο, τη σκηνή, τους ηθοποιούς και το κοινό -που σχεδόν μετατρέπει την παράσταση σε ένα αυτόνομο ον. Τώρα, επειδή ακόμα είμαι πολύ δεμένη μαζί του σε πολλαπλά επίπεδα, δεν μπορώ να απομονώσω ή να συγκεκριμενοποιήσω την πιο δυνατή αίσθηση. Ίσως να είναι αυτή η ανάγκη του «ανήκειν», η ανθρώπινη ανάγκη για σύνδεση.

Έχουμε σήμερα αρκετούς Τομ για να ελπίζουμε σε κάτι καλύτερο;

Το ζήτημα δεν είναι αν έχουμε αρκετούς Τομ, αφού στο έργο ο συγκεκριμένος χαρακτήρας του καθηγητή έχει τόσα πολλά θέματα ο ίδιος που δεν έχει διαχειριστεί, που δεν μπορεί να βοηθήσει τον ίδιο του τον εαυτό. Από την άλλη, το εκπαιδευτικό σύστημα έχει τόσους περιορισμούς στη δομή του που πολλές φορές συνθλίβει κάθε καλή πρωτοβουλία και πρόθεση που μπορεί να έχει μία/ένας εκπαιδευτικός. Με τον τρόπο που είναι δομημένο το σύστημα, η αλλαγή μοιάζει εκ προοιμίου ανέφικτη.

Ποιους θα θέλατε στην πρώτη σειρά; Το Υπουργείο Παιδείας, τους μαθητές ή τους γονείς;

Όλους σε όλες τις σειρές!

INFO

Στην παράσταση πρωταγωνιστούν οι Ειρήνη Ανδρέου, Βαγγέλης Δαούσης, Γιάννης Καραούλης, Μήδεια Χάννα. Σκηνοθεσία-Μετάφραση: Μαρία Ιόλη Καρολίδου. Δραματουργία: Ελένη Μολέσκη. Σκηνικά-Κοστούμια: Ελένη Ιωάννου. Μουσική-Σχεδιασμός ηχοτοπίου: Χριστίνα Γεωργίου. Κίνηση: Παναγιώτης Τοφή. Σχεδιασμός φωτισμών: Γεώργιος Κουκουμάς.

Παραστάσεις από τις 8 Οκτωβρίου και κάθε Τετάρτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 8.30μμ και Κυριακή στις 6μμ. Θέατρο Αποθήκες ΘΟΚ, Κάμπου 29, 2030 Στρόβολος, Λευκωσία. Πληροφορίες/ Εισιτήρια: Ηλεκτρονικά στη σελίδα www.thoc.org.cy .Ταμείο Θεάτρου ΘΟΚ, τηλ. 77772717 (Τρίτη-Κυριακή 10:00-13:30 & 16:00-18:00). Η παράσταση συνοδεύεται από εκπαιδευτικό οδηγό και έκθεση.

* Δεν συστήνεται για νέες και νέους κάτω των 12 ετών, καθώς περιέχει σκηνές βίας και σκληρή γλώσσα.