"Φοίνιξ: Οι άλλοι είσαι εσύ"
Μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς την τελευταία παραγωγή της "Σόλο για Τρεις"
Δύο γυναίκες και δύο άντρες, με οδηγό το βλέμμα, την επαφή και τις λέξεις, ακολουθούν μια πορεία αναζήτησης του «ποιος είμαι;» μέσα από τους άλλους που ορίζουν την ταυτότητα τους. Η συνάντηση με τον άλλον, το πλησίασμα του μπορεί να αποκαλύψει πλευρές σκοτεινές ή φωτεινές που μπορεί να περιέχουν εσένα ή και όχι. Αυτό είναι ένα σκοινί που σε τραβάει όλο και πιο κοντά στον άλλον. Είναι ένας μαγνήτης. Σ’ αυτό το ταξίδι τα ερωτικά τους ένστικτα και η ελευθερία να είναι ο εαυτός τους, όπου όρια και λάθη δεν υπάρχουν, συντελούν για την διαμόρφωση και την εκδήλωση της αγάπης.
Πρόκειται για μια παράσταση που βασίζεται στην μέθοδο της σκηνοθεσίας ως δραματουργία (directing as play-writing), όπου μέσα από τη διαδικασία των προβών δημιουργούνται ταυτόχρονα παράσταση και κείμενο με την κατάθεση προσωπικών εμπειριών των συντελεστών. Μια παράσταση που εμπεριέχει ισότιμα τον λόγο, την κίνηση και τη μουσική. Όλα αυτά τα στοιχεία της παράστασης είναι πρωτότυπα και προέκυψαν από τους αυτοσχεδιασμούς και την αλληλεπίδραση των ηθοποιών και του μουσικού κατά τη διάρκεια των προβών.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ, Σκηνοθέτης
Πώς λειτουργεί η μέθοδος της σκηνοθεσίας ως δραματουργία;
Πρόκειται για μια μέθοδο όπου ο σκηνοθέτης καθοδηγεί τη δημιουργική ομάδα και μέσα από τους αυτοσχεδιασμούς σε συγκεκριμένες συνθήκες, ανάλογα με τη θεματική, καθώς και μέσα από την αλληλεπίδραση, στη δική μας περίπτωση κι ανάμεσα μουσικού και ηθοποιών, οδηγούμαστε παράλληλα στη δημιουργία ενός παραστασιακού υλικού και ενός θεατρικού κειμένου. Η παράσταση “ΦΟΙΝΙΞ: ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ” δουλεύτηκε με τέτοιον τρόπο ούτως ώστε να εμπεριέχει ισότιμα τον λόγο, την κίνηση και τη μουσική.
Γιατί την διάλεξες για το συγκεκριμένο έργο;
Ψάχνοντας γύρω από ζητήματα του εαυτού, την αλληλεπίδραση με τον άλλον αλλά και πως δημιουργείται μια ταυτότητα (εμπεριέχοντας και τη σεξουαλική ταυτότητα) δεν ήμουν απόλυτα ικανοποιημένος με κάνενα υφυστάμενο θεατρικό έργο. Έτσι επέλεξα τέσσερα θεατρικά έργα που μαζί συνδύαζαν τις θεματικές που με ενδιέφεραν για να χρησιμοποιηθούν ως σημείο αναφοράς για να ξεκινήσει η ερέυνα της ομάδας. Μέσα από τη μέθοδος της σκηνοθεσίας ως δραματουργία και το υλικό που προέκυψε δημιουργήσαμε κάτι δικό μας, πιο προσωπικό που πηγάζει από τους δικούς μας εαυτούς και τα δικά μας βιώματα.
Γιατί επέλεξες αυτό τον τίτλο;
Ο τίτλος είναι κατατοπιστικός για το τι πραγματεύεται η παράσταση. Η ταυτότητα μας ορίζεται από την συνάντηση του ενός με τον άλλον και αυτό το σύνολο των άλλων δημιουργούν τον παρόντα εαυτό μας. Ο μύθος του Φοίνικα αποτυπώνει την ιδέα της αναγέννησης του εαυτού, μέσα από την καταστροφή του, μέσα από τις στάχτες του, μέσα από το ίδιο υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένος. Αναζητώντας αυτό το υλικό από τους χαρακτήρες του έργου ακολουθούμε την πορεία της αναγέννησής τους.
***
ΒΑΡΣΙΑ ΑΔΑΜΟΥ, Ηθοποιός | ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΟΦΗ, Περφόρμερ, κινησιολόγος | ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΙΩΤΗΣ, Ηθοποιός | ΣΑΒΒΙΝΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Ηθοποιός
Πώς προσεγγήσατε σαν ηθοποιοί το θέμα της παράστασης;
Χρησιμοποιήσαμε ως αφετηρία τέσσερα θεατρικά κείμενα τα οποία γέννησαν στον καθένα μας διαφορετικούς συνειρμούς και ξύπνησαν αναμνήσεις. Αυτές τις πληροφορίες τις εντάξαμε αργότερα μέσω της σκηνοθετικής καθοδήγησης στους αυτοσχεδιασμούς που μας έφερναν κάθε φορά πιο κοντά στην παράσταση. - Βάρσια Αδάμου
Από τις πρώτες αναγνώσεις διαφορετικών κειμένων σχετικών με τη κεντρική θεματική, όπως και από τις πρώτες συζητήσεις με την ομάδα δημιουργικών συντελεστών και ερμηνευτών, υπήρξε ξεκάθαρο πως ο κάθε ένας από εμάς φέρει ένα μοναδικό, ιδιαίτερο αρχείο από προσωπικές μνήμες και εμπειρίες οι οποίες αφορούν ανθρώπους οι οποίοι είναι μέρος μας. Παρά τις διαφορετικές χρονολογίες, τα διαφορετικά γεωγραφικά σημεία και ονόματα όλοι μας αγαπήσαμε μάτια, πληγωθήκαμε από μάτια, χαθήκαμε μέσα σε μάτια. Μέσα από την όλη διαδικασία και τις πρόβες τα σώματα μας συναντήθηκαν φιλοξενώντας συχνά μνήμες των άλλων, έγιναν δοχεία αγάπης και εργαλεία εκτόνωσης, πυρήνες συναισθημάτων και κομματάκια από παζλ τα οποία ποτέ δεν ενώθηκαν. - Παναγιώτης Τοφή
Το τετράπτυχο «οι άλλοι είσαι εσύ» δεν αντιπροσωπεύει μονάχα τον θεματικό άξονα της παράστασης, αλλά τον τρόπο δουλειάς καθ’ αυτόν. Πυξίδα της διαδικασίας είναι ο απέναντι άνθρωπος και το προσωπικό του σύμπαν ως σύμπαν κοινωνήσιμο στον χώρο, μέρος του οποίου είσαι και εσύ ο ίδιος. Έτσι ο άξονας της παράστασης παύει να είναι απλά ένας τίτλος. Αποτελεί πλέον το πρακτικό εργαλείο της εργασίας. Το θέμα διατυπώνεται πια όχι μονάχα από τη σκέψη αλλά από το βίωμα που παράγει σκέψη. Ή αν το θέλετε αλλιώς: Από τη σκέψη του σώματος. -Γιώργος Χιώτης
Νομίζω πως το θέμα ήτανε μια αφορμή για να βουτήξουμε. Να κοιτάξουμε στα μάτια ο ένας τον άλλον και να ανακαλύψουμε όλα τα χρώματα των εαυτών μας, δίχως να τα κρίνουμε. Ίσως, στην τελική, να ήταν αυτό και το θέμα της παράστασης. -Σαβίνα Γεωργίου
Ποιες είναι οι ευκολίες ή οι δυσκολίες στο να δημιουργείται μια παράσταση με βάση τον αυτοσχεδιασμό;
Για να λειτουργήσει μια τέτοια διαδικασία χρειάζεται μια μεγάλη βουτιά. Μαθαίνεις να είσαι σε ετοιμότητα, να έρχεσαι αντιμέτωπος με αλήθειες οι οποίες μπορεί και να σε ξαφνιάσουν, να σκάψεις στη μνήμη , να μοιραστείς γενναία τα κομμάτια σου αλλά και να αγκαλιάσεις το κομμάτια των άλλων. Αυτό πολλές φορές μπορεί να είναι δύσκολο. Είναι όμως πραγματική ευλογία όταν είσαι με μια ομάδα που σου δημιουργεί ασφάλεια. -Βάρσια Αδάμου
Ενθουσιάζομαι όταν είμαι μέρος παραστάσεων οι οποίες δημιουργούνται μέσω του αυτοσχεδιασμού. Νιώθω πως βρίσκομαι σε μια συνεχόμενη κατάσταση ευφορίας, μίας ακούραστης διαδικασίας στην οποία χωράω ολόκληρος δίχως να χρειάζεται να αφήσω εκτός πρόβας κάποιο μέρος του εαυτού μου, της αλήθειας μου. Βιώνω μία καθαρή και συνεχόμενη ροή ενέργειας η οποία μου επιτρέπει να είμαι ιδιαίτερα δημιουργικός και ευρηματικός. Με τρόπους που με εκπλήσσουν κι εμένα τον ίδιο. Τη δυσκολία την συναντώ όταν πρέπει όλο αυτό να δομηθεί σε μία ευρύτερη φόρμα, σε σκηνές με μία χρονική εξέλιξη. Τελικά μέσα από την επανάληψη το αφομοιώνει και αυτό, τόσο το σώμα όσο και το μυαλό, και η αλήθεια, η ροή επιστρέφουν και πάλι. Σε μία πιο προσβάσιμη εκδοχή. -Παναγιώτης Τοφή
Οι δυσκολίες και οι ευκολίες είναι ακριβώς οι ίδιες. Πρόκειται για μια κατάσταση βουτιάς ενός συνόλου ανθρώπων στον λευκό χώρο. Αυτό το πλαίσιο είναι το ιδανικό προκειμένου να παραχθούν γυμνές στιγμές σε παροντικό χρόνο. Την ίδια ώρα όμως η ανάκληση των γυμνών στιγμών σε ύστερο χρόνο μπορεί να οδηγήσει σε έναν μιμητισμό της μνήμης και όχι σε μια αλήθεια του «τώρα». Ο αγώνας παντρέματος μνήμης και τρέχουσας στιγμής είναι το δυσκολότερο και τρυφερότερο εμπόδιο. -Γιώργος Χιώτης
Μία παράσταση που έχει ως βάση τον αυτοσχεδιασμό έχει έντονη γοητεία αλλά κρύβει κινδύνους. Από τη μία πλευρά μπορεί στις πρόβες να αναπτυχθούν αληθινές σχέσεις, όμως όταν αυτές οι σχέσεις μετατρέπονται σε παράσταση μπορεί να χαθούν. -Σαββίνα Γεωργίου
“Η συνάντηση με τον άλλον, το πλησίασμα που μπορεί να αποκαλύψει πλευρές φωτεινές ή σκοτεινές, που μπορεί να περιέχουν εσένα ή και όχι.” Πώς καταλαβαίνετε αυτή την φράση
Με την πρώτη γνωριμία πολλές φορές «επιλέγουμε» να προβάλουμε την γοητευτική, την συγυρισμένη πλευρά μας. Την άλλη, την σκοτεινή μας πλευρά, με όλους τις τους φόβους, τις αδυναμίες, τα τραύματα δεν την μοιραζόμαστε εύκολα. Δεν επιτρέπουμε να συμπεριλάβουμε πραγματικά έναν άλλον εαυτό στο εγώ μας, αλλά ούτε και προσφέρουμε το εγώ με εμπιστοσύνη στον άλλον. Όταν όμως συναντηθούμε πραγματικά, χωρίς άμυνες, αποκαλύπτονται μπροστά μας όλα τα χρώματα. Και μέσα από το σκοτάδι, βρίσκουμε το φως.-Βάρσια Αδάμου
Μέσα σε αυτή τη φράση εσωκλείεται μια μεγάλη αλήθεια η οποία την στιγμή που γίνεται καθαρά αντιληπτή έχουμε καταφέρει να κάνουμε ένα τεράστιο βήμα προς την αυτογνωσία. Η ανάπτυξη όπως και η ταυτότητα του ανθρώπου προκύπτουν μέσα από τη δυναμική αλληλεπίδραση με τον άλλο. Η αλληλεπίδραση αυτή αποκαλύπτει ενίοτε φωτεινά μέρη του εαυτού - τον έρωτα, τον αλτρουισμό, την ενσυναίσθηση - και άλλοτε σκοτεινά - την κτητικότητα, την χειραγώγηση, τη βία. Τα τελευταία χρόνια έχουμε δυνατές αναφορές για πολίτες οι οποίοι απροειδοποίητα σκότωσαν ως αποτέλεσμα είτε ρατσισμού όπως την ανθρωποκτονία του Ζακ Κωστόπουλου στην Αθήνα είτε επιβολής δύναμης όπως το θανάσιμο ξυλοδαρμό του Δωρόθεου Δημητριάδη στη Λευκωσία. Δεν νομίζω πως εάν έλεγε κάποιος από εμάς σε αυτά τα άτομα μια μέρα πριν τα γεγονότα ότι αύριο θα είναι δολοφόνοι, πως θα το πίστευαν. Όλοι είμαστε κάθε στιγμή, της κάθε μέρας εν δυνάμει θύματα αλλά αναπόφευκτα και θύτες. -Παναγιώτης Τοφή
Η συνάντηση με τον άλλον άνθρωπο και η περαιτέρω γνωριμία με τον εαυτό είναι μια κατάσταση κατά κανόνα φωτεινή. Δεν πιστεύω στο σκοτάδι, αλλά στο φως που μας τυφλώνει.-Γιώργος Χιώτης
Όταν έρχεσαι κοντά με τον άλλον, κατά κάποιον τρόπο έρχεσαι πιο κοντά με τον ίδιο σου τον εαυτό. Εκείνη τη στιγμή πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχτείς κάθε πλευρά του άλλου που ξυπνάει μια δική σου πλευρά την οποία έως τώρα δεν γνώριζες. -Σαββίνα Γεωργίου
Τι ανακαλύψατε για τον έρωτα μέσα από την παράσταση; Τελικά τον βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο;
Θεωρώ ότι ο έρωτας αλλάζει μορφή και ένταση ανάλογα με τις συνθήκες και το άτομο που έχουμε μπροστά μας και ίσως για τον κάθε άνθρωπο να ορίζεται αλλιώς. Αν καταλήξαμε σε ένα συμπέρασμα, αυτό είναι πως ο έρωτας κρύβει σε παράλληλο χρόνο ένα παιχνίδι και μια επικινδυνότητα και πως δύσκολα είναι κανείς ικανός να ελέγξει τον απόλυτο έρωτα. Όπως και να΄ χει, το πρώτο βήμα είναι τα μάτια. -Βάρσια Αδάμου
Μέσα από την παράσταση ανακάλυψα πως ο έρωτας μπορεί να έχει διάφορα ονόματα, να συνδέεται με διαφορετικά χρώματα αλλά είναι μέρος μιας μεγαλύτερης αλήθειας η οποία ενώνει τα σώματα και τις ψυχές και καλωσορίζει ανάσες και χτύπους καρδιάς σε κοινούς ρυθμούς. Μπορεί για πολύ, για χρόνια ολόκληρα. Μπορεί για λίγο, για χρόνο ελάχιστο, μηδαμινό, για ανάσες μετρημένες. Εγώ πια είμαι σίγουρος. Για μένα ο έρωτας έχει χρώμα μενεξεδί, μυρίζει λεβάντα, έχει φύλο αρσενικό. Γεννιέται σε συναντήσεις με καφέ σε μέρες ηλιόλουστες, ανάμεσα σε ηλεκτρονικούς ήχους τα βράδια, έχει πέλματα γυμνά και οι αγκαλιές του είναι ιδρωμένες. -Παναγιώτης Τοφή
Δεν στέκομαι τόσο στο αν τον βιώνουμε με παρόμοιο τρόπο, αλλά στο ότι τον βιώνουμε όλοι. -Γιώργος Χιώτης
Εάν βιώναμε τον έρωτα όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο ίσως δεν θα είχε νόημα αυτό το ψάξιμο. Κάποιος τον βιώνει ρόζ, άλλος κίτρινο, πράσινο, μπλε. Νομίζω πως έμαθα πόσο όμορφη είναι αυτή η ποικιλία. -Σαββίνα Γεωργίου
Tί μάθατε από αυτή την εμπειρία γενικότερα;
Να αφήνομαι. -Βάρσια Αδάμου
Μέσα από αυτή την εμπειρία συνειδητοποίησα για άλλη μια φορά πως η έκφραση δεν μπορεί ποτέ να χωρέσει στα ονόματα που δίνουμε συχνά στην τέχνη. Κίνηση, λόγος, θέατρο, τραγούδι. Πολύ απλά: όταν συνδεθούμε με τον αληθινό, τον καθαρό μας πυρήνα η γλώσσα είναι κοινή για όλους και ως εκκίνηση έχει πάντοτε την ανάσα. Παράλληλα έμαθα λίγο καλύτερα τον εαυτό μου, τον παρατήρησα από λίγο πιο κοντά δίχως να με κρίνω. Αντιλήφθηκα αβίαστα πως αγαπάω βαθειά όλη μου την ποιητική αλήθεια, την αφέλεια μου, τα παιδικά όνειρα που κουβαλάω, την αγάπη μου για το αρσενικό φύλο, την αγάπη μου για το θηλυκό φύλο. Πως τελικά δεν μπορώ να με αποφύγω, να με αρνηθώ. Κι αυτό παραδέχομαι πως μου αρέσει. Μου αρέσει πολύ. -Παναγιώτης Τοφή
Έμαθα πως, αν σε μερικά χρόνια συναντήσω στον δρόμο τον Παναγιώτη, τη Βάρσια, τη Σαββίνα, τον Αντρέα, τον Γιώργο, τη Λένα, τον Χριστόδουλο, τον Γιάννη, τον Βασίλη, τον Δημήτρη, θα τους κάνω μια ολο - γεμάτη αγκαλίτσα και θα ανακαλέσω τη μνήμη όχι μιμητικά, αλλά παροντικά. -Γιώργος Χιώτης
Να πέφτω από ψηλά χωρίς αλεξίπτωτο γιατί όλο και κάποιος θα με πιάσει.-Σαββίνα Γεωργίου
Το έργο δίνει απαντήσεις στα φιλοσοφικά ερωτήματα που θέτει;
Ο κάθε θεατής έρχεται στο θέατρο με διαφορετικές προσλαμβάνουσες και παρακολουθεί την παράσταση μέσα από την δική του οπτική. Στόχος μας ήταν να μοιραστούμε ένα δείγμα για το πώς οι ανθρώπινες σχέσεις δημιουργούνται, μεταλλάσσονται και συνεπώς ανανεώνουν την έννοια του «εγώ». Μέσα από αυτό, ο κάθε ένας μπορεί να ταυτιστεί με διαφορετικά σημεία και να αναρωτηθεί για τις απαντήσεις που είχε μέχρι τώρα ή και να καταλήξει σε καινούριες. Αν αυτό συμβεί, θα είμαστε ευτυχείς. -Βάρσια Αδάμου
Πιστεύω πως το έργο δίνει την ευκαιρία στο θεατή να επιτρέψει στον εαυτό του, να παρακολουθήσει τον εαυτό του να παρακολουθεί. Κάψιμο; Ναι, λίγο. Να αντιληφθεί βασικά τι βλέπει σε ένα θεατρικό έργο, μια θεατρική πρόταση ο οποία δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα και επιτρέπει την ταύτιση σε διαφορετικές στιγμές ανάλογα με το τι οδηγεί στον ακούσιο συντονισμό. Απαντήσεις φιλοσοφικές πιστεύω δεν δίνονται ακριβώς. Μάλλον καταθέσεις αληθινών ανθρώπων, ψυχών δίνονται. -Παναγιώτης Τοφή
Ευτυχώς όχι. -Γιώργος Χιώτης
Θα έλεγα ότι δημιουργεί ακόμα περισσότερα και αυτό είναι και το όμορφο.-Σαββίνα Γεωργίου
* Παραστάσεις : Λευκωσία: Wherehaus 612 - Μιχαήλ Κουσουλίδη 5, 1041, Λευκωσία 23, 27, 29, 30 Μαḯου 2023, 20:30.
Κρατήσεις: 96 14 78 09
Λεμεσός: Θέατρο Ριάλτο - Τετάρτη 24 & Πέμπτη 25 Μαϊου 2023, 20:30.
Πληροφορίες: 77 77 77 45 | rialto.com.cy
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ