Γράφει η Μερόπη Μωυσέως

* Εκφράστηκαν όλες οι αμφιβολίες, διατυπώθηκαν όλες οι απόψεις, διαβάσαμε και τους μεν και τους δε και τους κρίναμε.

* Όπως οφείλει κάθε δημοκρατική κοινωνία που σέβεται τον εαυτό της.

* Ακούσαμε για την ελευθερία της έκφρασης, της γνώμης, του λόγου, για την ελευθεροτυπία, για την ισλαμοφοβία, για τη δημοκρατία, για την προσβολή των θρησκειών, για τον σεβασμό στους αλλόθρησκους.

* Ο καθένας μπορεί να τοποθετήσει το θέμα της επίθεσης στα γραφεία της σατιρικής εφημερίδας "Charlie Hebdo" ανάλογα με τον ηθικό κώδικα που του ταιριάζει.

* Ωστόσο, μέσα στα πολλά, δεν μπορεί κανείς παρά να προχωρήσει και σε ορισμένες συγκρίσεις ανάλογα με όσα διαβάζει και όσα ακούει.

* Η "Charlie Hebdo" είναι μια εφημερίδα που συνέχισε [ίσως άθελα] την πρώτη μορφή των εφημερίδων, οι οποίες από τον 19ο αιώνα έλεγαν τις ιστορίες τους με εικόνες και έχοντας στο δυναμικό τους καρικατουρίστες και σκιτσογράφους. Έτσι, άλλωστε, προέκυψαν και διάσημοι χαρακτήρες καρτούν.

* Λίγη σημασία έχει το πιο πάνω δεδομένο, ωστόσο είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως τα σκίτσα εξυπηρετούν διττό σκοπό: τόσο την επικαιρότητα όσο και την τέχνη, που παραγκωνίστηκε μέσα στο δυναμικό χάος που προκάλεσε η επίθεση και ίσα που τυπώθηκαν τα ονόματα των σκιτσογράφων.

* Επιπλέον, αν είναι να μιλήσουμε για τα όρια που ξεπέρασαν [;] οι σκιτσογράφοι, θα πρέπει να μιλήσουμε και για τα όρια της ίδιας της τέχνης.

* Υπάρχουν;

* Στην πρόσφατη "δική μας" υπόθεση με τη λογοκρισία των γυμνών φωτογραφιών της Πάολας Ρεβενιώτη περιγελούσαμε τους στενόμυαλους διατυμπανίζοντας πως όρια στην τέχνη δεν υπάρχουν.

* Σήμερα δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάνουν βήματα πίσω και αναρωτιούνται πόσος σεβασμός υπάρχει απέναντι στους μουσουλμάνους και κατά πόσο θα μας ενοχλούσε αν η "Charlie Hebdo" σκίτσαρε παιδεραστές.

* Πόσο θα μας ενοχλούσε αν οι καλλιτεχνικές φωτογραφίες της Πάολας Ρεβενιώτη αφορούσαν παιδεραστές;

* Υπάρχουν όρια στην τέχνη;

* Δεν κατάφερα να απαντήσω.

* Εκείνο που ξέρω είναι πως οι αποστάσεις των απόψεών μας δεν πρέπει να αποκλίνουν πολύ.

* Ούτε αν είναι επικίνδυνο να εκφραζόμαστε όπως θέλουμε ξέρω. Επικίνδυνη είναι, όμως, η σχετικότητα