Παράθυρο logo
"Μια γλυπτική προσέγγιση στο βλέμμα"
Δημοσιεύθηκε 16.11.2015
"Μια γλυπτική προσέγγιση στο βλέμμα"

Μέσα από το φακό της γλυπτικής και υπό την ιδιότητά της ως εικαστικού η Elizabeth Hoak - Doering σημειώνει τις εντυπώσεις της για την έκθεση "Altitudo" της Ελίνας Ιωάννου στο Volks.


Η έκθεση "Altitudo" είναι πρωταρχικά μια γλυπτική εγκατάσταση στον ημι-βιομηχανικό χώρο του Volks.Παρόλο που το να μιλούμε για τομείς της τέχνης είναι ίσως ντεμοντέ, η έκθεση αυτή μου θύμισε πως οι διάφορες προσεγγίσεις στις εικαστικές τέχνες έχουν επίσης συγκεκριμένους φυσικούς περιορισμούς, ευκαιρίες και ιστορίες.Ως αποτέλεσμα, έχουν διακριτές εικαστικές γλώσσες, οι οποίες αναφέρονται και σε κάτι πέρα από τις "νοηματικές συντάξεις" για τις οποίες γράφει ο επιμελητής της έκθεσης Σάββας Χριστοδουλίδης αναφερόμενος στις "νεκρές φύσεις" της Ελίνας Ιωάννου.Η εικαστική γλώσσα που με ενδιαφέρει σε σχέση με αυτή την έκθεση είναι ένα σύστημα από αναφορές οι οποίες χαρακτηρίζουν μια γλυπτική προσέγγιση στο βλέμμα. Αυτές οι αναφορές μπορούν να εμφανιστούν μέσα από άλλες: όπως έλεγε ο καλλιτέχνης Al Leslie στους φοιτητές του, οι βασικές αναφορές των καλλιτεχνών είναι "οι πρόγονοι που επιλέγουμε". Αυτή η κληρονομιά, δεν είναι απλά μια υφολογική επιρροή, ή μια αναγνώριση προηγούμενων δεξιοτήτων.Είναι και οσυμμερισμός της κατανόησης μιας φυσικής αλληλεπίδρασης με συγκεκριμένα υλικά.Αυτά τα πράγματα, επικοινωνούν χωρίς λόγια, πέρα από κουλτούρες και μέσα από το χρόνο.


Κοντά στα ερείπια του ναού στην Αμαθούντα, ο λόφος είναι σπαρμένος με θραύσματα λευκού πωρόλιθου, δομικά στοιχεία κάποια από τα οποία είναι ροκανισμένα, κάποια άλλα είναι σκαλισμένα (πτυχώσεις θραυσμάτων από κολόνες).Η πλάγια αρχαιολογική λογική των πεταμένων δομικών υλικών ομοιοκαταληκτεί με το στήσιμο στο Volks, το οποίο αναφέρεται με κάποιο τρόπο σε μια οργάνωση και προσθέτει στην αχρησιμοποίητη πέτρα δομικά στοιχεία.Κάποια έργα, έχουν μια πάτινα - σκιές που μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή του απροετοίμαστου θεατή- αλλά αυτές είναι χαρακτηριστικές λευκές και κίτρινες πέτρες της Λεμεσού.Το σκάλισμα της κίτρινης πέτρας κάνει εκνευριστικούς ήχους τσουγκρίσματος και χτυπά με δυνατές δονήσεις τον καρπό.Η λευκή πέτρα, είναι κάπως πιο συγχωρητική.


Ξύλινες παλέτες συναντάμε συχνά στα στούντιο των καλλιτεχνών και είναι φυσικό ότι χρησιμοποιήθηκαν στην εγκατάσταση της έκθεσης.Στην αφαίρεσή τους, άφησαν σκιές στην πέτρα που ομοιοκαταληκτούν με τα άτιτλα στοιβαγμένα έργα του Donald Judd, από τη δεκαετία του '80.Αλλού, το βλέμμα συναντά μια στοίβα από κύλινδρους - στο μάτι του γλύπτη αυτά είναι πυρήνες ή ίσως ένα ακόμα πιο σπασμένο "Broken Kilometer" (De Maria 1979).Μπορείς να νιώσεις το βάρος και την καμπύλη του πυρήνα στο χέρι. Δύο ημικύκλια με πριονισμένες άκρες, προσκαλούν το θεατή πίσω στην Κυπριακή ακτή, και αντηχούν τα μοιρασμένα πέτρινα κέρατα στο ναό της Αφροδίτης, στα Κούκλια και την ίδια στιγμή ανακαλούν τον Paul Kleeκαι τον David Smith: καθένας από τους δύο καλλιτέχνες εργαζόμενοι στο τόξο του στησίματος και της περιγραφής και κάπως της στήριξης του χώρου. Είναι ένα κομμάτι προς τα πίσω που θα μπορούσε να ήταν φόρος τιμής στο "Πουλί στο χώρο" του Brancusi, με μια φόρμα φουσκωμένη προς τα πάνω και με την αβέβαιη σχέση προς τη βάση.
Πολλή από αυτή τη συζήτηση στο Volks -πέτρινες παλέτες, διάσπαρτες στοίβες, τούβλα πάνω σε τούβλα- προέρχεται από ένα ερώτημα που διατυπώθηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα για τη "βάση". Που αρχίζει η βάση και που σταματά το γλυπτό; Ποια είναι η δυναμική διαφορά ανάμεσα σε κάτι που βρίσκεται πάνω σε βάση και κάτι που βρίσκεται στο πάτωμα; Τι συμβαίνει στη σχέση μας με το αντικείμενο όταν δεν υπάρχει βάση; Πως νιώθουμε ως ανθρώπινα όντα σε σχέση με αντικείμενα όταν βρισκόμαστε μόνοι ανάμεσά τους; Αυτά είναι αιώνια ερωτήματα για τους γλύπτες. Το "Altitudo" είναι μια άμεση δουλειά που επιτρέπει στη γλώσσα και την κληρονομιά να παρουσιαστούν απροσποίητα στο μάτι.


φωτογραφία : Νίκος Λουκά