Ο Πάνος Βασιλείου είναι ένας σχεδιαστής με μεγάλη πείρα στον σχεδιασμό γραμματοσειρών, ιδιαίτερη προσοχή στη λεπτομέρεια και την αρμονία των δημιουργιών του και ιδρυτής της εταιρείας Parachute(r) που ειδικεύεται στον σχεδιασμό γραμματοσειρών, τα γράμματα και το branding. Ο ίδιος έχει δημιουργήσει πολλές βραβευμένες γραμματοσειρές, καθώς και αρκετές κατά παραγγελία για διεθνείς εταιρείες και οργανισμούς, όπως οι Bank of America, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, UEFA, Samsung, Ikea, Financial Times, National Geographic. Έχει λάβει πολλά διεθνή βραβεία και διακρίσεις για τα τυπογραφικά του σχέδια, συμπεριλαμβανομένου ενός Grand Prix Red Dot.

Το 2001 ξεκίνησες την εταιρεία Parachute Typefoundry με έδρα την Αθήνα και μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερες να δημιουργήσεις μία από τις πλέον αναγνωρισμένες και επιτυχημένες εταιρείες παγκοσμίως στον τομέα της δημιουργίας γραμματοσειρών. Πόσο δύσκολο ήταν να πραγματοποιηθεί αυτό και ποια θεωρείς ότι είναι τα κλειδιά της επιτυχίας αυτής;

Ήταν πολύ δύσκολο να οργανωθεί η εταιρεία, καθώς δεν υπάρχει παράδοση στην τυπογραφία όπως υπάρχει στη Βόρεια Ευρώπη, αλλά ούτε και σχολές που να έχουν σχέση με αυτήν. Έπρεπε να βρεθούν συνεργάτες που να μπορούν να σχεδιάσουν γραμματοσειρές. Με πολλή δουλειά από εμένα και τους σχεδιαστές, που κράτησε αρκετά χρόνια, δημιουργήθηκε αρχικά μία τυποθήκη ώστε να μπορούμε να σταθούμε επάξια απέναντι στις εταιρείες του εξωτερικού. Το 2003 δημιουργήθηκε ο νέος κατάλογος γραμματοσειρών μας, ο οποίος περιείχε και revivals κάποιων παλαιότερων γραμματοσειρών. Στόχος ήταν το 2007 να βγούμε στην παγκόσμια αγορά έχοντας γραμματοσειρές με χαρακτηριστικά που να μπορούν να σταθούν στο εξωτερικό. Υπήρχε θετική ανταπόκριση και κυρίως από χώρες που δεν είχαν πρόσβαση σε γραμματοσειρές που να μπορούν να υποστηρίζουν τη δική τους γλώσσα ή αλφάβητο. Την εποχή που έγινε αυτό ήμασταν οι μόνοι που είχαμε μια τόσο μεγάλη γκάμα σύγχρονων γραμματοσειρών που υποστήριζαν όλες αυτές τις γλώσσες. Αρχικά είχα αναλάβει προσωπικά τόσο τον σχεδιασμό όσο και την προώθηση.


Παράλληλα με τη διεθνή αναγνώριση και την εμπορική επιτυχία, πολλές από τις γραμματοσειρές που έχεις σχεδιάσει έχουν κατά καιρούς αποσπάσει σημαντικά βραβεία, για την αρτιότητα και την εν γένει ποιότητά τους, από διεθνείς οργανισμούς σχετικούς με το design. Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην ποιότητα και την εμπορική επιτυχία μιας οικογένειας γραμματοσειρών;


Διστάζω να βγάλω στην αγορά κάτι που δεν έχω δουλέψει καλά, δίνω μεγάλη σημασία στη λεπτομέρεια, είναι ένα στοιχείο που με χαρακτηρίζει. Αυτό αναγνωρίστηκε από την αγορά αλλά και από διεθνείς οργανισμούς που έχουν σχέση με τα βραβεία. Στην αρχή δίσταζα να συμμετέχω. Συμμετείχαμε όμως και κερδίσαμε. Αυτό ανέβασε τα standards και σε βάζει σε μια διαδικασία να βελτιώσεις τη δουλειά σου και να κάνεις όσο το δυνατόν καλύτερα πράγματα. Φυσικά, πέρα από ένα καλό προϊόν, σημαντικοί παράγοντες είναι η τύχη και η επικοινωνία. Η ποιότητα ενός προϊόντος είναι σημαντική, αλλά δεν είναι το μόνο που χρειάζεται για να φέρει την επιτυχία. Το πώς προβάλλεις το προϊόν σου είναι πάρα πολύ σημαντικό και ειδικά στις μέρες μας που όλα τρέχουν πολύ γρήγορα.

Στον κόσμο της οπτικής επικοινωνίας η τυπογραφία δεν αποτελεί απλώς το μέσο για την καταγραφή του έντυπου λόγου, αλλά μπορεί να επιτελέσει και ρόλους που σχετίζονται με την αναγνωρισιμότητα της εικόνας και της ταυτότητας μιας μάρκας στη συνείδηση του κοινού. Με βάση την εμπειρία σου, πόσο σημαντική θεωρείς τη σωστή τυπογραφία για την εικόνα ενός brand;

Σίγουρα είναι πολύ σημαντική γιατί μια εταιρεία που επενδύει σε μια καλοσχεδιασμένη γραμματοσειρά αυτομάτως δίνει την εντύπωση ότι προσέχει τη λεπτομέρεια. Αυτό αντανακλάται και στα προϊόντα της εταιρείας, αλλά και στη συνείδηση του κόσμου σε σχέση με τη συνολική ποιότητα της εταιρείας και των προϊόντων της. Από την άλλη, μια γραμματοσειρά χαρακτηρίζει ένα προϊόν και μπορεί να ομαδοποιήσει το επικοινωνιακό υλικό της εταιρείας. Μια γραμματοσειρά μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα που μπορούν να επηρεάσουν το αγοραστικό κοινό, αλλά και να εκφράσει την προσωπικότητα της εταιρείας ή του προϊόντος. Με αυτή την έννοια μια γραμματοσειρά μπορεί να συμβάλει στην αναγνωρισιμότητα ενός προϊόντος.

Ως σχεδιαστής, σε ποιο βαθμό επηρεάζεσαι από τις εκάστοτε σχεδιαστικές τάσεις ή μήπως το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του στυλ;

Παρακολουθώ στενά, ωστόσο δεν σχεδιάζω με βάση αυτό, αλλά σύμφωνα με το τι αρέσει σε εμένα. Πρέπει να ξέρουμε τι θέλει ο κόσμος, πρέπει να δίνουμε στον κόσμο αυτό που ζητάει και έχει ανάγκη και αυτό που του αρέσει τη συγκεκριμένη εποχή. Δεν λειτουργούμε ως καλλιτέχνες όταν έχουμε να κάνουμε με έναν πελάτη. Δημιουργούμε με βάση αυτό που θέλει ο πελάτης ώστε να έχει ένα επιτυχημένο προϊόν. Προσπαθώ να διατηρώ ένα στυλ σε αυτό που φτιάχνω. Κάποιος μπορεί να καταλάβει αν μια γραμματοσειρά την έχω φτιάξει εγώ ή έχει βγει μέσα από τα κανάλια της ίδιας εταιρείας. Κάθε σχεδιαστής δίνει τον δικό του τόνο στο δημιούργημά του, μιλάει με τη γλώσσα του δημιουργού, δίνοντας το δικό του στίγμα.

Ποια θεωρείς ότι είναι τα πλεονεκτήματα μιας custom γραμματοσειράς ως μέρους της οπτικής ταυτότητας μιας εταιρείας και σε ποιο βαθμό μπορεί αυτή να ενισχύσει ή να παίξει και τον ρόλο ακόμα ενός λογότυπου; 

Ένα σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι ξεχωρίζεις από το πλήθος. Λες άμεσα στους πελάτες σου ότι δεν είμαι ίδιος, είμαι κάποιος ξεχωριστός, έχω μια ξεχωριστή οπτική ταυτότητα, με ξεχωριστή γραμματοσειρά. Δεν χρησιμοποιώ γραμματοσειρά που χρησιμοποιούν εκατοντάδες, χιλιάδες άλλοι ή που θα βγεις στην επόμενη γωνία και μπορεί να δεις στο επικοινωνιακό υλικό μιας ανταγωνιστικής εταιρείας. Διαφέρεις κι έχεις το πλεονέκτημα ότι το επικοινωνιακό σου υλικό ξεχωρίζει αυτομάτως από τον ανταγωνισμό. Πολλές εταιρείες πλέον επενδύουν σε μια custom γραμματοσειρά, γιατί αν αυτή είναι πολύ ξεχωριστή μπορεί να παίξει ακόμα και τον ρόλο ενός λογότυπου.

Η τέχνη της τυπογραφίας έλκει την καταγωγή της από την αρχαιότητα. Πόσο σημαντικό είναι για εσένα να υπηρετείς σήμερα την τέχνη αυτή και ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια και όνειρα; 

Η τέχνη η δική μας είναι αυτή που προσφέρει χρήσιμα επικοινωνιακά εργαλεία, τις γραμματοσειρές, αλλά συγχρόνως είναι και μια επιστήμη. Ο σχεδιασμός μιας γραμματοσειράς περιλαμβάνει και το κομμάτι της έρευνας, αλλά και της ψυχολογίας που θα σε κάνει να επιλέξεις τα στοιχεία που θα χρησιμοποιήσεις. Φυσικά είναι και ο τομέας του marketing, καθώς η επιτυχία έγκειται και στο πώς προωθείς το προϊόν σου. Όλοι θεωρούν ότι παράγουν κάτι αυθεντικό, αλλά αυτό πολύ συχνά το συναντάς γύρω σου και αλλού. Αυτό γίνεται όταν παίρνουμε στοιχεία από τα παλιά και δημιουργούμε νέα με το δικό μας το στίγμα. Είναι αυτό που συχνά λέω ότι "Originality is a claim of the ignorant, excellence is a claim of the brave" [Η πρωτοτυπία είναι ο ισχυρισμός όσων έχουν άγνοια, η αριστεία είναι μια αξίωση των τολμηρών].

Η έλευση της ψηφιακής τεχνολογίας σίγουρα έχει επηρεάσει τον κόσμο της τυπογραφίας γενικότερα, αλλά και των γραμματοσειρών ειδικότερα, σε μεγάλο βαθμό. Ποιο θεωρείς ότι είναι το "the next big thing" στον τομέα αυτό;

Το επόμενο βήμα είναι μια νέα τεχνολογία που λέγεται "variable fonts", τα μεταβλητά fonts. Αυτά σου δίνουν απεριόριστες δυνατότητες να έχεις και να χρησιμοποιείς μεταβλητές γραμματοσειρές. Δηλαδή, μια γραμματοσειρά που έχει διάφορα χαρακτηριστικά, βάρος, πλάτος, διαφορετικούς ακρεμόνες ή στρογγυλά στοιχεία και κάποια άλλη είναι πιο γωνιώδης, όλα αυτά τα χαρακτηριστικά σε αφήνει να τα βάλεις σε ένα σχεδιαστικό πολυδιάστατο χώρο και να τα μεταβάλλεις. Δίνεται έτσι η δυνατότητα στον χρήστη να μεταβάλλει αυτά τα στοιχεία ποικιλοτρόπως και συγχρόνως μπορείς να 'παντρέψεις' την τεχνολογία αυτήν και με άλλες μορφές τέχνης. Για παράδειγμα, με ένα απλό software είναι δυνατόν οι αναρίθμητοι τόνοι από ένα μουσικό κομμάτι να μεταφράζονται οπτικά και να απεικονίζονται σε μια οθόνη ως αντίστοιχες εναλλαγές μιας μεταβλητής γραμματοσειράς. Αυτή την περίοδο ολοκληρώσαμε και κυκλοφορούμε την πρώτη μας μεταβλητή γραμματοσειρά, η οποία υποστηρίζει και ελληνικά. Οι γραμματοσειρές αυτές έχουν άπειρες δυνατότητες εξέλιξης και αυτό εξαρτάται από τη χρήση του εκάστοτε δημιουργού.

Πρόσφατα συμμετείχες στο 4ο συνέδριο Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας Κύπρου, Graphic Stories Cyprus, ως ομιλητής. Τι αποκόμισες από την εμπειρία σου αυτή και πώς θα αξιολογούσες την όλη διοργάνωση;

Η αλήθεια είναι ότι έχω πάει σε πολλά συνέδρια και μπορώ να πω ότι είναι μια από τις καλύτερα οργανωμένες διοργανώσεις.