Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τα κίνητρα τα οποία έχει ένας μαθητής κατά την εκμάθηση μιας δεύτερης γλώσσας, όπως επίσης και αρκετές τεχνικές τις οποίες μπορεί να χρησιμοποιήσει ο εκπαιδευτικός με σκοπό την εμπλοκή και την προσέλκυση του ενδιαφέροντος όλων των μαθητών κατά τη διεξαγωγή του μαθήματος. Αρκετοί είναι οι ερευνητές, ανάμεσά τους και ο Dörnyei (2003), που θεωρούν ότι τα κίνητρα συνδέονται με την ενημέρωση και τη γνώση των μαθητών για την κουλτούρα της υπό εκμάθηση γλώσσας.

Ο Gardner (2007) εξηγεί ότι όταν έχει κίνητρα ένα άτομο, τότε καθοδηγείται με βάση τους στόχους και τις επιθυμίες του και στηρίζεται στην αυτοπεποίθησή του. Το σημαντικό είναι ότι, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, τύπου σχολείου στο οποίο φοιτούν οι μαθητές, ο εκπαιδευτικός αλλά και το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρουν στον μαθητή το κίνητρο που χρειάζεται όχι μόνο για να πετύχει σε συγκεκριμένες εξετάσεις ή μια υψηλή βαθμολογία, αλλά και για να ενημερωθεί εις βάθος για την κουλτούρα της αντίστοιχης γλώσσας.

Κάπου εδώ ερχόμαστε στο εσωτερικό και το εξωτερικό κίνητρο. Το εσωτερικό κίνητρο είναι οι εσωτερικές αιτίες της συμπεριφοράς μας, όπως είναι τα συναισθήματα, οι επιθυμίες, ο σκοπός, ενώ το εξωτερικό κίνητρο αφορά τους εξωτερικούς παράγοντες, όπως είναι η επιτυχία σε εξετάσεις ή κάποια μορφή επιβράβευσης. Το εξωτερικό κίνητρο πάντα υπάρχει, μιας και είναι αυτό που μας ωθεί να λάβουμε τις αποφάσεις μας. Το εσωτερικό κίνητρο, όμως, είναι αυτό το οποίο πρέπει να ενεργοποιήσει ο εκπαιδευτικός, ακολουθώντας τις κατάλληλες τεχνικές εν ώρα μαθήματος - και δη στις μέρες μας, όταν οι μαθητές έχουν βιώσει πρωτόγνωρες συνθήκες μάθησης. Είναι μεν εξοικειωμένοι οι μαθητές με την τεχνολογία, η εξ αποστάσεως μάθηση, δε, απαιτεί περισσότερη συγκέντρωση και πειθαρχία. Τα διαδικτυακά μαθήματα χρειάζεται πρωτίστως να κεντρίσουν το ενδιαφέρον και την περιέργεια του μαθητή και όχι να είναι απλώς μια μεταφορά του μαθήματος από την τάξη στον υπολογιστή. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που ακολουθούνται με σκοπό την «αφύπνιση» του εσωτερικού κινήτρου, όπως για παράδειγμα η εισαγωγή του μαθήματος μέσω ενός «παγοθραύστη» ή μέσω της δημιουργικότητας και της καινοτομίας.

Εξίσου σημαντική είναι η στάση των μαθητών προς τη συγκεκριμένη γλώσσα την οποία μαθαίνουν, μιας και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το κίνητρο. Στις περισσότερες περιπτώσεις η στάση των μαθητών επηρεάζεται από τις συνθήκες διεξαγωγής του μαθήματος, από τη σχέση τους με τον εκπαιδευτικό, ως επίσης και από παράγοντες όπως είναι το επίπεδο και ο βαθμός δυσκολίας του μαθήματος (Ψάλτου-Joycey, Βρετού & Πέντερη, 2017).

Όπως έχει καταδειχθεί από έρευνες (Dörnyei, 1990; Gardner, Day & MacIntryre, 1992; Liu & Cheng, 2014), το κίνητρο και η στάση των μαθητών απέναντι στη μάθηση μιας δεύτερης / ξένης γλώσσας επηρεάζονται από το μαθησιακό και το οικογενειακό περιβάλλον. Είναι, πέρα από αυτά, πολύ σημαντικό το περιβάλλον στο οποίο διεξάγεται το μάθημα να προσφέρει στον μαθητή την ευκαιρία ανάπτυξης εσωτερικού κινήτρου αλλά και θετικής στάσης προς το εκάστοτε μάθημα.

Οι συνθήκες διεξαγωγής του μαθήματος αλλά και ο τρόπος εκμάθησης θα πρέπει να είναι τέτοιες που θα προσφέρουν στον μαθητή τη δυνατότητα για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Αναφέραμε πιο πάνω τη χρήση της τεχνολογίας στην εποχή μας - δεν θα έπρεπε να το συζητάμε. Θα έπρεπε να είναι στην καθημερινότητα των μαθητών, σε σχέση με το μάθημα. Υπάρχουν αρκετές επιλογές για τη διεξαγωγή του μαθήματος μέσω συγκεκριμένων ιστοσελίδων, η αξιοποίηση των οποίων έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο να κερδίζουν τα μέγιστα οι μαθητές από το μάθημα, αλλά και να είναι αυτό πιο ευχάριστο και δημιουργικό. Εξάλλου, εάν δεν υπάρχει δημιουργικότητα, πώς θα υπάρξει και το κίνητρο;

Δρ Νατάσα Στυλιανού - Παναγή, Επιστημονική συνεργάτιδα και εκπαιδεύτρια ενηλίκων.