Την Κύπρο μέσα από τις περιγραφές περιηγητών και τους χάρτες χαρτογράφων από τον 15ο μέχρι τον 20ό αιώνα αναζητούν 28 ομιλητές από εννέα χώρες του κόσμου στο Διεθνές Συνέδριο του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου.
Είκοσι οκτώ ομιλητές, ανάμεσά τους ο νομπελίστας καθηγητής Χριστόφορος Πισσαρίδης, θα αναπτύξουν τις θεματικές ενότητες του πρώτου Διεθνούς Συνεδρίου Περιήγησης και Χαρτογράφησης του ελληνικού χώρου, το οποίο έχει ως θέμα την Κύπρο.
Το συνέδριο, το οποίο διοργανώνει το Ίδρυμα της συλλέκτριας βιβλίων και χαρτών για την Κύπρο, Σύλβιας Ιωάννου, ξεκινά την Πέμπτη 18 Οκτωβρίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα και θα ολοκληρωθεί το Σάββατο 20 Οκτωβρίου.
Η επιλογή του χώρου δεν είναι τυχαία: στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παρουσιάζεται η Συλλογή Κυπριακών Αρχαιοτήτων Θάνου Ν. Ζιντίλη, μία από τις σημαντικότερες στον κόσμο. Από τον φετινό Μάρτιο, η συλλογή επανεκτίθεται με βάση νέα μουσειογραφική μελέτη, η οποία επέτρεψε την προσθήκη περισσότερων αντικειμένων αλλά και μια νέα προσέγγιση στις κατηγορίες και τις συνάφειες των αντικειμένων της Συλλογής που χρονολογούνται από τη Χαλκολιθική έως τη Βυζαντινή, Μεσαιωνική και νεότερη περίοδο.
Η Κύπρος στους χάρτες
Θέμα του συνεδρίου είναι «Η Κύπρος στο σταυροδρόμι των αναζητήσεων χαρτογράφων και περιηγητών» και, όπως έχει ήδη γραφτεί, στόχος του είναι η ανάδειξη του πλούτου των ιστορικών πηγών και τεκμηρίων για την Κύπρο, αλλά και η μελέτης της εξέλιξης της εικόνας της μέσα από περιγραφές περιηγητών και χαρτογράφων.
Ένα από τα καλύτερα «εργαλεία» για την επίτευξη των πιο πάνω είναι η συλλογή του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου. Με έδρα την πόλη Βαντούζ, πρωτεύουσα του πριγκιπάτου του Λίχτενσταϊν, το Ίδρυμα είναι κάτοχος μίας από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές συλλογές βιβλίων και χαρτών αφιερωμένων στην Κύπρο.
Η συλλογή περιλαμβάνει περισσότερα από 2.000 χειρόγραφα και σπάνια βιβλία για την Κύπρο, ένα εξαιρετικό σύνολο περιηγητικών κειμένων και περισσότερους από 600 χάρτες και άτλαντες της Κύπρου και της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής, που χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα έως τη σύγχρονη εποχή. Από το 2009, μέσω του Ιδρύματος το πολύτιμο αυτό υλικό είναι στη διάθεση των ερευνητών, των επιστημόνων και των συλλεκτών σε όλο τον κόσμο, μέσω του διαδικτυακού τόπου www.sylviaioannoufoundation.org, όπου έχει αναρτηθεί μέρος της συλλογής και ανανεώνεται συνεχώς.
Θεματικές και ομιλητές
Τρεις είναι οι θεματικές ενότητες του συνεδρίου, τις οποίες θα αναπτύξουν καθηγητές Πανεπιστημίων, εμπειρογνώμονες και ερευνητές από εννέα χώρες: Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ισραήλ, Κύπρο και Ρουμανία.
Εικόνες της Κύπρου κατά την πρώιμη νεωτερικότητα: Νήματα της παράδοσης.
Μεταβαλλόμενες εικόνες και αντιστοιχίσεις: Οθωμανική κυριαρχία και δυτική διείσδυση.
Αντιθέσεις και προκλήσεις: αυτοκρατορία, αποικιοκρατία και έθνος.
Χαρτογραφικές και περιηγητικές συλλογές στην ψηφιακή εποχή.
Ανάμεσα στους συμμετέχοντες, διακρίνονται τα ονόματα του Κύπριου νομπελίστα καθηγητή Οικονομικών στο London School of Economics Χριστόφορου Πισσαρίδη, της ακαδημαϊκού και δευθύντριας του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας Χρύσας Μαλτέζου, του πρέσβη Χρήστου Ζαχαράκη, της ιστορικού τέχνης Ρίτας Σεβέρη και της διευθύντριας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου, Λευκής Μιχαηλίδου.
Το συνέδριο έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από δράσεις για την ιστορία και τον πολιτισμό της Κύπρου, με αφορμή την Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.
Ήδη σε σχέση με αυτή τη χαρτογράφηση της Κύπρου (απ’ την πλευρά της ιδιότητάς της ως ναυτικού κομβικού σημείου) παρουσιάζεται στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη η έκθεση Mare Liberum. Υπάρχει, λοιπόν, μια επαφή του κυπριακού κοινού με τη χαρτογράφηση κατά τον 16ο-19ο αιώνα. Ίσως έτσι αναπτυχθεί το ενδιαφέρον για ένα σημαντικό κομμάτι της κυπριακής ιστορίας, το οποίο ελπίζουμε να αποτελέσει βήμα ώστε το εν λόγω Συνέδριο να μεταφερθεί κάποια στιγμή και στην Κύπρο.
Εντυπωσιακός πορτολάνος άτλας που σχεδιάστηκε από τον Cavallini για τον Φερδινάνδο των Μεδίκων, 5ο Δούκα της Τοσκάνης και Μεγάλο Μάγιστρο του Τάγματος του Αγίου Στεφάνου. Ο άτλαντας περιλαμβάνει 13 χειρόγραφους χάρτες σε περγαμηνή.
