Μια από τις πιο χαρακτηριστικές παρεμβάσεις αστικού πρασίνου στο Παρίσι ολοκληρώθηκε στην Place de Catalogne, στην καρδιά του 14ου διαμερίσματος. Μέχρι πρόσφατα, η περιοχή ήταν ένας μεγάλος κυκλικός κόμβος από τσιμέντο και άσφαλτο. Σήμερα, στη θέση του δεσπόζει ένα αστικό δάσος με περισσότερα από 470 δέντρα και 4.000 τ.μ. νέας πράσινης ζώνης.
Η δήμαρχος Anne Hidalgo, σε ανάρτησή της στο Instagram, παρουσίασε το έργο, τονίζοντας ότι αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής «αποτσιμεντοποίησης» και ενίσχυσης του αστικού πρασίνου που ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια. Το πλάνο προβλέπει τη δημιουργία μικρών δασικών πυρήνων μέσα στην πόλη, με στόχο τη μείωση της θερμικής νησίδας, την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
«Το Παρίσι συνεχίζει να μεταμορφώνεται», ανέφερε η Hidalgo, προσθέτοντας ότι παρόμοια έργα έχουν ήδη πραγματοποιηθεί γύρω από το Hôtel de Ville και το Bois de Charonne, ενώ επόμενος σταθμός είναι η πλατεία Colonel Fabien.
Η μετατροπή της Place de Catalogne θεωρείται χαρακτηριστικό παράδειγμα της νέας φιλοσοφίας αστικού σχεδιασμού του Παρισιού: λιγότερα αυτοκίνητα, περισσότερος δημόσιος χώρος για ανθρώπους και φύση.
Η πράσινη πολιτική πίσω από τη μεταμόρφωση της πλατείας και του Παρισιού
Η αλλαγή στην Place de Catalogne εντάσσεται σε μια ευρύτερη πολιτική αναδιαμόρφωσης του δημόσιου χώρου στο Παρίσι, η οποία ξεκίνησε να εφαρμόζεται το 2016 με την απόδοση τμημάτων των όχθεων του Σηκουάνα σε πεζούς και κατοίκους, αντί της κυκλοφορίας οχημάτων, όπως τότε ανακοίνωσε ο Δήμος Παρισιού. Το 2020, μέσω του σχεδίου για μια «πιο πράσινη και βιώσιμη πόλη», παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το πλάνο δημιουργίας μικρών αστικών δασών σε πυκνοδομημένα σημεία, με στόχο τη βελτίωση της θερμικής άνεσης και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας.
Η συζήτηση για τον περιορισμό της ασφάλτου και την ανάκτηση χώρων για σκιά και δημόσια χρήση καταγράφηκε εκτενώς σε συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου το 2021, όπου υπογραμμίστηκε η ανάγκη αντιμετώπισης των θερμικών νησίδων στην πόλη. Το 2022 ακολούθησαν αρχιτεκτονικές μελέτες και δημόσιες διαβουλεύσεις για συγκεκριμένες πλατείες, ανάμεσά τους και η Place de Catalogne. Το 2023 ξεκίνησαν οι εργασίες αναδιαμόρφωσης, με σταδιακή απομάκρυνση τσιμέντου και επανασχεδιασμό της κυκλοφορίας, όπως επιβεβαίωσε τότε η αρμόδια υπηρεσία αστικού σχεδιασμού της πόλης.
Το έργο ολοκληρώθηκε το 2024 και παρουσιάστηκε ευρέως από τον γαλλικό Τύπο ως παράδειγμα αλλαγής προτεραιοτήτων στις σύγχρονες πόλεις. Η εφημερίδα Le Monde σημείωσε ότι οι παρεμβάσεις αυτές σηματοδοτούν «μετατόπιση από την πόλη του αυτοκινήτου προς την πόλη του πεζού», ενώ η Libération τις περιέγραψε ως μετάβαση από «χώρους κυκλοφορίας» σε «χώρους ζωής». Αντίστοιχα, αναλύσεις του France 24και του Euronews επισημαίνουν ότι η στρατηγική αυτή δεν αφορά απλώς αισθητική αλλαγή, αλλά λειτουργεί ως μέτρο προσαρμογής στην κλιματική κρίση, μειώνοντας τη θερμοκρασία στο αστικό περιβάλλον και βελτιώνοντας την καθημερινή εμπειρία των κατοίκων.
