"Tensions calmées": Σε δημοπρασία ένα από τα σημαντικότερα έργα του Καντίνσκι

ΠΑΡΑΘΥΡΟ Δημοσιεύθηκε 12.5.2021

Κάποτε αποτελούσε μέρος της συλλογής του επιχειρηματία και μανιώδη συλλέκτη Σόλομον Ρ. Γκούγκενχαϊμ αλλά σύντομα αναμένεται να προσεγγίσει τα 25 έως και 35 εκατομμύρια δολάρια σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s στο Λονδίνο τον επόμενο μήνα.

Το έργο αφηρημένης τέχνης του Βασίλι Καντίνσκι (Wassily Kandinsky), "Tensions calmées" (1937) ήταν ένα από τα 50 έργα της συλλογής του φίλου του καλλιτέχνη Γκούγκενχαϊμ και από το 1967 αγοράστηκε σε δημοπρασία του Sotheby’s από μια αμερικάνικη οικογένεια συλλεκτών ενώ έκτοτε ανήκε στην ιδιωτική συλλογή της.

Η φιλία του Καντίνσκι με τον Γκούγκενχαϊμ χρονολογείται από το 1930 – ένα χρόνο αφότου ο Γκούγκενχαϊμ απέκτησε και το πρώτο έργο του ζωγράφου ενώ μέχρι και τον θάνατό του, το 1949 είχε αποκτήσει περισσότερα από 150 έργα του Καντίνσκι. Η τέχνη του Καντίνσκι αποτέλεσε τον πυρήνα της συλλογής Γκούγκενχαϊμ και διαμόρφωσε καθοριστικά τον χαρακτήρα του Ιδρύματός του που έβαλε τα θεμέλια για το μετέπειτα Μουσείο Γκούγκενχαϊμ της Νέας Υόρκης, το οποίο άνοιξε το 1959.

Το έργο δημιουργήθηκε το 1937, και κατέχει εξέχουσα θέση στο πάνθεον της ιστορίας της τέχνης του εικοστού αιώνα, αποκαλύπτοντας τη δύναμη και την ένταση που χαρακτήριζε τον Καντίνσκι στο αποκορύφωμα των δυνάμεών του. Την περίοδο αυτή στο Παρίσι πλέον παράγει τα πιο ώριμα έργα του έχοντας αποφασίσει να ξεπεράσει τη μέχρι τότε γνώση του και ν’ αναπτύξει τη δική του προσωπική αντίληψη, πάνω στη ζωγραφική. Δίνει μεγάλη σημασία στο εσωτερικό και την πνευματικότητα του ανθρώπου για αυτό άλλωστε και δεν πιστεύει στην αντιγραφή της φύσης. Φόρμα αφαιρετική με λυρισμό και μουσικότητα τα κύρια χαρακτηριστικά του έργου αυτού. Βαθιά επηρεασμένος από τη σχέση του ανθρώπου με τη μουσική, αποφασίζει ότι κάθε χρώμα αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο συναίσθημα ή «ήχο», γράφοντας στο "Concerning the Spiritual in Art" (1910): «Το χρώμα είναι το πληκτρολόγιο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο, με τις πολλές χορδές του», συνεχίζοντας ότι «καθήκον του καλλιτέχνη είναι να ικανοποιήσει την αρχή της εσωτερικής αναγκαιότητας, χρησιμοποιώντας εκείνα τα εκφραστικά μέσα που θα πετύχουν τον στόχο της δόνησης της ανθρώπινης ψυχής».

Στο έργο "Tensions calmées" βλέπει κανείς τις νότες , τις καμπύλες και τις διάφορες μορφές που θυμίζουν μουσικά όργανα που στη σύνθεσή τους δημιουργούν μια κυρίαρχη αίσθηση μουσικότητας, μιας συνθετικής μεγαλοπρέπειας στην οποία όλα τα οπτικά στοιχεία ενώνονται αρμονικά σε μια λυρική σύνθεση.

«Εάν υπάρχει μια σχέση που να υποδηλώνει τη σύνδεση μεταξύ τέχνης και μουσικής, τότε δεν είναι άλλη από την τυχαία συνάντηση του Καντίνσκι με τον συνθέτη Άρνολντ Σένμπεργκ στις αρχές του 20ού αιώνα», δήλωσε η Έλενα Νιούμαν, επικεφαλής της ιμπρεσιονιστικής και μοντέρνας τέχνης παγκοσμίως του οίκου Sotheby’s, συνεχίζοντας πως «αυτό το σπουδαίο αριστούργημα αφηρημένης τέχνης αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Καντίνσκι που πρόκειται να δημοπρατηθεί τα τελευταία δέκα χρόνια».