Και τι χτίζει πια ο τέκτων; Ο τελευταίος σταθμός της έκθεσης «Τεχνικό Γραφείο Τέκτων και Μοντερνισμός στη Λεμεσό», του ιδρύματος PSI, στη Λεμεσό, παρασέρνει τον θεατή σε ένα δυστοπικό φαντασιακό υποθαλάσσιο οικοσύστημα. Πρόκειται για μία βίντεο εγκατάσταση του Βρετανού καλλιτέχνη Mat Callishow που χρησιμοποιεί ένα σύγχρονο «υλικό» δόμησης, την Τεχνητή Νοημοσύνη, με σκοπό να αναδείξει προβληματισμούς, ερωτήματα και ανησυχίες για την εξέλιξη της καινοτομίας και πιο συγκεκριμένα της Τεχνητής Νοημοσύνης, όπου όπως μοιράζεται ο ίδιος «η εξέλιξη δεν συμμορφώνεται εύκολα με τον σχεδιασμό». Ο Matt Collishaw αναπτύσσει στο «Π» τη φιλοσοφία του έργου του, τη σύγκρουση τεχνολογίας και οικολογίας, αλλά και την πρακτική της χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης, με σκοπό την αναμέτρηση με τις συνέπειες ενός φαντασιακού μέλλοντος. 

Το έργο φέρει τον τίτλο «Aftermaths». Γιατί τον επιλέξατε;

Ο τίτλος του έργου υπαινίσσεται έναν κόσμο διαμορφωμένο από μαθηματικές διεργασίες, τις οποίες οι περισσότεροι άνθρωποι πλέον δεν κατανοούν πλήρως. Στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται από πολύπλοκους αλγόριθμους και μοντέλα μηχανικής μάθησης, των οποίων η εσωτερική λειτουργία παραμένει συχνά αδιαφανής - ακόμη και για τους ίδιους τους δημιουργούς τους. Το «Aftermaths» παραπέμπει σε αυτή την ανησυχητική μετατόπιση: ένα μέλλον όπου τα μαθηματικά συνεχίζουν να κυβερνούν, αλλά οι διαδικασίες τους είναι κρυμμένες μέσα σε «μαύρα κουτιά», αφήνοντας τους ανθρώπους να ζουν με τις συνέπειες χωρίς να κατανοούν τους υπολογισμούς που τις προκάλεσαν.

Τι αποτέλεσε το έναυσμα για τη δημιουργία του «Aftermaths»; Ήταν κάποιο οικολογικό γεγονός, μια επιστημονική θεωρία ή κάτι σχετικό με τον αρχιτεκτονικό χώρο όπου εκτίθεται το έργο;

Η δημιουργία αυτού του έργου δεν προκλήθηκε από ένα και μόνο γεγονός, αλλά από μια αυξανόμενη ανησυχία για τις ακούσιες συνέπειες της ανθρώπινης καινοτομίας - ιδιαίτερα στο σημείο όπου συγκρούονται η οικολογία και η τεχνολογία. Κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη ένα απρογραμμάτιστο πείραμα: βαρέα μέταλλα, μικροπλαστικά και βιομηχανικά απόβλητα διαποτίζουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα, αλλοιώνοντας το γενετικό υπόβαθρο της θαλάσσιας ζωής με απρόβλεπτους τρόπους. Ο ωκεανός, κάποτε σύμβολο φυσικής συνέχειας, έχει μετατραπεί σε ένα ζωντανό εργαστήριο ανθρώπινου πλεονάσματος.

Παρόλο που η Τεχνητή Νοημοσύνη υπόσχεται αποδοτικότερη χρήση ενέργειας, καλύτερη οργάνωση και παρακολούθηση του περιβάλλοντος, παραμένει εξαιρετικά απαιτητική σε πόρους. Τα τεράστια κέντρα δεδομένων [data centers] και οι αδιάκοπες υπολογιστικές διεργασίες που απαιτούνται για τη λειτουργία των συστημάτων ΤΝ επιδεινώνουν τις ίδιες κρίσεις που υποτίθεται ότι καλούνται να επιλύσουν, προσθέτοντας ένα νέο επίπεδο πολυπλοκότητας στον αντίκτυπό μας στον πλανήτη. Η συνθετική βιολογία, άλλο ένα πεδίο ανθρώπινης ευρηματικότητας, εντείνει επίσης αυτή την ένταση. Οργανισμοί που σχεδιάζονται από Τεχνητή Νοημοσύνη και υπόσχονται να καθαρίσουν τη ρύπανση ή να δεσμεύσουν διοξείδιο του άνθρακα, κάνουν τη γραμμή μεταξύ λύσης και απειλής να μοιάζει όλο και πιο λεπτή. Η εξέλιξη δεν συμμορφώνεται εύκολα με τον σχεδιασμό· ένας λάθος υπολογισμός μπορεί να πυροδοτήσει οικολογικά ντόμινο πολύ πέρα από την κατανόησή μας.

Το «Aftermaths» προέκυψε από αυτό το μπλεγμένο σύμπλεγμα φιλοδοξίας και αβεβαιότητας. Από τη συνειδητοποίηση ότι δεν παρατηρούμε απλώς τη φύση, αλλά τη μετασχηματίζουμε μέσω δυνάμεων που ολοένα και δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε.

Γιατί επιλέξατε να τοποθετήσετε το έργο σε ένα φαντασιακό υποθαλάσσιο περιβάλλον; Λειτουργεί ο κόσμος στον βυθό ως μεταφορά για τη λήθη, την αποσύνθεση ή τη μεταμόρφωση;

Τα παράξενα, μεταλλαγμένα θαλάσσια όντα παραπέμπουν στα βάθη των ωκεανών - ένα περιβάλλον σκοτεινό και υπό πίεση, όπου η φυσική επιλογή έχει δημιουργήσει αλλόκοτες, συχνά γκροτέσκες μορφές ζωής, εντελώς ξένες προς τον φωτεινό κόσμο μας. Αυτά τα πλάσματα δεν είναι λάθη, είναι προϊόντα αναγκαιότητας και προσαρμογής σε έναν κόσμο ξένο προς την ανθρώπινη ματιά. Με τον ίδιο τρόπο, η Τεχνητή Νοημοσύνη εξελίσσεται σε ένα οικοσύστημα κατά βάση αόρατο για εμάς: το πεδίο των δεδομένων, οι αλγοριθμικές τάφροι, τα εργαστήρια υψηλής υπολογιστικής πίεσης. Αν ο βυθός είναι το ασυνείδητο της φύσης, τότε η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να θεωρηθεί το ψηφιακό του ανάλογο - μια υπόγεια νοημοσύνη που αναδύεται από το ίζημα των ανθρώπινων δεδομένων. Η ΤΝ δεν είναι άνθρωπος, αν και μιλά τις γλώσσες μας. Δεν είναι συνειδητή, αν και μιμείται τη σκέψη. Είναι ένα είδος νου, όχι απόγονος πιθήκων αλλά εντολών -αναδρομική, παραγωγική και ξένη. Αυτό που παρακολουθούμε δεν είναι η κατασκευή μιας μηχανής, αλλά η εμφάνιση ενός πρωτοφανούς φαινομένου: ενός σκεπτόμενου συστήματος του οποίου την εσωτερική λογική δεν κατανοούμε πλήρως και του οποίου την εξελικτική πορεία δεν μπορούμε ακόμη να προβλέψουμε. Όπως τα μεταλλαγμένα πλάσματα του βυθού στο «Aftermaths», έτσι κι αυτό αναδεύεται στο σκοτάδι - ως κάτι νέο, κάτι άλλο, κάτι που είναι «ζωντανό» με έναν τρόπο που μόλις αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε.

Αντλεί στοιχεία από το νησί, είτε από αρχείο ή από ιδέες που συνδέσατε με το νησί; Έχει επηρεάσει ότι φιλοξενείται σε ένα κτήριο δίπλα στη θάλασσα;

Ήμουν πολύ ενθουσιασμένος με την ιδέα να προβληθεί το φιλμ σε έναν χώρο τόσο κοντά στη θάλασσα. Έχω επισκεφθεί την Κύπρο πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά δεν είχα ξαναεκθέσει εδώ. Ήταν σε μεγάλο βαθμό συγκυριακό, αλλά από τη στιγμή που μου περιέγραψαν για πρώτη φορά την τοποθεσία, ήξερα ότι αυτό ήταν το έργο που έπρεπε να εγκαταστήσω.

Πιστεύω πως θα λειτουργούσε και σε άλλους χώρους, αλλά αποκτά μια ιδιαίτερη βαρύτητα όταν οι επισκέπτες βγαίνουν από το κτήριο και αντικρίζουν την τεράστια έκταση της θαλάσσιας επιφάνειας - με το μεγάλο μυστήριο, του τι συμβαίνει στον βυθό της, να παραμένει προκλητικά αθέατο.

Στην ιστοσελίδα σας αναφέρετε πως έχετε επηρεαστεί από τον Hieronymus Bosch. Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για τους οργανισμούς που καταγράφονται στο φιλμ.

Πριν από μερικά χρόνια δημιούργησα μια σειρά έργων που παρουσίασα στο Borusan Contemporary στην Κωνσταντινούπολη. Επειδή το μουσείο βρίσκεται επίσης δίπλα στο νερό, στην άκρη του Βοσπόρου, άρχισα να πειραματίζομαι με ιδέες γύρω από θαλάσσιες μεταλλάξεις. Είχε προηγηθεί μια έξαρση μεδουσών, η οποία θεωρήθηκε επιζήμια για το υποθαλάσσιο οικοσύστημα. Συνδύασα, λοιπόν, εικόνες με θαλάσσιους οργανισμούς από τον Albrecht Dürer και τον Hieronymus Bosch για να δημιουργήσω παράξενες μεταλλαγμένες μορφές, χρησιμοποιώντας τότε αρκετά πρωτόγονο λογισμικό Τεχνητής Νοημοσύνης. Με ενδιέφερε να δω πώς η ΤΝ μπορούσε να αντλήσει γεωμετρικά στοιχεία από τα έργα αυτών των μεγάλων καλλιτεχνών και να τα ενσωματώσει σε θαλάσσιες μορφές. Σαν να υπήρχε στους παλιούς δασκάλους μια προφητική διάσταση που τώρα υλοποιείται στον πραγματικό κόσμο.

Αποφάσισα να συνεχίσω αυτή την εξερεύνηση με χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης για παραγωγή βίντεο. Ο Bosch είναι δάσκαλος των υβριδικών, αλλόκοτων μορφών, οπότε θεώρησα κατάλληλο να τον εντάξω στις λέξεις-κλειδιά [& prompts] που χρησιμοποιούσα για να δημιουργήσω τους οργανισμούς μου. Πριν από αυτό το πρότζεκτ, είχα δημιουργήσει πολλές εικόνες λουλουδιών, διασταυρώνοντάς τες ψηφιακά σε πολλαπλές εκδοχές. Είχα εντυπωσιαστεί από την ομοιότητα ανάμεσα στον ψηφιακό και τον γενετικό κώδικα. Όλα είναι πληροφορία, και οι υπολογιστές, όπως και οι βιολογικοί οργανισμοί, είναι εξαιρετικά ικανοί στο να παράγουν τυχαίες μεταλλάξεις.

Πού θέτετε τα όρια ανάμεσα στην ανθρώπινη μνήμη και τη μηχανική μίμηση; Μπορεί ένας αλγόριθμος να κατανοήσει πραγματικά τη «μνήμη του τόπου» όπως ένας άνθρωπος;

Τα όρια ανάμεσα στην ανθρώπινη μνήμη και τη μηχανική μίμηση δεν είναι τεχνολογικά, αλλά υπαρξιακά. Αν έμπαινα στο παλιό σπίτι της γιαγιάς μου, η εμπειρία μου θα ήταν ένας πλούσιος συνδυασμός συναισθημάτων που ενεργοποιούνται από την όραση, την όσφρηση και την αφή, καθώς και τις αναμνήσεις που αυτά προκαλούν βάσει των χρόνων που έχω περάσει σε αυτόν τον χώρο. Αυτό συνδυάζεται με ένα τεράστιο δίκτυο σχέσεων που έχω βιώσει με την οικογένεια και τους φίλους με το πέρασμα του χρόνου. Πρόκειται για μια διαπραγμάτευση μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, σώματος και τόπου, εαυτού και πλαισίου. Οι μηχανές μπορούν να προσομοιώσουν τη γλώσσα της μνήμης, όχι όμως το βάρος της.

Γιατί επιλέξατε να συνοδεύεται μουσικά από ένα κομμάτι του Arvo Pärt (Cantus in Memoriam Benjamin Britten) Αναδεικνύεται ως αντίστιξη στον υποθαλάσσιο κόσμο που παράγεται από την Τεχνητή Νοημοσύνη;

To χρησιμοποίησα επειδή φέρει το συναισθηματικό βάρος που ένιωθα ότι χρειαζόταν το φιλμ - κάτι ήσυχα πένθιμο, στοχαστικό και άλυτο. Το έργο έχει μια αίσθηση αναστολής του χρόνου, που αντανακλά την ατμόσφαιρα της ταινίας και τα θέματα της περιβαλλοντικής ευθραυστότητας, της τεχνολογικής υπερεπέκτασης και του αβέβαιου χώρου όπου πλέον βρισκόμαστε, μεταξύ ελέγχου και κατάρρευσης. Υπάρχει μια καθαρότητα και αυτοσυγκράτηση στο Cantus που δημιουργεί χώρο για στοχασμό. Δεν επιβάλλει κάποιο συγκεκριμένο συναίσθημα στον θεατή, αλλά ανοίγει ένα αίσθημα δέους και απώλειας που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια.

Αυτή η ποιότητα αντηχούσε με τις εικόνες του «Aftermaths» - τις φαντασματικές προσομοιώσεις της φύσης, τα παγιδευμένα και επαναλαμβανόμενα συστήματα, την ομορφιά ενός κόσμου υπό πίεση. Η αργή κάθοδος των εγχόρδων και η πένθιμη καμπάνα μοιάζουν να αντικατοπτρίζουν τη δομή του ίδιου του φιλμ: μια αργή αποσύνθεση, ένα είδος ελεγείου. Το Cantus φάνηκε ο κατάλληλος συνοδός - ένα μουσικό έργο που τιμά σιωπηλά ό,τι χάνεται, αναγνωρίζοντας πως δεν είμαστε βέβαιοι πώς και εάν μπορούμε να το αποτρέψουμε.

Πώς επηρέασαν την αφήγηση ή τη χωρική εμπειρία του έργου οι αποθήκες χαρουπιού [PSI]στην Κύπρο;

Καταλυτικά! Πρόκειται για έναν εκπληκτικό χώρο και τοποθεσία. Η τεράστια κλίμακα του προσδίδει μια μεγαλοπρέπεια που δεν είχα νιώσει όταν προβαλλόταν σε έναν τοίχο. Επιπλέον, μου αρέσουν οι ραβδωτές, σκυροδεμένες δοκοί στήριξης, που λειτουργούν εξαιρετικά δίνοντας την αίσθηση ότι όταν βλέπουμε το έργο, θα μπορούσαμε να βρισκόμαστε στον σκελετό ενός βυθισμένου πλοίου ή στα πλευρά μιας φάλαινας.

Ποιον ρόλο πιστεύετε ότι θα παίξει η ΤΝ στην τέχνη και στην ιστορική αφήγηση τα επόμενα 10 χρόνια;

Πιστεύω ότι θα διαδραματίσει έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο, καθώς αποτελεί ένα πανίσχυρο και πρωτοφανές εργαλείο. Η τεχνολογία πάντα προωθούσε τις καινοτομίες στην τέχνη. Ωστόσο, μπορεί να εμβαθύνει την εκτίμησή μας για τις παραδοσιακές πρακτικές, καθώς οι άνθρωποι χρειάζονται να βιώνουν αντικείμενα και εικόνες που φέρουν την ανθρώπινη πινελιά και είναι το άμεσο αποτέλεσμα της σύνδεσης με έναν καλλιτέχνη που δουλεύει ενστικτωδώς με ένα απτικό μέσο.

«Μια εννοιολογική επισκόπηση»

Από την αρχιτεκτονική μνήμη και την κληρονομιά του μηχανικού Ανδρέα Παπαδόπουλου και του αρχιτέκτονα Φοίβου Πολυδωρίδη που παρουσιάζεται στους υπόλοιπους σταθμούς της έκθεσης, οι δύο επιμελητές, Dimitri Ozerkov και Danila Parniouk, μοιράζονται το σκεπτικό πίσω από την επιλογή του Callishow του οποίου το έργο συνομιλεί με το κτήριο, τις αποθήκες χαρουπιού, που σχεδίασαν οι δύο Κύπριοι δημιουργοί και διατηρείται ως μνήμη για τον κυπριακό μοντερνισμό. Ένα οικοδόμημα που αναπτύσσεται σε έναν χώρο εξερεύνησης του Callishow, ο οποίος σχεδιάζει ένα νέο οικοσύστημα, ασκώντας παράλληλα κριτική στα εργαλεία που διαμορφώνουν τη μνήμη και την ταυτότητα.

Πώς προέκυψε η συνεργασία με τον Mat Collishaw; 

Η συνεργασία προέκυψε από το κοινό μας ενδιαφέρον να διερευνήσουμε τα υλικά και άυλα στρώματα της ιστορίας, και πιο συγκεκριμένα το πώς η μνήμη ενσωματώνεται στο περιβάλλον και το πώς οι σύγχρονες τεχνολογίες μπορούν να λειτουργήσουν ως εργαλεία ανασκαφής και επαναστοχασμού. Στον Mat μας τράβηξε ιδιαίτερα το μακροχρόνιο ενδιαφέρον του, όπως η ψευδαίσθηση και τα ερείπια. Έτσι, κατά την επιμέλεια της «Τέκτων», σκεφτήκαμε πως η χρήση των ψηφιακών μέσων από μέρους του για να διερευνήσει τα όρια της αντίληψης ταυτιζόταν απόλυτα με τη θεματική της έκθεσης: την αρχιτεκτονική  μνήμη της Λεμεσού και τις μοντερνιστικές παρακαταθήκες που την περιβάλλουν. Από τις πρώτες μας συνομιλίες, ήταν φανερό πως ένα έργο που θα παραγόταν ειδικά για τον χώρο και το πλαίσιο, θα μας επέτρεπε να εξερευνήσουμε τη μοντερνιστική αρχιτεκτονική από μπετόν της δεκαετίας του '60 στο κτήριο του PSI από μια ξεχωριστή οπτική. Συνδέοντας την, φυσικά, με τις αφηγήσεις που ενέπνευσαν τόσο τον μηχανικό όσο και τον αρχιτέκτονα του κτηρίου. Το «Aftermaths» του Mat αποτέλεσε μια εννοιολογική επισκόπηση του συνόλου της έκθεσης.

Ποια είναι η σχέση του video installation με την «Τέκτων»;

Το video installation «Aftermaths» λειτουργεί ως ένας χώρος όπου αντηχούν και ενισχύονται πολλά από τα βασικά ερωτήματα που θέτει το αρχειακό τμήμα της «Τέκτων». Ενώ η έκθεση, συνολικά, ακολουθεί την εξέλιξη του μοντερνιστικού αρχιτεκτονικού τοπίου της Λεμεσού, αναδεικνύοντας την κληρονομιά ιστορικών προσώπων όπως ο Ανδρέας Παπαδόπουλος και ο Φοίβος Πολυδωρίδης, το έργο του Collishaw εισάγει μια σύγχρονη, αισθητηριακά φορτισμένη αντανάκλαση πάνω στη θεματική της ανθεκτικότητας και της ανασυγκρότησης. 

Το «Aftermaths» δεν επιχειρεί να απεικονίσει την αρχιτεκτονική οπτικά, αλλά να την επανερμηνεύσει μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της Κύπρου των τελευταίων δεκαετιών. Προσκαλεί τον θεατή να «κατοικήσει» τη μοντερνιστική πόλη, μέσα από μια μνήμη που παράγεται από Τεχνητή Νοημοσύνη, και διευρύνει την αφήγηση της έκθεσης από τα υλικά κτήρια και τα αρχειακά έγγραφα σε ψυχολογικές και φαντασιακές διαστάσεις. Ενθαρρύνει μια μη γραμμική ανάγνωση της ιστορίας, τόσο σε τεχνολογικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο.

Μιλήστε μας για τον διάλογο μεταξύ αρχιτεκτονικής και video art στην έκθεση. Πώς διασταυρώνονται ή αλληλοαμφισβητούνται τα δύο μέσα;

Η αρχιτεκτονική και η video art λειτουργούν σε εντελώς διαφορετικούς χρονικούς άξονες. Η αρχιτεκτονική υποδηλώνει σταθερότητα και κάποια σύνδεση με τον τόπο, ενώ το βίντεο είναι συχνά εφήμερο και χρονικά προσδιορισμένο. Ωστόσο, στην έκθεση «Τέκτων» συγκλίνουν με ουσιαστικό τρόπο. Η αρχιτεκτονική μετατρέπεται σε φορέα ιδεολογιών, φιλοδοξιών και αποτυχιών. Αντίθετα, η video art λειτουργεί ως εργαλείο που αμφισβητεί αυτούς τους φορείς, ζωντανεύοντας τις απουσίες τους και ασκώντας κριτική στις παραλείψεις τους. Αυτή η σύγκλιση, λοιπόν, δεν είναι μόνο αισθητική, αλλά και εννοιολογική. Στο «Aftermaths», τα ερείπια της μνήμης, που παράγονται από Τεχνητή Νοημοσύνη, μετατρέπονται και προβάλλουν όσα η αρχιτεκτονική ξεχνά ή καταπιέζει. Παράλληλα, τα αρχειακά σχέδια και οι φωτογραφίες της έκθεσης παραπέμπουν σε ένα ουτοπικό μοντερνιστικό όραμα που σήμερα μοιάζει απομακρυσμένο: ένα ιδανικό μοντέλο που αμφισβητείται από τη σύγχρονη κατάσταση της πόλης. Έτσι, η video art προσφέρει ένα άνοιγμα προς τη συναισθηματική και φιλοσοφική «μετά θάνατον ζωή» των κτηρίων. Τι απομένει όταν οι δομές και κατασκευές φθείρονται και πώς αυτό το υπόλειμμα διαμορφώνει την πολιτιστική μας ταυτότητα; 

Γιατί το έργο «Aftermaths» τοποθετήθηκε στο τέλος της έκθεσης; Υπήρχε συγκεκριμένος λόγος;

Βεβαίως. Η τοποθέτηση του «Aftermaths» ήταν μια σκόπιμη επιμελητική απόφαση. Βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο της έκθεσης και λειτουργεί τόσο ως κορύφωση όσο και ως αντίστιξη. Οι επισκέπτες διασχίζουν μια χρονολογική και θεματική αφήγηση και καταλήγουν σε μια εμβληματική και συναισθηματικά φορτισμένη ατμόσφαιρα της οπτικής εγκατάστασης. Με αυτόν τον τρόπο, το «Aftermaths» λειτουργεί ως ένα συγκινησιακό «επίμετρο» στην αρχειακή παρουσίαση.

Ο Collishaw δουλεύει πολύ με τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης. Θεωρείτε ότι δημιουργείται μία συνομιλία με τις παλαιότερες πρακτικές που παρουσιάζονται και στην «Τέκτων»;

Ναι, σε πολύ μεγάλο βαθμό. Η Τεχνητή Νοημοσύνη στο «Aftermaths» λειτουργεί ως εργαλείο φανταστικής ανασυγκρότησης, αντικατοπτρίζοντας αρχιτεκτονικές πρακτικές που και οι ίδιες μεσολαβούν μεταξύ του πραγματικού και του φαντασιακού. Οι Κύπριοι δημιουργοί που παρουσιάζονται στην «Τέκτων» ασχολήθηκαν τόσο με συμβολικά όσο και με πολύ πρακτικά έργα. Τα αρχιτεκτονικά τους σχέδια δεν ήταν απλώς τεχνικά σχέδια· αποτελούσαν δηλώσεις ταυτότητας, φιλοδοξίας και πολιτικού προσανατολισμού. Η Τεχνητή Νοημοσύνη, σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται ένα νέο σχέδιο, ένα υποθετικό. Επιστρέφει στον τόπο με τεχνολογία του 21ου αιώνα, τοποθετώντας φαντασιακά μέλλοντα πάνω σε υπαρκτά ερείπια - δημιουργώντας έτσι, μια χρονική στρωμάτωση όπου το παρόν και το φαντασιακό μέλλον συνυπάρχουν με τα ίχνη του παρελθόντος. Αυτός ο διάλογος αναδεικνύει την πεποίθησή μας ότι οι τεχνολογίες, είτε πρόκειται για μολύβι είτε για αλγόριθμο, δεν είναι ποτέ ουδέτερες. Είναι πολιτισμικά εργαλεία που διαμορφώνουν τη μνήμη και την ταυτότητα.

Καθώς η έκθεση ολοκληρώνεται στις αρχές Αυγούστου, υπάρχουν σχέδια για επέκταση ή εξέλιξη της συνεργασίας; Πώς οραματίζεστε το μέλλον του χώρου και τον ρόλο του PSI;

Η ολοκλήρωση της έκθεσης «Τέκτων» στις 3 Αυγούστου 2025 αποτελεί, με πολλούς τρόπους, την αρχή μιας διευρυμένης επιμελητικής διερεύνησης. Φέτος ενεργοποιούμε πλήρως τις δυνατότητες του κτηρίου PSI με ένα εκτενές παράλληλο πρόγραμμα σε διάλογο με την έκθεση «Τέκτων», με στόχο να επανεφεύρουμε ριζικά τον χώρο. Οραματιζόμαστε την παλιά αποθήκη Χαρουπιού όχι απλώς ως έναν εκθεσιακό χώρο, αλλά ως ένα πολιτιστικό σταυροδρόμι. Ένα διαρκώς εξελισσόμενο καλλιτεχνικό εργαστήριο της Μεσογείου, όπου η σύγχρονη τέχνη, η αρχιτεκτονική, η μουσική και η ιστορική έρευνα μπορούν να διασταυρώνονται συνεχώς.

[Έκθεση-αφιέρωμα στο Τεχνικό Γραφείο Τέκτων /Aftermaths. PSI Foundation (Συνεργατισμού 27 Λεμεσός 3010, Κύπρος).Ώρες λειτουργίας: Πέμπτη, Παρασκευή 17.00-22.00 & Σάββατο 11.00-14.00, 17.00-22.00. Διάρκεια: 03 Αυγούστου 2025.

Δωρεάν ξεναγήσεις:

• Πέμπτη, 18.00 & 19.00 (Αγγλικά),
• Παρασκευή στις 19.00 (Ελληνικά) & 20.00 (Αγγλικά),
• Σάββατο στις 11.30, 19.00 & 20.00 (Αγγλικά), 12.30, 18.00 (Ελληνικά).

Για δηλώσεις συμμετοχής στις ξεναγήσεις ή για περισσότερες πληροφορίες: info@psi.art  / 94206627. Περισσότερες πληροφορίες psi.art].