Συνέντευξη στη Μερόπη Μωυσέως | Φωτογραφία Ελένη Παπαδοπούλου
Γνωρίστηκαν στην Κύπρο, σπούδασαν στο Λονδίνο και επανερχόμενοι στο νησί δημιούργησαν τη δικοινοτική Ορχήστρα Μουσικής Δωματίου Κύπρου που θα δώσει στις 29 Δεκεμβρίου την πρώτη της συναυλία στη Λευκωσία.
«Θέλουμε να ξεφύγουμε από την ιδέα ενός δικοινοτικού πρότζεκτ. Αυτό που συμβαίνει στην ορχήστρα μας είναι η συνεργασία πολύ καλών μουσικών που τυγχάνει να έρχονται από τη μια και την άλλη κοινότητα».
Η αγωνία της σύστασης μιας Ορχήστρας Μουσικής Δωματίου στην Κύπρο είναι σε κάθε περίπτωση δικαιολογημένη, πόσω μάλλον αν ιδρυτές της είναι ένας Τουρκοκύπριος, ο Nihat Agdac, και μια Ελληνοκύπρια, η Νάταλη Νεοφύτου.
Μουσικοί με κλασική κατεύθυνση και μέλη της Ευρωπαϊκής Ορχήστρας Νέων, η Νάταλη και ο Nihat γνωρίστηκαν στον Πεδουλά όπου πραγματοποιείται κάθε καλοκαίρι μια μουσική ακαδημία για τα μέλη της ΕΟΝ. Έπειτα βρέθηκαν στο Λονδίνο: ο Nihat σπούδαζε στο Royal Academy of Music κι η Νάταλη στο Guildhall School of Music and Drama.
«Κι ύστερα πήγα εγώ στο Guildhall School of Music and Drama και η Νάταλη στο Royal Academy, οπότε δεν καταφέραμε να σπουδάσουμε μαζί στην ίδια πόλη. Ούτε να παίξουμε σε κάποιο κονσέρτο όλο το διάστημα που ήμασταν εκεί. Κρατήσαμε όμως επαφή σαν φίλοι», σημειώνει ο Nihat με ένα χαρακτηριστικά μεγάλο χαμόγελο στο πρόσωπό του.
Πέρα από δικοινοτική
Η ιδέα μιας ορχήστρας, μέλη της οποίας θα είναι Κύπριοι από τη μια και την άλλη πλευρά της διαχωριστικής γραμμής, γεννήθηκε, πάντως, «σε ένα μικρό διαμέρισμα στο Λονδίνο. Αρχικά σκεφτήκαμε να διοργανώσουμε ένα κονσέρτο, η ιδέα όμως εξελίχθηκε στην πορεία», εξηγεί η Νάταλη, με τον Nihat να συμπληρώνει: «Το σκεπτικό είναι να πάμε πέρα από τη συνάντηση Τουρκοκύπριων και Ελληνοκύπριων για κοινωνικούς σκοπούς. Φτιάχνουμε μουσική κι είναι το καλύτερο πράγμα που κάνουμε στις ζωές μας. Έτσι θέλαμε να φέρουμε μαζί κόσμο που νιώθει το ίδιο σημαντική τη μουσική στη ζωή του, που δεν θα έρθει κοντά μόνο για λόγους επαναπροσέγγισης και ειρήνης αλλά γιατί ασχολείται με μουσική υψηλού επιπέδου και θέλει να δουλέψει με άλλους μουσικούς που κάνουν το ίδιο.»
Οι δυο τους τονίζουν εμφαντικά πως θέλουν να ξεφύγουν από την ιδέα της ορχήστρας τους ως δικοινοτικού πρότζεκτ, κι ας ήταν ανάμεσα στους νικητές των φετινών Stelios Bi-communal Awards.
«Δεν υποτιμούμε την αξία άλλων εκδηλώσεων που έχουν πραγματοποιηθεί όλα αυτά τα χρόνια αλλά κοιτάζοντας τη συνεργασία που γίνεται στο πλαίσιο του στόχου για ειρηνική συμβίωση, όλες έχουν ως υπόβαθρο την κυπριακή ταυτότητα: παραδοσιακοί χοροί, κοινή μουσική, κοινή κουλτούρα. Δεν γίνεται προσπάθεια, στην κλασική μουσική για παράδειγμα, να παραχθεί η καλύτερη μουσική στο πιο υψηλό επίπεδο. Ούτε λέμε ότι δεν έχουν γίνει συνεργασίες στο πεδίο της κλασικής μουσικής ανάμεσα σε Τ/Κ και Ε/Κ γιατί έχουν γίνει. Όμως θέλουμε να ξεφύγουμε από την ιδέα ότι πρόκειται για ένα δικοινοτικό πρότζεκτ. Πρόκειται, απλά, για μια ομάδα πολύ καλών μουσικών από τη μια και την άλλη κοινότητα», λένε και εξηγούν: «Ζούμε στην Κύπρο, δεν υπάρχει τίποτα πιο φυσιολογικό από το να φέρνεις τους ανθρώπους κοντά για να προσφέρουν υψηλής ποιότητας μουσική, είτε είναι Τουρκοκύπριοι είτε Ελληνοκύπριοι. Για μας είναι το ίδιο. Δεν υπάρχει διαφορά σ’ αυτό που κάνουμε, ούτε στον καφέ που πίνουμε. Ζούμε ως επαγγελματίες μουσικοί με ένα κοινό τρόπο ζωής. Και μερικές φορές είναι καλό να θυμόμαστε ότι η μουσική δεν έχει σύνορα. Είναι κλισέ αλλά, στ’ αλήθεια, δεν υπάρχουν σύνορα στη μουσική. Πιστεύω πως αν ένας μουσικός θέτει όρια στον τρόπο σκέψης του, θα πρέπει να σκεφτεί διπλά αυτό που κάνει.»
Μουσικοί και κοινό, μαζί
Η πρώτη συναυλία της Ορχήστρας Μουσικής Δωματίου Κύπρου θα δοθεί στις 29 Δεκεμβρίου στο Θέατρο Παλλάς στη Λευκωσία και σ’ αυτήν δεν θα δούμε μαέστρο. Κι αυτό «για να δουλέψουμε όσο γίνεται πιο κοντά ο ένας με τον άλλο. Αυτό δεν θα το επιτυγχάναμε αν υπήρχε μαέστρος στη μέση. Έτσι κι αλλιώς είναι μικρή η ορχήστρα, 20 μέλη την αποτελούν. Για το καλό της, λοιπόν, για να «δουλεύει η μηχανή», για να έχουμε οι ίδιοι οπτική επαφή.»
Ο Nihat και η Νάταλη είναι τα δύο μόνιμα μέλη της ορχήστρας. Οι υπόλοιποι ήρθαν ύστερα από πρόσκληση των δύο για να συμμετάσχουν και αποδέχτηκαν με πολλή ικανοποίηση. Το βραβείο του Stelios Foundation δόθηκε για την εργοδότηση των μουσικών. Υπήρχαν μάλιστα αρκετοί που ενδιαφέρθηκαν οι ίδιοι να συμμετάσχουν όταν άκουσαν για τον σχηματισμό της ορχήστρας. «Ωστόσο ήταν αδύνατο να συνεργαστούμε με όλους στο πρώτο κονσέρτο».
Η Ορχήστρα Μουσικής Δωματίου Κύπρου προγραμματίζει ένα ακόμη κονσέρτο, «οπωσδήποτε στον βορρά, ελπίζουμε τον ερχόμενο Απρίλιο». Έπειτα στοχεύουν σε ένα τρίτο το καλοκαίρι «αλλά δεν έχουμε αποφασίσει αν θα είναι στον νότο ή στον βορρά. Ίσως μέχρι το καλοκαίρι να μην υπάρχει νότος και βορράς. Σε αυτή την περίπτωση θα λέμε απλά πως το κονσέρτο θα δοθεί στη Λευκωσία ή στην Πάφο ή στην Κερύνεια.»
Εκτός από τους μουσικούς, ένας επιπλέον στόχος για τη Νάταλη και τον Nihat ήταν να φέρουν κοντά το ίδιο το κοινό. «Σκεφτόμασταν να κάνουμε δύο κονσέρτα, ένα στη μια και ένα στην άλλη πλευρά. Όμως αποφασίσαμε εν τέλει να κάνουμε ένα κονσέρτο που θα συγκεντρώσει κοινό και από τις δύο κοινότητες. Αυτό θα ωθήσει το κοινό να περάσει το οδόφραγμα και να έρθει να μας ακούσει. Ειδάλλως θα περιορίζονταν οι Ελληνοκύπριοι στο ένα κονσέρτο και οι Τουρκοκύπριοι στο άλλο. Μέχρι τη στιγμή που θα κάνουμε ένα κονσέρτο στην Κερύνεια και οι Λευκωσιάτες θα σκεφτούν να έρθουν εκεί γιατί είναι πιο κοντά από την Πάφο όπου θα δώσουμε, για παράδειγμα, το άλλο.
Ως μουσικοί, θέση μας πρέπει να είναι να φέρνουμε τον κόσμο κοντά. Η μουσική είναι η καλύτερη γλώσσα που μπορούμε να μιλήσουμε. Γιατί να μην την μοιραστούμε με άλλους ανθρώπους, να δουν πως κάνουμε κάτι επαγγελματικό και κερδίζουμε κάτι απ’ αυτό: μαθαίνουμε να δουλεύουμε μαζί, μαθαίνουμε να κρατάμε ‘τη μηχανή αναμμένη’ γιατί αν ένα μέλος δεν εργάζεται, το όλο οικοδόμημα θα καταρρεύσει.»
Το κονσέρτο
Ρεπερτόριο
A. Motzart Symphony, αρ. 29 σε Α major
J.S. Bach Concerto για όμποε και βιολί σε C minor
Οι συμμετέχοντες
Πρώτα βιολιά
Nihat Agdac
Σάββας Λαγού
Ayse Karaoglan
Ανδρέας Ζήνωνος
Miray Cakir
Δεύτερα βιολιά
Μάριος Ιωάννου
Erhan Aytac
Βίκυ Χατζηανδρέου
Βιόλα
Νίκος Παπαγεωργίου
Sinem Sadrazam
Yagmur Cemgunal
Τσέλο
Gurhan Nuray
Δώρος Ζήσιμος
Κοντραμπάσο
Νίκος Ιωάννου
Όμποε
Νάταλη Νεοφύτου
Cagin Dostel
Γαλλικό κόρνο
Λάμπης Παύλου
Αννίτα Σκουτέλα
Πιάνο
