Συνώνυμος με τη νιότη, με την άνοιξη και την έκρηξη των ιδεολογιών , μ΄ενα κίνημα ανατροπής και διάθεσης αλλαγής που απλώθηκε σε όλο τον κόσμο, ο Μάης του 68 ,- το σύνολο του 1968 ως χρονιά έκρηξης σε όλο τον κόσμο, συνθέτει το μεγάλο αφιέρωμα της 20η διοργάνωση του επετειακού 20ο Φεστιβαλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Και ποιός... ιδανικότερος να «διαχειριστεί» και να τιμήσει το σημαντικότερο για κάποιους γεγονός του αιώνα πέρασε, από «έναν« ...20χρονο;
Μισό αιώνα μετά, το επετειακό 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης επιστρέφει στην κρίσιμη εκείνη χρονιά και αποκαλύπτει ελάχιστα γνωστές εξεγέρσεις ανά τον κόσμο. Το αφιέρωμα «Το ’68 πέρα από το ‘68» παρουσιάζει επτά ντοκιμαντέρ παραγωγής από το 1968 έως το 2017 που καταγράφουν άγνωστα εν πολλοίς γεγονότα ανα τον κόσμο - ιδεολογικές, πολιτικές, κοινωνικές επιπτώσεις του «απλώματος» του Γαλλικού Μάη – απ την Τσεχοσλοβακία (της εποχής), τη Γιουγκοσλαβία, αλλα και το Μεξικό, τη Βραζιλία, τις ΗΠΑ – ακόμα και την Κίνα και την Ιαπωνία.
Τα ντοκιμαντέρ εκτείνονται στον τόπο και το χρόνο και επανεξετάζουν το μήνυμα και το πνεύμα των ιδεών που επιχείρησαν να αλλάξουν τον κόσμο από την Κεντρική Ευρώπη ως τις ΗΠΑ και από τη Λατινική Αμερική ως την Άπω Ανατολή. Οι επτά ταινίες ειναι:
«Στο έντονο παρόν» του Ζοάο Μορέιρα Σάλες (Βραζιλία, 2017): Ένα ιδιοφυές κινηματογραφικό δοκίμιο που αναλύει τις αιτίες και την εξέλιξη των εξεγέρσεων και ασκεί παράλληλα κριτική σε όλες τις πλευρές παρουσιάζει ο αδελφός του Βάλτερ Σάλες. Με «μαγιά» σπάνιο αρχειακό υλικό από την εξέγερση στο Παρίσι και από την Άνοιξη της Πράγας ο Σάλες , παρεμβάλλει βιντεοσκοπημένο υλικό που τράβηξε η μητέρα του στην Κίνα το 1966 και προτείνει παράλληλη αφήγηση και «ανάγνωση» των γεγονότων.
«Δεν ξεχνάμε, δεν συγχωρούμε» του ΡισάρΝτιντό (ταινία του 2003): Στις 2 Οκτωβρίου 1968 γράφεται μια μαύρη σελίδα της μεξικανικής ιστορίας. Οι φοιτητές συγκεντρώνονται στην πρωτεύουσα και απαιτούν δημοκρατία. Η κυβέρνηση απαντά με πρωτοφανή σκληρότητα, βασανιστήρια και σφαίρες. Απολογισμός, περίπου 300 νεκροί. Μια σχεδόν άγνωστη εξέγερση, με το νήμα της να φτάνει μέχρι σήμερα, καθώς ένας από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων που δεν θέλησε να σιωπήσει βρέθηκε δολοφονημένος λίγο πριν γυριστεί αυτό το ντοκιμαντέρ.
«1968-Η ελπίδα» του Βίκτορ Πολέσνι (Τσεχία, 2008): Αποκλειστικά μέσα από αρχειακό υλικό, το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της Άνοιξης της Πράγας και της σοβιετικής επέμβασης στην Τσεχοσλοβακία, παρασκήνια από συνεδριάσεις κομμάτων και μυστικές πολιτικές συμφωνίες, με επίκεντρο την τσέχικη φιλελευθεροποίηση του 1968, και την εμβληματική μορφή της, τον πολιτικό Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ.
«Σύγχυση» του Έβαλντ Σορμ (Τσεχοσλοβακία, 1969): Ένα καθηλωτικό, ποιητικής φύσης ντοκουμέντο για τη Σοβιετική επέμβαση που συνέτριψε την Άνοιξη της Πράγας τον Αύγουστο του 1968, μέσα από εικόνες παράνομα τραβηγμένες που ήρθαν για πρώτη φορά στο φως το 1990, μετά την πρώτη του Κομμουνιστικού καθεστώτος.
«Ταραγμένος Ιούνιος» του Ζέλιμιρ Ζίλνικ (Γιουγκοσλαβία, 1969): Μια σπαρακτική μικρού μήκους ταινία που μας επιστρέφει στον Ιούνιο του 1968 στο Βελιγράδι και αποκαλύπτει στιγμές από τις φοιτητικές διαδηλώσεις που βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους. Η πολιτικοποιημένη ματιά του σπουδαίου σέρβου κινηματογραφιστή Ζέλιμιρ Ζίλνικ μεταφέρει τον παλμό των γεγονότων που συντάραξαν την πόλη.
«Αμερικανική επανάσταση 2» του Χάουαρντ Αλκ (ΗΠΑ, 1969): Μετά το επεισοδιακό συνέδριο των Δημοκρατικών στο Σικάγο το 1968, οι Μαύροι Πάνθηρες συμμαχούν με μια ομάδα νεαρών λευκών ριζοσπαστών διεκδικώντας από κοινού ελευθερία και δικαιοσύνη. Το ντοκιμαντέρ καταγράφει το χρονικό του κοινού τους αγώνα.
«Καλοκαίρι στη Ναρίτα» του Σινσούκε Ογκάουα (Ιαπωνία, 1968): Οι κάτοικοι ενός χωριού της Ιαπωνίας ενώνουν τις δυνάμεις τους με εξεγερμένους φοιτητές και αντιστέκονται με πυγμή στην κατασκευή ενός αεροδρομίου στην περιοχή τους.
Η «χρυσή» Ανιές Βαρντά
Και μπορεί η θρυλική -ελληνικής καταγωγής -90χρονη σήμερα - Ανιές Βαρντά να βρίσκεται στις ΗΠΑ διεκδικώντας ενα ακόμη βραβείο (εχει ήδη βραβευτεί με Οσκαρ για το σύνολο της προσφοράς της στον κινηματογράφο) το ντοκιμαντέρ της όμως «Πρόσωπα & Ιστορίες / Faces Places» θα είναι η ταινία έναρξης του 20ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης την Παρασκευή 2 Μαρτίου 2018 στο Ολύμπιον.
Η Βαρντά που αναμενόταν στη Θεσσαλονίκη για την επετειακή διοργάνωση του Μαρτίου όπου θα προβληθεί η τελευταία ήδη βραβευμένη στις Κάννες ταινία της (ένα ζωηρό, αισιόδοξο road movie με πρωταγωνιστές την ίδια και τον 33χρονο διεθνώς αναγνωρισμένο γάλλο φωτογράφο και εικαστικό JR, με τον οποίο η Βαρντά συνυπογράφει τη σκηνοθεσία), είναι τώρα η γηραιότερη υποψήφια για Οσκαρ και...συνομήλικη της διοργάνωσης.
Η 90η τελετή απονομής των βραβείων Οσκαρ θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 4 Mαρτίου - τρίτη μέρα του επετειακού επίσης φεστιβαλ ντοκιμαντερ Θεσσαλονίκης το οποίο διοργανώνει παράλληλα αφιέρωμα στο έργο της με την προβολή δέκα ντοκιμαντέρ-σταθμών στη φιλμογραφία της.
ΠΗΓΗ:ΑΠΕ-ΜΠΕ
