Το 2014, πέντε φίλοι θέλησαν –απλά– να καταγράψουν ό,τι βρίσκεται μέσα στην απροσπέλαστη –από το 1974– περιοχή της Πράσινης Γραμμής στην Κύπρο. Πέντε χρόνια αργότερα, το 6,5 λεπτών ντοκιμαντέρ εικονικής πραγματικότητας [VR] με τίτλο The Green Line θα προβληθεί στη Λεβέντειο Πινακοθήκη στη Λευκωσία, ύστερα από ένα μεγάλο, διεθνές ταξίδι σε μερικά από τα γνωστότερα φεστιβάλ κινηματογράφου.

Πίσω από το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ βρίσκονται οι Ιωάννης Μπεκιάρης - προγραμματιστής, Αλέξης Μαύρος - αρχιτέκτονας, Δημήτριος Οικονόμου - εικαστικός, Στέλιος Αλετράρης και Σταύρος Χαραλάμπους, που εργάζονται σε ιδιωτικές εταιρείες στην Κύπρο και στο εξωτερικό.

Με convoy των ΗΕ

«Ήταν δελεαστικό για μας το ότι η είσοδος στην Πράσινη Γραμμή απαγορεύεται. Αυτή η απαγόρευση εισόδου και φωτογραφιών ήταν το κίνητρό μας», σημειώνει ο Ιωάννης Μπεκιάρης, ο οποίος εργάστηκε και από τη θέση του σκηνοθέτη για την ταινία, η κυπριακή πρεμιέρα της οποίας θα δοθεί στις 29 Μαρτίου. Εννέα μήνες μετά την υποβολή του αιτήματός της, η ομάδα έλαβε την άδεια από τα Ηνωμένα Έθνη για να μπει σε αυτή την απαγορευμένη περιοχή και συγκεκριμένα στο χωριό Σελέμανι της επαρχίας Λευκωσίας [κοντά στον Κάτω Πύργο], που ήταν αμιγώς τουρκοκυπριακό και εγκαταλειμμένο από τον Αύγουστο του 1964, στο γειτονικό ελληνοκυπριακό χωριό Βαρίσια, οι τελευταίοι κάτοικοι του οποίου έφυγαν με την τουρκική εισβολή το 1974 και στο Αεροδρόμιο Λευκωσίας που βρίσκεται δυτικά της πρωτεύουσας.

Με τέσσερα αυτοκίνητα των Ηνωμένων Εθνών και δέκα κάμερες, η ομάδα μπήκε σε αυτές τις περιοχές τον Ιανουάριο του 2016 και κατέγραψε για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες ακριβώς αυτό που είχε κατά νου: ό,τι βρίσκεται εκεί. «Έτυχε το ίδιο διάστημα, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας να φέρει στην Κύπρο την πρώτη κάμερα που καταγράφει λήψη 360 μοιρών», εξηγεί ο κ. Μπεκιάρης. «Πήραμε λοιπόν δέκα κάμερες που τοποθετήθηκαν οι επτά περιμετρικά, οι δύο πάνω και μία κάτω. Τα πλάνα από κάθε κάμερα έτυχαν επεξεργασίας για τη δημιουργία μιας τεχνητής σφαίρας με τρόπο ώστε ο θεατής –που για να παρακολουθήσει το ντοκιμαντέρ θα φορά ειδικά γυαλιά εικονικής πραγματικότητας– να έχει εικόνα 360 μοιρών αυτού που βλέπει.

Στο ντοκιμαντέρ υπάρχει αφήγηση η οποία λειτουργεί ενημερωτικά και ως ενημερωτική καθοδήγηση στον χώρο. Η μουσική των Μάνου Στρατή και Ευαγόρα Μπεκιάρη που γράφτηκε ειδικά για την ταινία, υποκινεί το συναίσθημα του θεατή.

Για το 6 λεπτών και 15 δευτερολέπτων ντοκιμαντέρ χρειάστηκαν 2,5 χρόνια επεξεργασία καθώς χρησιμοποιήθηκε τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας που δίνει τη δυνατότητα θέασης 360 μοιρών

Post production 2,5 ετών

Μετά το γύρισμα, το ντοκιμαντέρ μπήκε στο post production που αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρονοβόρο, κι αυτό εξαιτίας της χρησιμοποίησης πρωτοποριακής τεχνολογίας χωρίς εγχειρίδια: «Έπρεπε να μιλούμε με Ρώσους, Αμερικανούς και Κινέζους για να λύσουμε τα πιο απλά προβλήματα που προέκυπταν», σημειώνει ο κ. Μπεκιάρης. Για ένα βίντεο 6 λεπτών και 15 δευτερολέπτων, χρειάστηκαν 2,5 χρόνια επεξεργασία.

«Αντιμετωπίσαμε πολλές τεχνικές δυσκολίες ενώ χρειαζόταν μεγάλος προϋπολογισμός και πολύ διάβασμα για να επιλύσουμε τα προβλήματά μας».

 Πρεμιέρα στις Κάννες

 Το 2017, η ομάδα είχε την ευκαιρία να συμμετάσχει σε ένα σεμινάριο στο πλαίσιο του φεστιβάλ VRDays στην Ολλανδία, που σκοπό είχε ακριβώς οι συμμετέχοντες να μοιραστούν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σε σχέση με την παραγωγή ντοκιμαντέρ εικονικής πραγματικότητας. «Εκεί γνωρίσαμε πολλούς σκηνοθέτες που έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για το πρότζεκτ μας κι αυτό μας έδωσε ώθηση να συνεχίσουμε. Μια από τις επαφές μας ήταν από το Φεστιβάλ των Καννών. Τότε μας λέχθηκε ότι αν τελειώσουμε το ντοκιμαντέρ σε ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, θα μπορούσαμε να το υποβάλουμε για συμμετοχή στο Cannes Next».



Το Cannes Next είναι ένα τμήμα του φεστιβάλ που πραγματοποιείται τα τελευταία πέντε χρόνια φιλοξενώντας ό,τι πιο καινοτόμο στη βιομηχανία του κινηματογράφου. Η έκδοση του 2018 ήταν ειδικά εστιασμένη στην κινηματογραφική εμπειρία της εικονικής πραγματικότητας.

Το Green Line πέτυχε το χρονοδιάγραμμα των Καννών, υποβλήθηκε για συμμετοχή και έκανε πρεμιέρα τον Μάιο 2018 στο διάσημο φεστιβάλ. «Στη διπλανή αίθουσα, έκανε πρεμιέρα μια συνεργασία της NASA, Intel και Microsoft», σχολιάζει ο κ. Μπεκιάρης, επισημαίνοντας ότι τα σχόλια στην παγκόσμια πρώτη προβολή της ταινίας ήταν εντυπωσιακά θετικά και χρήσιμα.

Μετά το Φεστιβάλ των Καννών, το ντοκιμαντέρ προχώρησε σε άλλα διεθνή φεστιβάλ και καταξιώθηκε αποσπώντας σημαντικές βραβεύσεις – μεταξύ άλλων καλύτερης ταινίας σε Φεστιβάλ του Λος Άντζελες, του Λονδίνου, της Καλκούτας και του Τέξας.

Η κυπριακή πρεμιέρα

«Αργήσαμε πολύ, αν και το θέλαμε από καιρό. Κι αυτό γιατί θέλαμε η προβολή για το κοινό να είναι δωρεάν και σε ένα ωραίο περιβάλλον. Η πρώτη προβολή του The Green Line θα γίνει στη Λεβέντειο Πινακοθήκη στις 29 Μαρτίου. Οι προβολές θα διαρκέσουν όλο τον Απρίλιο κάθε Τετάρτη, Σάββατο και Κυριακή.»

Η συνέχεια

Η ομάδα έχει ήδη λάβει άδεια για τη δημιουργία δύο ακόμη ντοκιμαντέρ, καταλήγοντας σε μια Τριλογία της Πράσινης Γραμμής, «προκειμένου να γίνει καταγραφή του πώς είναι αυτή τη στιγμή ένας χώρος που είναι εκεί αλλά δεν μπορεί κανείς να μπει από το 1974». Σύμφωνα με τον κ. Μπεκιάρη, η τεχνολογία θα είναι ακόμη πιο προηγμένη στις επόμενες δύο ταινίες, με ακόμη περισσότερη δυνατότητα διάδρασης με τους θεατές. «Θέλουμε να σπρώξουμε τα όρια του τι μπορούμε να κάνουμε με την τεχνολογία ώστε η εμπειρία για το κοινό να είναι ακόμη πιο καθηλωτική.» Για τη δεύτερη ταινία, οι κάμερες θα εστιάσουν στην Πράσινη Γραμμή της παλιάς Λευκωσίας και σε περιοχές της Πάφου.

+ The Green Line στη Λεβέντειο Πινακοθήκη από 29 Μαρτίου και για όλο τον Απρίλιο κάθε Τετάρτη (14:00-22:00), Παρασκευή (10:00 - 17:00), Σάββατο (10:00-17:00) και Κυριακή (10:00-17:00).