Μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στον Ιρανό σκηνοθέτη - και φίλο του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης - Αμπάς Κιαροστάμι φιλοξενεί το Centre Pompidou στο Παρίσι, επικεντρώνοντας στη σημασία της φωτογραφίας στο έργο του.

Η έκθεση «Αμπάς Κιαροστάμι | Πού είναι ο φίλος μου ο Κιαροστάμι;», σχεδιασμένη σε συνεργασία με το mk2 και το Ίδρυμα Κιαροστάμι παρουσιάζει σε έκταση περισσότερων των 1.000 τετραγωνικών μέτρων γραφίστικες δουλειές του, σειρές φωτογραφιών και σεκάνς γνωστών και λιγότερο γνωστών ταινιών του.

Ο Κιαροστάμι άρχισε να επιδίδεται στην τέχνη της φωτογραφίας την περίοδο της Ιρανικής Επανάστασης του 1979, καθώς η δημιουργία ταινιών ήταν σχεδόν αδύνατη. «Τα πρώτα χρόνια της επανάστασης επιβράδυναν τη δουλειά μας. Μια μέρα, μη έχοντας κάτι άλλο να κάνω, αγόρασα μια φτηνή Yashica και πήγα στο δάσος» είπε, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον δημοσιογράφο Michel Ciment. «Ήθελα να είμαι ένα με την κάμερα. Παράλληλα, ήθελα να μοιραστώ τις ευχάριστες στιγμές στις οποίες βρισκόμουν μάρτυρας. Γι' αυτό άρχισα να τραβάω φωτογραφίες: να απαθανατίσω αυτές τις στιγμές πάθους και πόνου».

Σταδιακά, αυτό το χόμπι κατέλαβε εξέχουσα θέση στην καλλιτεχνική καριέρα του. Από το 1989, άρχισε να εκθέτει τις φωτογραφίες του στην πατρίδα του και, από το 1995, στο εξωτερικό. Ήταν παρών στο πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης το 1992, αλλά το 1997 επέστρεψε στην πόλη με έκθεση έγχρωμων φωτογραφιών του. Δύο χρόνια αργότερα ήρθε και πάλι για να παραλάβει τον Χρυσό Αλέξανδρο και ξανά το 2004 για έκθεση ασπρόμαυρων φωτογραφιών του.

Ο Κιαροστάμι φωτογράφιζε καθώς ερευνούσε για τοποθεσίες για γυρίσματα ταινιών του. Η σειρά «Δρόμοι του Κιαροστάμι» αποτελείται από φωτογραφίες που τραβούσε ενώ πήγαινε από μέρος σε μέρος, φωτογραφίες χώρων που αγαπούσε. Στη σειρά «Βροχή» - φωτογραφίες τραβηγμένες υπό καταρρακτώδη βροχή - βγαίνει εκτός Τεχεράνης: «Έφτιαξα το σακίδιό μου, μην ξεχνώντας την κινηματογραφική μηχανή μου και την ψηφιακή μου κάμερα». Από την ασφάλεια του αυτοκινήτου του, απαθανατίζει μέσα από τα ρυάκια νερού στο παρμπρίζ σιλουέτες ψηλών δέντρων, έναν κίτρινο τοίχο στην άκρη του δρόμου, θαμπωμένα φώτα σήμανσης. Στην ταινία μικρού μήκους που προέκυψε, ο Κιαροστάμι εναλλάσσεται μεταξύ σεκάνς και καρέ. Τα καρέ εκδόθηκαν αργότερα ως άλμπουμ με τίτλο «Pluie et vent (Βροχή κι αέρας)», έγχρωμες φωτογραφίες στις οποίες κυριαρχεί το γκρι και το μαύρο. Σε όλη την καριέρα του, ο Κιαροστάμι εξέδωσε πέντε άλμπουμ φωτογραφιών.

Αρχικά σπούδασε ζωγραφική. «Έχω ζωγραφίσει πολύ, αλλά ποτέ δεν υπήρξα ζωγράφος» παραδέχθηκε το 2010 στον κριτικό Stéphane Corréard. «Και μιας και φωτογραφίζω, πια δεν ζωγραφίζω καν. Νομίζω ότι μεγάλο μέρος της διάψευσης ελπίδων μου όσον αφορά τη ζωγραφική αντισταθμίζεται στη φωτογραφία».

Συχνά, μικρά ποιήματά του συνοδεύουν τις φωτογραφίες του. Σε ένα από αυτά, γράφει: «Φωτογράφισα ένα δέντρο. Κοκκίνησε, δεν χρειάζεται να με πιστέψετε».

Η έκθεση στο Centre Pompidou ολοκληρώνεται στις 26 Ιουλίου.

ΑΠΕ - ΜΠΕ