@valia_kaimaki

Χρησιμοποιούν τα «παλιά μίντια» οι Ευρωπαίοι και πόσο; 63% την τηλεόραση [έναντι 52% στις ΗΠΑ], 55% το ραδιόφωνο [έναντι 49%] και 34% τις εφημερίδες [έναντι 26%], μας λέει μια έρευνα της News Republic (http://www.mobilesrepublic.com/infographic2013). Όχι κι ενθαρρυντικά νέα θα έλεγε κανείς, ιδιαίτερα για τις εφημερίδες. Δεν είναι, λοιπόν περίεργο που πολλές από αυτές αποφασίζουν να μεταναστεύσουν οριστικά και αμετάκλητα στο δίκτυο.

Στη Βρετανία, οι στατιστικές δείχνουν ότι το 2012 οι The Guardian, The Daily Telegraph και The Independent διπλασίασαν τους αναγνώστες τους στο δίκτυο και έχουν πια περισσότερους εκεί παρά στο χαρτί, ενώ η Daily Mirror σημείωσε αύξηση κατά 77% στην ανάγνωση στο δίκτυο, η οποία μόλις και ξεπέρασε την κλασική ανάγνωση (http://www.newsworks.org.uk/News-and-Opinion/nrs-padd-first-comscore-data-released). Ναι, ναι, «το χαρτί δεν θα πεθάνει ποτέ», είπε ο τελευταίος εφημεριδοπώλης πριν κλείσει τα μάτια του. Να με συμπαθάτε αν σας σοκάρω, αλλά οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους. Μία ακόμα έρευνα του βρετανικού Reuters Institute (News Report 2013) για πολλές ευρωπαϊκές και μη χώρες δείχνει πως ο νεαρός πληθυσμός προτιμά σαφώς το δίκτυο, οι άνω των 45 τα παραδοσιακά μέσα ενώ οι 35-45 είναι μοιρασμένοι. Στον Νότο θα πεθάνει αργότερα, πιθανώς γιατί το διάβασμα του χαρτιού πάει με τη λιακάδα [η οθόνη αντανακλά και δεν βλέπεις καλά] αλλά και πάλι ετοιμάστε τους επικήδειους. Και για να σας παρηγορήσω, θα μείνω, με τον καπετάνιο, τελευταία.

Πώς ενημερώνεται λοιπόν ο κόσμος; Το δίκτυο είναι ένας πολύ γενικός όρος. Και οι εφημερίδες [όπως και το ραδιόφωνο και η τηλεόραση] φαίνεται να έχασαν τη μεγάλη ευκαιρία να πάρουν μαζί και τους αναγνώστες τους στο δίκτυο. Και τους άφησαν αλλού… Πού αλλού; Σε aggregators [υπηρεσίες που συγκεντρώνουν ειδήσεις από διαφορετικές πηγές, όπως το Google News, για παράδειγμα, ή το ελληνικό Palo] κατά 95%, από το Facebook [43%] και το Twitter [28%].

Τα αποτελέσματα αυτά συμφωνούν και με όσα άκουσα πρόσφατα από συναδέλφους στο εξωτερικό. Όλο και περισσότερο οι αναγνώστες των ιστοχώρων προέρχονται από τα κοινωνικά δίκτυα. Δηλαδή ο αναγνώστης μπαίνει στο Timeline του Twitter, για παράδειγμα, και εκκινώντας από εκεί να βλέπεις τι σου προτείνουν αυτοί που ακολουθείς και να πηγαίνεις στο ένα ή στο άλλο μέσο ενημέρωσης. Και πάλι στους κάτω των 45, ο τρόπος αυτός είναι κυρίαρχος, ενώ οι μεγαλύτεροι προτιμούν να πηγαίνουν απευθείας στο μέσο που ξέρουν και να διαβάζουν αυτό που τους προτείνει.

Ο σημαντικότερος παράγοντας στα παραπάνω είναι η ταχύτητα. Οι καταναλωτές ειδήσεων δεν θέλουν να διαβάζουν σε μάκρος, θέλουν σύντομες και συχνές ειδήσεις, τις οποίες παίρνουν κυρίως από τις φορητές τους συσκευές, κινητά και ταμπλέτες. Η ταχύτητα είναι αυτή που τους κάνει να πηγαίνουν στα κοινωνικά δίκτυα, για να βλέπουν ακόμα και ειδήσεις οι οποίες δεν έχουν «ανέβει» στους μεγάλους δημοσιογραφικούς ιστοχώρους επειδή δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Και το απίθανο και απίστευτο είναι ότι ένα μέρος από αυτούς τις διαδίδει με τη σειρά του γνωρίζοντας καλά ότι δεν είναι επιβεβαιωμένες. Ταυτόχρονα, δε, η συντριπτική πλειονότητα θεωρεί ότι τα παραδοσιακά μέσα είναι πολύ πιο αξιόπιστα.

Τι συμπέρασμα να βγάλεις από αυτά τα τελευταία δεδομένα; Ότι το έχουμε χάσει εντελώς; Ή ότι θα πρέπει να εφεύρουμε ένα νέο δημοσιογραφικό είδος, «την είδηση με επιφύλαξη»; Ποιος από μας δεν έχει «χάσει» είδηση γιατί δεν κατάφερε να την επιβεβαιώσει έγκυρα ή δεν έχει παίξει το κεφάλι του βάζοντας μια μη επιβεβαιωμένη είδηση «επειδή την είχαν οι άλλοι»; Ρίσκα του επαγγέλματος, αλλά ρίσκα συνειδητά, με συνέπειες και έλεγχο.

Μέχρι ν’ αντικαταστήσουμε το χαρτί με την οθόνη, εγώ πάω. Αλλά να γράφουμε και να διαδίδουμε ό,τι μας κατέβει… ευχαριστώ, δεν θα πάρω.