Το πιο πρόσφατο κλισέ που αρχίζει να αναπτύσσεται γύρω από το κυπριακό πρόβλημα έχει να κάνει με το ότι '40 χρόνια είναι υπερβολικά πολλά'. Βέβαια η φράση δεν καθορίζει για ποιον είναι υπερβολικά πολλά [για αρκετούς -ηρωικούς και ενίοτε πένθιμους- τα λες και απαρατήρητα] όπως και δεν λαμβάνει υπόψη τα αόρατα δέκα πρώτα χρόνια, κατά τα οποία η χώρα ήταν ό,τι είναι σήμερα το Νότιο Σουδάν, το ημιελεγχόμενο χάος ενός νεογέννητου κράτους. Εκτός και αν οι κυανόκρανοι που μας κατέβηκαν από τότε, είχαν έρθει για διακοπές.

Το πιο πρόσφατο κλισέ, όπως και τα πιο έμπειρα που προηγήθηκαν, έχει τη βάση της σε κάτι το πιο ουσιαστικό. Γιατί μας έπιασε τώρα η συμβολική καούρα των 40 χρόνων; Μια φίλη έκανε και έναν άλλο παραλληλισμό: 40 ημέρες είναι και η περίοδος πριν το μνημόσυνο, γιατί πιστεύεται πως ο νεκρός ακόμα γυρίζει στα μέρη και στα άτομα που γνώρισε στη ζωή του, 40 χρόνια γύριζαν στην έρημο οι Εβραίοι και ούτω καθεξής. Αν αρχίσουμε και τις αναφορές στα παραμύθια όπου όλα συμβαίνουν σε περίοδο 40 ημερών και όπου και οι δράκοι του σπανού είναι 40, αρχίζεις να αναρωτιέσαι τι τρέχει.

Πάντως σε αυτά τα βιβλικά που γεμίζουν την κουλτούρα μας, το 40 φαίνεται να αναδεικνύεται σαν ο αριθμός της μετάβασης και της αλλαγής, το φυσικό όριο από τη μια χρονική περίοδο σε μια άλλη. Ποιος ξέρει γιατί και αν υπάρχει κάποιος ανθρωπολογικός ή βιολογικός παράγοντας που συσχέτισε στο μυαλό μας τον αριθμό με αυτή την έννοια.

Αυτό που μας ενδιαφέρει τη δεδομένη στιγμή δεν είναι η ανθρωπολογική ανάλυση του κλισέ, αλλά το ότι είναι η πρώτη φορά που ένα κλισέ για το Κυπριακό αναγνωρίζει τη δυναμικότητα των συνθηκών και την παραδοχή πως τίποτε δεν μένει το ίδιο για πάντα - και πως αυτό δεν είναι ούτε απαραίτητα καλό ούτε κακό για μας [δηλαδή όχι, "ο χρόνος δεν λειτουργεί εις βάρος μας" απαραίτητα αν προσπαθήσουμε να τον εκμεταλλευτούμε].

Με άλλα λόγια, 40 με 50 χρόνια είναι υπερβολικά πολλά για να παραμείνει κάτι στάσιμο, όχι γιατί είναι πολύς ο πόνος ή γιατί έτσι θέλουμε. Απλά γιατί αυτή είναι η φυσική ροή των πραγμάτων - να μην μένει τίποτα ίδιο για πολύ καιρό. Και όπως ο κύκλος του πένθους για τους Τ/Κ έκλεισε πριν δέκα χρόνια [άλλωστε για αυτούς όλα ξεκίνησαν νωρίτερα], ίσως ήρθε η ώρα να κλείσει και για μας. Όχι γιατί πρέπει. Αλλά λόγω απλής "φυσικής" της ανθρώπινης φύσης.