Πριν από λίγο καιρό παραβρέθηκα στην παρουσίαση ενός εναλλακτικού μέσου κοινωνικής δικτύωσης. Το έχουν φτιάξει οι αναγνώστες της γαλλικής μηνιαίας επιθεώρησης για τη διεθνή πολιτική "Le Monde diplomatique" και απευθύνεται κυρίως σε αυτούς αλλά και σε όσους έχουν βαρεθεί τη ρηχότητα του facebook και των άλλων ομοίων του [http://zinc.mondediplo.net].
Πέρασα χθες το βράδυ να το χαζεύω. Με το που μπήκα είδα μια σημαντική είδηση από τους New York Times [δεν έχει σημασία πια, γιατί μέχρι να διαβάσετε το κείμενο θα είναι "παλιά νέα"]. Ακριβώς από κάτω έπεσα σε μια ανάλυση για την ολοένα και μεγαλύτερη αμφισβήτηση της συμφωνίας Σάικς-Πικό του 1916, δηλαδή των συνόρων στη Μέση Ανατολή, τα οποία είχαν τότε ορίσει οι Μεγάλες Δυνάμεις, Βρετανία και Γαλλία με τη σύμφωνη γνώμη της Ρωσίας. Μια που ακριβώς την προηγούμενη μέρα είχα διαβάσει μια άλλη ανάλυση για το ίδιο θέμα αλλά από διαφορετική οπτική γωνία, με τράβηξε. Αμέσως πιο κάτω είχε μια είδηση για τη δημιουργία μας νέας ομάδας στη Γαλλία του... facebook, η οποία θα κάνει έρευνα στην τεχνητή νοημοσύνη. Δεν είμαι σίγουρη από πότε έχω να δω τρεις αναρτήσεις στο facebook και να θέλω να διαβάσω και τις τρεις. Και να τις διαβάσω τελικά και τις τρεις.
Το facebook, φυσικά, έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Είναι όλοι εκεί. Έτσι, αν θες να κρατήσεις επαφή με τους φίλους σου, είναι το πιο απλό και εύκολο μέσο. Αλλά είναι και τόσο, μα τόσο, μα τόοοοοσο βαρετό. Και βέβαια δεν είναι μόνο το πρόβλημα ότι δίνει δεδομένα στις εφαρμογές αλλά στη χρονογραμμή φαίνονται πια και αναρτήσεις που δεν είναι καν από τους φίλους σου. Αυτός είναι ίσως και ο λόγος που έχουν αρχίσει να ξεπηδούν νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μάλιστα θεματικά τα περισσότερα. Σε αυτά, εκείνοι που συμμετέχουν μοιράζονται ένα χόμπι ή ένα επάγγελμα. Για παράδειγμα το https://untappd.com όπου το θέμα είναι οι μπίρες [!] Ή το http://www.deviantart.com όπου το θέμα είναι οι γραφικές τέχνες.
Η κουλτούρα υπάρχει. Είναι αυτή των φόρουμ, που πολλά έπεσαν θύμα της επιτυχίας τους, άνοιξαν τόσο πολύ και τελικά ξεχείλωσαν από τον καθένα που έγραφε το μακρύ του και το κοντό του. Η νέα μορφή συγκεντρώνει, επίσης, πολλούς από τους ριζοσπάστες του δικτύου. Οι οποίοι ανέχονται το twitter, αλλά δεν θέλουν ν' ακούσουν κουβέντα για το facebook, το Instagram ή το Google+. Όχι μόνο γιατί τα θεωρούν ανόητα αλλά κυρίως γιατί τα θεωρούν συστημικά. Όχι μόνο λόγω των εκατομμυρίων που βγάζουν στο χρηματιστήριο οι δημιουργοί τους αλλά κυρίως γιατί ο χρήστης είναι απροστάτευτος απέναντί τους: αλλάζουν συνεχώς τους όρους χρήσης, γεμίζουν διαφημίσεις, πουλούν τα δεδομένα σε τρίτους.
Είναι κάμποσες οι φωνές πια που μιλούν ανοιχτά για "απογκουγκλοποίηση" του διαδικτύου, εννοώντας όλες τις κυρίαρχες εταιρείες. Η κουλτούρα του "δωρεάν", που τόσο χρόνο μου πήρε να κατανοήσω είκοσι χρόνια πριν, έχει μετατραπεί στο πιο απεχθές εμπόριο απ' όλα: το εμπόριο των δεδομένων μας.
Νομίζουμε ότι δεν πληρώνουμε αλλά πληρώνουμε -και μάλιστα ακριβά- με το περιεχόμενο που δημιουργούμε, με την κάθε μας ανάρτηση και το κάθε like, τα οποία συγκεντρώνονται, κατηγοριοποιούνται και στη συνέχεια πωλούνται σε διαφημιστές και εταιρείες. Το καλό είναι ότι τώρα πια υπάρχει επιλογή και μάλιστα μεγάλη. Γι' αυτό δεν είναι ανάγκη να περιοριζόμαστε ούτε να τρέχουμε να γραφτούμε σε κάθε καινούργιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης που εμφανίζεται. Επιλέγουμε αυτό που μας ταιριάζει καλύτερα. Από φθινόπωρο βέβαια γιατί τώρα είναι καλοκαίρι και δικτυωνόμαστε αλλού...
