Γράφει η Μαργαρίτα Ερωτοκρίτου

Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος "Το μουσικό κλειδί", η Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου παρουσιάζει τις οικογενειακές συναυλίες "Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων", με το οργανικό σύνολο Allegro Vivace, μαέστρο τον Γιάννη Χατζηλοΐζου και αφηγητή τον ηθοποιό Πέτρο Γιωρκάτζη.

Το παραμύθι του Lewis Carroll, Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, είναι θαυμάσιο! Και επειδή ακριβώς είναι τόσο θαυμάσιο, έχει λειτουργήσει για τους καλλιτέχνες σε κάθε μορφή τέχνης, ως έμπνευση. Μια τέτοια έμπνευση είχε και ο Άκης Μπαλτάς. Κι έτσι μαζί με τον μαέστρο Γιάννη Χατζηλοΐζου, το οργανικό σύνολο Allegro Vivace και τον ηθοποιό Πέτρο Γιωρκάτζη, μας εξιστορούν το κλασικό παραμύθι του 1865 με ένα μισο-μαγικό, μισο-μεθοδικό τρόπο, αναμιγνύοντας έργα καλλιτεχνών διαφόρων εποχών, σχετικών και μη, με το συγκεκριμένο παραμύθι και τη σύνθεση καινούργιων κομματιών.

Όταν κατακλύζει όλο το θέατρο η αιθέρια μουσική του πολυβραβευμένου με Oscar John Barry, από το Allegro Vivace, νιώθεις μια σιγουριά πως στη συνέχεια όλα θα διαδραματίσουν μια άλλη διάσταση των πραγμάτων, αυτής του παραμυθιού. Νιώθεις ευτυχής που βρίσκεσαι ανάμεσα σε όλους αυτούς που θα αποκτήσουν ίσως μια από τις πολυτιμότερες παιδικές τους αναμνήσεις, και ανάμεσα στους άλλους, που θα ανακαλέσουν τις δικές τους, και σε αυτούς που τις δημιουργούν.

Ο αφηγητής ανέβηκε στη σκηνή σαν σε έξαψη από ενθουσιασμό και χαρά, για να καλοδεχθεί όσους θέλησαν να έρθουν να ακούσουν το παραμύθι. Είναι καθοριστική αυτή η πρώτη επικοινωνία από τη σκηνή με το κοινό. Το Allegro Vivace αγκάλιασε αυτή τη γέφυρα μεταξύ του κοινού και του αφηγητή, με το παιδικό τραγουδάκι "It's a small world" από την Disneyland Resort από τους αδελφούς Sherman, που παρακίνησε όλο το θέατρο να κτυπήσει παλαμάκια στον ρυθμό του. Με αποτέλεσμα να υπερμεγεθυνθούν τα αυτιά όλων, ώστε να ακούσουν την ιστορία.
Συνήθως τα παραμύθια τα λένε οι παππούδες και οι γιαγιάδες, καθισμένοι σε μια πολυθρόνα. Αλλά, ο νεαρός αφηγητής, φορώντας ένα καρό πουκάμισο και ένα παπιγιόν χρώματος βαθύ πράσινου, ως να βγήκε κι αυτός από τον περιβόητο κήπο που έψαχνε η Αλίκη στο ονειρικό της ταξίδι, κάθισε σ' ένα ψηλό σκαμπό, και με τη συνεργασία του οργανικού συνόλου, που βασίστηκε σε μια αληθινά έξοχη θεατρική συνεννόηση, άνοιξε το παράθυρο κυριολεκτικά και μεταφορικά, σε εικόνες που μετουσιώνουν την πραγματικότητα αυτού του κόσμου. Οι 42 εικονογραφήσεις του Tenniel, εικονογράφου του παραμυθιού, προβάλλονταν σε διαφάνειες σ' όλη την διάρκεια της συναυλίας. Εξάλλου η Αλίκη το είχε πει, πως στον δικό της κόσμο, τα βιβλία δεν θα ήταν τίποτα άλλο εκτός από εικόνες.

Η προσεγμένη επιλογή των μουσικών κομματιών λειτούργησε ως η κλωστή που κρατά το ύφασμα μαζί, για να δημιουργηθεί ένα φουστάνι - η εξιστόρηση του παραμυθιού. Οι μουσικές περιγράφουν χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των ηρώων, το βάδισμά τους, τον τρόπο σκέψης τους, τον ψυχισμό τους, τη δυναμική και ατμόσφαιρα ενός χώρου. Την κωμικοτραγική στιγμή στην οποία η μαγείρισσα της Δούκισσας αρχίζει να πετάει κατσαρόλες και κουτάλες στο αφεντικό της, τότε τα κρουστά κάνουν θραύση! Όταν το βρέφος στην αγκαλιά της Αλίκης μεταμορφώνεται σε γουρουνάκι, την έντρομη αυτή στιγμή, την διακωμωδεί η μουσική από το τραγούδι "Who is afraid" του Churchill. Όταν ο αρουραίος περπατά ανάμεσα στους υπόλοιπους που δεν είναι αρουραίοι, αλλά διάφορα άλλα πουλιά και ζώα και που δεν έχουν τον αέρα εξουσίας που έχει αυτός, και σκέφτεται ποια μπορεί να είναι η λύση στο πρόβλημά τους "πώς θα στεγνώσουμε;", το κλαρίνο του Prokofiev στο κομμάτι "Η γάτα" από το έργο "Ο Πέτρος και ο Λύκος", περιγράφει την προσεκτική αξιολόγηση των δεδομένων του προβλήματος, της κωμικής απήχησης της πονηριάς ενός αρουραίου, όταν θέλει να σκαρφιστεί μια λύση για κάποιο πρόβλημα. Τα δάκρυα της Αλίκης νωρίτερα όταν άρχισαν να πέφτουν βαριά και γεμάτα και που ήταν η αιτία να βραχούν όλοι τους, τα περιγράφει το πιάνο στη μελωδία από το έργο "Η λίμνη των κύκνων".

Η Δούκισσα υπερτόνισε μια από τις ιδιότητες της μουσικής, μέσα από το απόφθεγμα προς την Αλίκη, "να φροντίζεις για το νόημα, και οι ήχοι θα φροντίσουν μόνοι τους τους εαυτούς τους." Έτσι έγινε στη μια αυτή ώρα στη Λάρνακα και θα ξανασυμβεί στις 21/2 στην Αμμόχωστο, στις 28/2 στην Πάφο, και στις 20/3 στη Λεμεσό.

"Τα παραμύθια δεν είναι αλήθεια αλλά τουλάχιστον δεν είναι ψέματα". Ξύπνησε η Αλίκη από το ονειρικό της ταξίδι. Τα κουδούνια των προβάτων ήταν το σερβίτσιο του τσαγιού και στην παράσταση ο Κινέζικος Χορός από τον Καρυοθραύστη.

* Η Μαργαρίτα Ερωτοκρίτου είναι μουσικολόγος, πτυχιούχος του Πανεπιστημίου του Surrey της Αγγλίας.