Του Γιάννη Παπαδάκη| papada@ucy.ac.cy

Ομολογώ ότι με φοβίζει η ιδέα του να πάω να δω μια κυπριακή θεατρική παράσταση.

Σε αντίθεση με ένα βιβλίο που όταν δεν σου αρέσει απλώς το κλείνεις, ή μια ταινία που απλώς σηκώνεσαι και φεύγεις, στο θέατρο λόγω της παρουσίας των ηθοποιών και συχνά του μικρού χώρου αυτό είναι αδύνατο.

Όπως όλοι οι φόβοι έτσι κι αυτός βασίζεται σε δικές μου προηγούμενες και υποκειμενικές εμπειρίες, αν και έχω δει και κάποιες παραστάσεις που μου άρεσαν. Θα ήθελα να προσπαθήσω να εξηγήσω τους λόγους, αναφερόμενος στη συνηθισμένη μορφή θεάτρου και στην Κύπρο σε κλειστές αίθουσες.

Έκφραση: Συχνά βρίσκω το παίξιμο υπερβολικά «φωναχτό». Στομφώδες; Να καταλήγει σε «υπερπαίξιμο»; Δεν βρίσκω ακριβώς την κατάλληλη λέξη αλλά ελπίζω να έγινα αντιληπτός. Φαντάζομαι ότι για μεγάλες αίθουσες αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο, σίγουρα όχι για μικρές.

Γλώσσα: Μπερδεύομαι κάπως από την γλωσσική έκφραση των χαρακτήρων που (εφόσον είναι Κύπριοι που προσπαθούν να μιλήσουν ως να προέρχονται από Ελλάδα) μου φαίνονται ως να υποδύονται κάποιον κύπριο χαρακτήρα που έζησε πολλά χρόνια στην Ελλάδα, κάτι που σχεδόν ποτέ δεν συνάδει με τον καθαυτό χαρακτήρα. Το βρίσκω δε ανεξήγητο και ακόμα λιγότερο πειστικό αν υποδύονται κύπριο χαρακτήρα να μιλούν και πάλι ως να είναι Ελλαδίτες.

Φόρμα: Πιστεύω ότι η κλασική και δοκιμασμένη φόρμα της δραματουργικής αφήγησης (αρχή, μέση και τέλος, πρωταγωνιστής και ανταγωνιστής, δραματική ανάγκη κ.λ.π.) δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί ικανοποιητικά στην Κύπρο. Συχνά πάντως έρχομαι αντιμέτωπος με προσπάθειες υπέρβασης, αποδόμησης ή χρήσης άλλης πειραματικής φόρμας που σπάνια με ικανοποιεί, λόγω απουσίας ταύτισης με τον κεντρικό χαρακτήρα και απουσίας πλοκής που να με συνεπαίρνει για να θέλω να το παρακολουθήσω.

Χώρος και Χρόνος: Η καθυστέρηση, όπως και να το κάνεις, εκνευρίζει, αλλά και ποινικοποιεί όσους ήρθαν στην ώρα τους, ενώ ανταμείβει αυτούς που καθυστερούν. Αν κλείνουν οι πόρτες στην ώρα τους, όλοι μαθαίνουν να έρχονται στην ώρα τους. Οι στοιχειωδώς άνετες θέσεις και χώρος δεν είναι μια υπερβολική «μικροαστική» απαίτηση, αλλά απαραίτητες για όλους και κυρίως για πιο ηλικιωμένα άτομα, εγκύους κ.λ.π. που στην απουσία τους αποκλείονται.

Κριτική: Με ξενίζει η στάση ανθρώπων του θεάτρου που τελετουργικά θα χαιρετίσουν με τη σειρά τον/ην σκηνοθέτη «Ήταν πολύ ωραίο, συγχαρητήρια» ενώ λίγα μέτρα πιο κάτω θα αρχίσουν να τον/ην κατακρίνουν. Έτσι θεωρώ ότι η όποια κριτική από οποιονδήποτε στη βάση έστω υποκειμενικών απόψεων θα έπρεπε να είναι ευπρόσδεκτη. Ακόμα καλύτερα αν γίνεται στη βάση συγκεκριμένων επιχειρημάτων. Πιστεύω πάντως ότι οι καλλιτέχνες θα επωφελούνταν περισσότερο από τα ειλικρινή, κριτικά αλλά εποικοδομητικά σχόλια των συναδέλφων τους, παρά να περιμένουν τη δημιουργία κριτικού διάλογου από ειδικούς στον Τύπο. Αν μη τι άλλο, θα ήταν μια αρχή.