Συνέντευξη στην Αγγελική ΜΚ Αθανασιάδη

Ο δημιουργικός σχεδιαστής Ρομπ Σνόου μιλά στο "Π" για τη δουλειά του ως σχεδιαστής, καθηγητής, ελεύθερος επαγγελματίας και για την αναγκαιότητα της τέχνης που τη συναντούμε παντού.

Πάρτε έναν δημιουργικό άνθρωπο και ανακατέψτε τον καλά με κάποια δόση ικανότητας. Στη συνέχεια, προσθέστε λίγο άρωμα αισθητικής και διπλώστε στο μείγμα όσο περισσότερη σκληρή δουλειά και ιδρώτα μπορεί αυτό να πάρει. Ψεκάστε μέσα τις ιδέες, όσο περισσότερες τόσο το καλύτερο. Και τελικά, καθώς όλα θα μαγειρεύονται, προσθέστε μια πρέζα από το "αλάτι της γης", για να δώσει τον απαραίτητο χαρακτήρα. Αφήστε το να μαγειρευτεί αργά και σερβίρετε όταν αυτό απαιτείται. Μια γευστική απόλαυση σε έναν άγευστο κόσμο. Ο Rob Snow είναι ένας δημιουργικός σχεδιαστής που εργάζεται στους τομείς της γραφιστικής, της εικονογράφησης, του σχεδιασμού ιστοσελίδων, καθώς και της διδασκαλίας τους. Είχαμε τη χαρά να τον γνωρίσουμε, ως καθοδηγητή ενός δημιουργικού εργαστηρίου αλλά και ομιλητή, στο 3ο ετήσιο Συνέδριο Σχεδιαστών Οπτικής Επικοινωνίας, Graphic Stories Cyprus και να μοιραστούμε μαζί του σκέψεις και προβληματισμούς.

Στην αρχή της καριέρας σου εργάστηκες στον τομέα της εκπαίδευσης. Τι αποκόμισες από αυτήν την εμπειρία και πόσο καθοριστική θεωρείς τη συμβολή της συμπαγούς εκπαίδευσης για την εξέλιξη ενός καλλιτέχνη;

Μπήκα στην εκπαίδευση όταν επέστρεψα στην πατρίδα μου στο Leicester. Αρχικά ήταν ένας υποστηρικτικός ρόλος για εμένα, αλλά σύντομα ασχολήθηκα με την εκπαίδευση σε σχέση με την τέχνη. Είναι παράξενη ειρωνεία να είσαι πρώην μαθητής ενός δωρεάν εκπαιδευτικού συστήματος και στη συνέχεια να είσαι εκπαιδευτικός σε ένα σύστημα που λειτουργεί ως επιχείρηση και στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη χρηματοδότηση. Οι εμπειρίες μου από την εκπαίδευση σε αυτό το μοντέλο αντικατοπτρίζουν πολλά από τα ορθώς λεγόμενα του Sir Ken Robinson. Η τέχνη, όπως η υγεία και η παιδεία, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως βιομηχανία. Είναι στοιχεία του πυρήνα της κοινωνίας μας οπότε πρέπει να έχουν ανοιχτό χαρακτήρα και να ενθαρρύνουν τον πειραματισμό. Η σύγχρονη εκπαιδευτική βιομηχανία αντιμετωπίζει τους σπουδαστές, όπως το μεγαλύτερο μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος, ως τροχούς του μεταφορικού ιμάντα που θρέφει την ίδια την ύπαρξή της. Δεν προωθούν την εξατομικευμένη μάθηση, αντ' αυτού έχουν ένα κοινό σχέδιο και προσπαθούν να περάσουν όλους τους σπουδαστές μέσω αυτού, επιδιώκοντας τη βελτίωση του μέσου όρου και όχι των λαμπρών εξαιρέσεων. Υπάρχει μια μεγάλη αντίθεση ανάμεσα στην εμπειρία μου ως σπουδαστής τέχνης σε σχέση με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Τότε το σύστημα ήταν περισσότερο ανοικτό, επιτρέποντας τον πειραματισμό σε αντίθεση με το σημερινό σύστημα μπερδεμένης πρακτικής που δυστυχώς έχει τυποποιήσει ακόμα και τη διαδικασία της δημιουργικότητας.

Συνοψίζοντας, θα έλεγα ότι η τέχνη έχει να κάνει τόσο με το συναίσθημα όσο και με την τεχνική. Για να έχει μια καλή εκπαίδευση, ο καλλιτέχνης θα πρέπει και ο ίδιος να καλλιεργήσει το δικό του πάθος για το θέμα. Αυτό δεν γίνεται στο εκπαιδευτικό σύστημα. Θα πρέπει κάποιος να ξοδέψει όχι μόνο τον εργάσιμο χρόνο του, αλλά ακόμα και ώρες από τον ύπνο του, για να εξερευνήσει το πώς το μυαλό μπορεί να είναι το πιο ισχυρό εργαλείο στο οπλοστάσιο ενός μεγάλου καλλιτέχνη.

Δουλεύεις ως freelancer αρκετά χρόνια. Ποια θα έλεγες ότι είναι τα πλεονεκτήματα του freelancer σε σχέση με μια τυπική δουλειά γραφείου και ποια τα μειονεκτήματα;

Χα χα χα, λοιπόν, δεν είναι απαραίτητα μια σπουδαία επιλογή σταδιοδρομίας. Το Freelancing έχει πολλά πλεονεκτήματα και πολλά μειονεκτήματα. Εάν μπορέσετε να κάνετε κάποιο όνομα στον χώρο, μέσω του προσωπικού σας στυλ, τότε το να εργάζεσαι ως ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να έχει μια αβίαστη ροή από προκλητικές και δημιουργικές δουλειές που σου παρέχουν σχετική ελευθερία, χρήματα και ελεύθερο χρόνο.

Το ελεύθερο επάγγελμα είναι σαν το τρενάκι του λούνα παρκ. Μπορείτε να είστε σε ένα ψηλό σημείο με προγραμματισμένη εργασία για μερικούς μήνες και στη συνέχεια να μπείτε σε μια παροιμιώδη έρημο για τους επόμενους μήνες. Οι δε σχέσεις με τους πελάτες μοιάζουν με ένα δύσκολο ταχυδακτυλουργικό κόλπο. Πολλοί πελάτες υποθέτουν ότι ξέρουν τι θέλουν, αλλά δεν έχουν καμία εμπειρία ή σχέση με το design. Πρέπει κάποιος να σταθμίσει και να κατανοήσει το τι είναι καλύτερο.

Ο χρόνος είναι ένα σπουδαίο πλεονέκτημα για τον ελεύθερο επαγγελματία. Μπορείς να ξυπνήσεις το πρωί της Δευτέρας και να πεις "τι στο καλό, αργία σήμερα" και κάνεις τη δουλειά σου σε άλλον χρόνο. Τελικά όμως ένας καλός ελεύθερος επαγγελματίας καταλήγει να ασχολείται με τη δουλειά του 24 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα. Συχνά έχω επιλύσει προβλήματα με πελάτες την ώρα που βγάζω για βόλτα τον σκύλο μου ή όταν κάθομαι για ένα ποτό με φίλους. Ως freelancer έχω απολαύσει απόλυτα την εμπειρία της ανεξαρτησίας με την έννοια ότι αισθάνομαι πως με βοήθησε να ωριμάσω εσωτερικά ως καλλιτέχνης και ως επαγγελματίας.

Μέσα από την εμπειρία μου αυτή κατάφερα να γνωρίσω όλες τις πτυχές του επαγγέλματος και επίσης να δημιουργήσω κάποιο όνομα στον χώρο, κάτι που δεν θα ήταν εφικτό αν εργαζόμουν ως υπάλληλος σε ένα γραφείο. Έχω εργαστεί κατά το παρελθόν αρκετό καιρό σε μια εταιρεία με μια ομάδα σχεδιασμού για παιχνίδια. Τα πλεονεκτήματα ήταν η δυνατότητα ανταλλαγής ιδεών μεταξύ των συναδέλφων, καθώς και η αίσθηση της ασφάλειας που σου προσφέρει η γνώση ότι ο μισθός σου θα εμφανίζεται στον τραπεζικό σου λογαριασμό στο τέλος κάθε μήνα.

Ποια είναι σε γενικές γραμμές η θεματολογία των έργων σου και από που αντλείς την έμπνευσή σου;

Η δουλειά που συνήθως κάνω για τους πελάτες μου διαφέρει από τα προσωπικά μου έργα τέχνης. Αν μιλάμε για τα προσωπικά μου έργα, τότε θα έλεγα ότι το κύριο θέμα μου είναι η φύση και ίσως ιδιαίτερα τα ζώα. Όντας δαρβινιστής, έχω την ισχυρή πεποίθηση ότι είμαστε όλοι μέλη του ζωικού βασιλείου και έχουμε σύνδεση με τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Στόχος μου είναι να βοηθήσω τους ανθρώπους να το καταλάβουν αυτό, ελπίζω με έναν έξυπνο τρόπο. Κάποια από τα σχετικά μου έργα αφορούν τα παιδιά, κάτι το οποίο δεν είναι απαραίτητα κακό, απλώς προσπαθώ να καλλιεργήσω την έξυπνη και εναλλακτική σκέψη σε μερικά από αυτά. Αισθάνομαι όμως ότι το νόημα μπορεί να χαθεί αν κάποιος δεν τους δείξει πώς θα πρέπει να βλέπουν και να αντιλαμβάνονται την τέχνη. Πολλές φορές οι μαθητές μου με ρωτούσαν από πού προέρχεται η έμπνευσή μου. Θα έλεγα αστειευόμενος, αλλά με όλη τη σοβαρότητα που με διακατέχει, ότι η έμπνευση επιπλέει γύρω μας σαν αόρατα όντα, απλώς εμείς θα πρέπει να πιάσουμε ένα από αυτά καθώς περνούν δίπλα μας. Είναι αλήθεια, κάποτε έλυσα ένα ζήτημα που αφορούσε κάποιον πελάτη κοιτάζοντας τις σταγόνες της βροχής να κυλούν στο παράθυρο ενός λεωφορείου επιστρέφοντας από ένα μάθημα. Τα σχήματα και οι συναρπαστικές εικόνες του νερού έβαλαν το μυαλό μου σε μια δημιουργική, φανταστική διαδικασία και βρήκα την απάντηση. Οι άνθρωποι, οι δημιουργικοί άνθρωποι, πρέπει να είναι σε θέση να αφήνουν τους εαυτούς τους να έχουν τα μάτια τους ανοιχτά και να αφήνουν πίσω ό,τι τους κρατά στην πεζή πραγματικότητα που η κοινωνία τους οδήγησε. Με τον τρόπο αυτόν θα οδηγηθούν στην αληθινή δημιουργικότητα. Η μεγαλύτερη έμπνευσή μου είναι η Honey, το σκυλί μου! Εξ αιτίας της ξεκίνησα τα έργα μου που αφορούν τα ζώα και πραγματικά την ευχαριστώ καθημερινά γι' αυτό.

Πρόσφατα είχαμε την ευκαιρία να σε γνωρίσουμε μέσα από την 3η Συνάντηση Σχεδιαστών Οπτικής Επικοινωνίας Graphic Stories Cyprus, ως καθοδηγητή ενός δημιουργικού εργαστηρίου, αλλά και ως ομιλητή. Ήταν η πρώτη φορά που επισκέφθηκες την Κύπρο για τον σκοπό αυτόν. Τι αποκόμισες από την εμπειρία σου αυτή; Και ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;

Η εμπειρία της συμμετοχής μου στο Graphic Stories Cyprus ήταν μια από τις καλύτερες αλληλεπιδράσεις που είχα στην κοινότητα των τεχνών. Όχι μόνο μπορώ να πω ότι οι δραστηριότητες ήταν πολύ καλά οργανωμένες και προετοιμασμένες, αλλά και η αλληλεπίδραση των συμμετεχόντων ήταν αναζωογονητική και ελεύθερη. Η διάλεξή μου μπροστά σε κοινό δεν ήταν ζήτημα για μένα, λόγω της διδακτικής μου εμπειρίας, γι' αυτό βλέπω αυτές τις αλληλεπιδράσεις ως έναν τρόπο να περάσω κάποιο μήνυμα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Η Κύπρος, παρότι είδα λίγο μόνο από το κέντρο της Λευκωσίας, με εντυπωσίασε. Μου φάνηκε πολύ πιο ανοικτή και πολυπολιτισμική σε σχέση με την Ελλάδα όπου ζω, με περισσότερα θετικά και λιγότερα αρνητικά στοιχεία. Βέβαια οι κοινές ρίζες που έχει με την Ελλάδα είναι κάτι καλό, πολλοί φιλικοί και ανοιχτοί άνθρωποι και παραδόσεις που συνδέονται με τη ζεστή φιλοξενία τους, το καλό φαγητό και την κοινωνικότητα. Το μεγαλύτερο κέρδος θα έλεγα ήταν η γνώση ότι η δημιουργικότητα είναι ένα μήνυμα που πρέπει να εκπέμπεται περισσότερο και ευρύτερα. Το πάθος είναι μια βασική πτυχή της τέχνης και αυτό είναι το ισχυρότερο μήνυμα που πρέπει να διαδοθεί. Το πάθος για τη συμμετοχή σε σεμινάρια, η υποβολή ερωτήσεων, η παρακολούθηση συζητήσεων και ομιλιών.

Πρέπει να είμαστε παθιασμένοι για τη συμμετοχή σε εκθέσεις καθώς η επαφή με τη δημιουργικότητα δεν είναι χαμένος χρόνος. Είναι εξίσου σημαντικό να κοιτάζεις προς τα μέσα όσο και προς τα έξω. Ήταν μεγάλη εμπειρία για μένα το να δω το έργο του Michael Thompson σε μια από τις εκθέσεις που φιλοξένησε το Graphic Stories Cyprus. Δεν τον είχα συναντήσει εν ζωή, αλλά βλέποντας το έργο του πραγματικά εντυπωσιάστηκα. Αυτό είχε να κάνει περισσότερο με την ατμόσφαιρα της έκθεσης απ' ό,τι ίσως απλώς το να έβλεπα το έργο του στο διαδίκτυο. Αυτός ο απόηχος της τέχνης είναι που πρέπει να κρατήσουμε, να τον μεταδώσουμε στους φίλους μας, να επισκεφθούμε τους εκθεσιακούς χώρους και να συμμετέχουμε! Η τέχνη είναι η εναπομένουσα πτυχή της πολύ μακράς μας κληρονομιάς που μας δίνει την αναγκαιότητα της ελευθερίας! Είτε πρόκειται για ζωγραφική, μουσική, φωτογραφία ή οτιδήποτε άλλο. Μέσω της τέχνης μπορούμε να εκφράσουμε τον εαυτό μας, αυτό που βλέπουμε και νιώθουμε. Εκδηλώσεις όπως το Graphic Stories Cyprus επιτρέπουν την άμεση ενσωμάτωση αυτής της διαδικασίας.

Χαίρομαι που λέω ότι έχω προσκληθεί στην Κύπρο και το επόμενο έτος για το Graphic Stories Cyprus 2018. Ήδη, και ελπίζοντας ότι δεν είναι πολύ νωρίς για να πούμε, έχουμε κάνει σχέδια για να συνεχίσουμε ένα εργαστήριο, το οποίο για το 2017 ήταν πολύ επιτυχημένο, καθώς και μια διάλεξη/σεμινάριο για την online πώληση σε σχέση με την τέχνη και το design και για θέματα προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας των δημιουργών. Επίσης έχει προγραμματιστεί η πρώτη μου ανοιχτή έκθεση στην Κύπρο. Τα μελλοντικά μου σχέδια, γενικά, είναι να παραμείνω υγιής, να είμαι δημιουργικός και να εξερευνήσω όλους τους δυνατούς τρόπους για να είμαι ευτυχισμένος μέσα από αυτό που κάνω. Θα σας δω στην Κύπρο!

ΛΕΖΑΝΤΑ: Ο Ρομπ Σνόου κατά τη συμμετοχή του στο φετινό Graphic Stories Cyprus.