Ο Πολωνός συνθέτης Henryk Gοrecki (1933-2010) αν και τέκνο των πειραματιστών συνθετών (Luigi Nono, Krzysztof Penderecki, Kazimierz Serocki, Anton Webern, Ianniς Xenakis, Pierre Boulez, Olivier Messiaen, Roman Palester, Karlheinz Stockhausen κ.ά.) βρίσκει ανάπαυση στον μινιμαλισμό και το 1976 γράφει το σημαντικότερό του έργο, τη Συμφωνία αρ. 3, ή όπως είναι γνωστή "Συμφωνία των λυπημένων τραγουδιών". Πρόκειται για ένα έργο που αποτελείται από τρία μέρη εμπνευσμένα από ένα θρηνητικό ποίημα του 15ου αιώνα, από λόγια-προσευχές προς την Παναγία για βοήθεια που έγραψε στον τοίχο της φυλακής της η Helena Blazusiak που εκρατείτο από τους ναζί, κι ένα παραδοσιακό τραγούδι της Σιλεσίας, όπου μια μάνα θρηνεί τον χαμό του γιου της που έπεσε μαχόμενος σε μια από τις πολλές εξεγέρσεις στην Πολωνία για ανεξαρτησία. Το έργο αυτό ηχογραφείται το 1992 από τη Σινφονιέτα του Λονδίνου και σπάει ρεκόρ πωλήσεων, αφού μόνο στο Λονδίνο πωλούνται πέραν του ενός εκατομμυρίου δίσκοι! Ένα πρωτοφανές νούμερο για έργο σύγχρονης κλασικής μουσικής.

Αρχές του 2016 ο σαξοφωνίστας Colin Stetson, που είναι περισσότερο γνωστός ως συμμετέχων μουσικός σε δίσκους της ποπ ροκ κουλτούρας (Arcade Fire, TV on the Radio, Bon Iver, Laurie Anderson, David Byrne, Sinead O'Connor, LCD Soundsystem, The Chemical Brothers, Animal Collective κ.ά.) και λιγότερο γνωστός από το δικό του έργο που είναι ενταγμένο στην αβάν τζαζ αναζήτηση αναπλάθει, διασκευάζει, προσεγγίζει με τη δική του αισθητική ή τέλος πάντων επιχειρεί μια επανερμηνεία του έργου με τη βοήθεια σημαντικών μουσικών της ψαγμένης προαναφερθείσας ποπ/ροκ αισθητικής και πραγματικά μας δίνει έναν από τους κορυφαίους δίσκους του 2016.

Από τις πρώτες νότες των υπόκωφων, πλην όμως επιβλητικών, πνευστών, τον βρυχηθμό των παραμορφωμένων ηλεκτρικών κιθάρων, των εγχόρδων και των τυμπάνων, ο Stetson αισθητοποιεί τη μουσική του ρίχνοντας τον ακροατή σ' ένα φορτισμένο συναισθηματικό πεδίο που η θλίψη είναι διάχυτη παντού αλλά αργά και σταθερά κορυφώνεται σ' ένα εκκωφαντικό κρεσέντο διαρκείας όπου τα πάντα παραλύουν, όπως παραλύει η ανθρωπότητα έναντι σε κάθε αιματοκύλισμα... Και ξάφνου όλα εκρήγνυνται κι επέρχεται η γαλήνη... Κι όλα περιστρέφονται γύρω από τη ρήση που ο Henryk Gοrecki έθεσε στους φοιτητές του: "Αν μπορείς να ζήσεις δυο-τρεις μέρες χωρίς μουσική, καλύτερα να μην γράψεις μουσική!"... Κι ο Colin Stetson με τη "Θλίψη" γράφει μουσική...

Πέτρος Λαζάρου