Πολλοί από εμάς είδαν το βίντεο με τον νεαρό και τον Ινδιάνο που ξεσήκωσε θύελλα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το περασμένο Σαββατοκύριακο. Όλος ο κόσμος καταδίκασε τη στάση του νεαρού και πολλοί κάλεσαν να τιμωρηθούν ο νεαρός και οι συμμαθητές του, η διεύθυνση του σχολείου τους αντέδρασε λέγοντας ότι σκέφτεται να τους αποβάλει, και κάποιοι έφτασαν στα άκρα στέλνοντας απειλητικά μηνύματα. Το μεγάλο ζήτημα είναι ότι οι νεαροί προέρχονταν από καθολικό σχολείο κυρίως λευκών στο Κεντάκι και φορούσαν καπελάκια MAGA (Make American Great Again, το σύνθημα του Τραμπ) και το όλο επεισόδιο έγινε στο Λίνκολν Μεμόριαλ στην Ουάσινγκτον μετά από μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά των αμβλώσεων (τι δουλειά είχε σχολείο από το Κεντάκι εκεί;).
Φαίνεται όμως ότι τα πράγματα μπορεί να μην ήταν έτσι τελικά. Το υπόλοιπο βίντεο, διάρκειας περίπου δύο ωρών, που δείχνει τι έγινε πριν και μετά, δίνει ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο στο τι συνέβη.
Βλέπουμε λοιπόν τους νεαρούς μαθητές να δέχονται προπηλακισμούς από μια ομάδα που ονομάζεται Black Hebrew Israelites. Πρόκειται για μια θρησκευτική οργάνωση, από αυτές που ευημερούν στις ΗΠΑ, Αφροαμερικανών που πιστεύουν ότι είναι οι αληθινοί απόγονοι των αρχαίων Ισραηλιτών. Η οργάνωση, που δεν είναι αναγνωρισμένη από την επίσημη εβραϊκή κοινότητα, συχνά εμπλέκεται σε επεισόδια επιθέσεων σε λευκούς, χριστιανούς και γκέι.
Ο δε Ινδιάνος προεστός, κ. Νέιθαν Φίλιπς, βετεράνος του πολέμου του Βιετνάμ, βρισκόταν εκεί μαζί με άλλους Ινδιάνους καθώς είχε συμμετάσχει σε μια άλλη συγκέντρωση, την Πορεία των Αυτοχθόνων Λαών (Indigenous Peoples March). Ο Φίλιπς μπήκε ανάμεσα στις δύο ομάδες νεαρών, τραγουδώντας μια προσευχή, όπως είπε αργότερα για να «κατευνάσει την ένταση». Οι νεαροί μαθητές δεν μπορούσαν να καταλάβουν με ποιανού το μέρος ήταν αλλά διστακτικά άρχισαν κι αυτοί να ψάλλουν μαζί του. Ένας από αυτούς, ο Νικ Σάντμαν στάθηκε μπροστά στον Φίλιπς μ’ ένα ύφος και μειδίαμα που ερμηνεύτηκε ως ειρωνικό για πολλή ώρα. Αυτό είναι και το κομμάτι του βίντεο που έγινε viral και ερμηνεύτηκε ως τραμπικός ρατσισμός ενάντια στους Ινδιάνους.
Για να κλείσουμε την ιστορία, μετά από λίγο ο Φίλιπς έφυγε και οι Black Hebrew Israelites συνέχισαν ν’ απευθύνουν προσβολές στο πλήθος που σε λίγο διαλύθηκε.
Ωστόσο, οι έρευνες του CNN έδειξαν ότι και στο twitter, η υπόθεση, πιθανόν ακούσια ή εκούσια, να «στήθηκε». Κάποιοι από τους λογαριασμούς που έπαιξαν κεντρικό ρόλο στο να γίνει viral το βίντεο ήταν «ύποπτοι». Ένας από τους κυριότερους, ο οποίος προκάλεσε χιλιάδες retweets, καταργήθηκε την περασμένη Δευτέρα από το twitter. Ήταν ο λογαριασμός @2020fight, που στην αρχή φαινόταν ότι ανήκε σ’ έναν δάσκαλο από την Καλιφόρνια αλλά το CNN βρήκε ότι η φωτογραφία του λογαριασμού ήταν κλεμμένη από έναν Βραζιλιάνο blogger. Πολλά μέσα ενημέρωσης (ακόμα και εθνικά) ζήτησαν από τον @2020fight περισσότερες πληροφορίες για το βίντεο καθώς και το δικαίωμα να το χρησιμοποιήσουν. Επίσης πολλοί σημαντικοί λογαριασμοί στο twitter έκαναν retweet στον @2020fight μαζί με τους «πολλούς». Οι περισσότεροι από αυτούς απολογήθηκαν για την ταχύτητα με την οποία «αναμετέδωσαν» μια είδηση που τελικά δεν ήταν αυτό που φαινόταν.
Το φαινόμενο το βλέπουμε συχνά, κι εγώ την έχω πατήσει, να μην κάνω την έξυπνη. Αλλά είναι κυρίως το συναίσθημα που μας κάνει να πατάμε retweet χωρίς να πολυεξετάζουμε τι γίνεται. Ειδικά συναισθήματα όπως ο φόβος ή ο θυμός που «δούλεψε» σ’ αυτήν την περίπτωση. Ειδικά επίσης όταν η είδηση έρχεται από την άλλη άκρη του κόσμου και δεν έχουμε πολλούς τρόπους να την επιβεβαιώσουμε. Το μόνο που χρειάζεται είναι ψυχραιμία και λίγο υπομονή. Αλλιώς γινόμαστε κι εμείς μέρος του προβλήματος των fake news.
