Μην με χαρακτηρίσετε εμμονική αλλά το μεγάλο θέμα των ημερών είναι ένα: τι θα γίνει με το διαδίκτυο; Πού πάμε; Τι κάνουν τα κράτη; Οι πολίτες; Οι εταιρείες; Δεν υπάρχει κανένα άλλο θέμα, ακόμα κι αν η Apple αποφάσιζε να βγάλει καινούργιο iPhone, ούτε θα το έπαιρνε χαμπάρι κανένας, απλώς θα ρωτούσε: και με τα δεδομένα μου τι γίνεται;
Για το facebook είναι δεδομένο, τίποτα δεν πηγαίνει πια καλά: υποκλοπή των προσωπικών δεδομένων 87 εκατομμυρίων χρηστών, πτώση της μετοχής του, ακρόαση Μαρκ Ζούκερμπεργκ από το Κογκρέσο. Και όμως, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης με περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια χρήστες, δεν είναι το μοναδικό που έχει προβλήματα, όλοι οι ψηφιακοί γίγαντες είναι υπόλογοι για παραβίαση της προσωπικής ζωής των πολιτών, για φοροδιαφυγή και για διευκόλυνση της διασποράς ψευδών ειδήσεων. Στην Ευρώπη όπως και στις ΗΠΑ πολίτες και πολιτικοί οργανώνουν την αντίσταση ενάντια στις big tech, τις μεγάλες εταιρείες του διαδικτύου.
Τα νομίσματα της «δωρεάν» οικονομίας: Δεν είναι μόνο το facebook, όλοι οι ψηφιακοί γίγαντες είναι υπόλογοι για παραβίαση της προσωπικής ζωής των πολιτών, εμείς οι ίδιοι όμως παρέχουμε τα προσωπικά μας δεδομένα
Όσο, όμως, μεγάλος και αν είναι ο θυμός απέναντί τους το πρόβλημα βρίσκεται αλλού, στο γεγονός ότι τα προσωπικά μας δεδομένα, μέχρι σήμερα, δεν προστατεύονταν. Όταν ξεκίνησε η πολύ μεγάλη ανάπτυξη του διαδικτύου τη δεκαετία του '90, όλοι έπεσαν πάνω στο περιεχόμενο. Αντί λοιπόν να δουν το διαδίκτυο ως το χρηματοοικονομικό σύστημα που ήταν, το εξέλαβαν απλώς ως έναν τόπο ελεύθερης έκφρασης. Έπρεπε να περάσουν σχεδόν 30 χρόνια και να συμβούν δύο μεγάλες ανατροπές για να καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται. Η πρώτη μεγάλη ανατροπή ήταν η αρχική προσπάθεια της ΕΕ να φορολογήσει τους γίγαντες. Εκεί αρχίσαμε όλοι να υποψιαζόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά και ότι κάποιοι κερδίζουν εκατομμύρια. Και η δεύτερη και μεγαλύτερη, ήταν ότι το εργαλείο ελεύθερης έκφρασης μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ίδιο καλά, ίσως και καλύτερα, για προπαγάνδα, να μην επαναλάβουμε όλη την ιστορία των fake news που παρακολουθήσαμε να αποκαλύπτεται τους τελευταίους μήνες. Όταν αυτό το ταμπού έπεσε, τότε ανοίξαμε τ' αφτιά μας και μπορέσαμε να συνειδητοποιήσουμε τι σημαίνει υποκλοπή των προσωπικών μας δεδομένων, κάτι που έτσι κι αλλιώς γινόταν όλες αυτές τις δεκαετίες.
Θα έπρεπε όμως να το έχουμε καταλάβει πολύ νωρίτερα και αυτό εξαιτίας της οικονομίας του δωρεάν: πώς νομίζαμε ότι πληρώναμε τις δωρεάν υπηρεσίες που μας παρείχαν τόσο καιρό; Πώς πιστέψαμε ότι κάτι είναι απλώς… τσάμπα; Τα νομίσματα της δωρεάν οικονομίας του διαδικτύου είναι δύο, το ένα πιο «ακριβό» από το άλλο: η δωρεάν παραγωγή περιεχομένου από μας και η παραχώρηση των προσωπικών μας δεδομένων.
Ευτυχώς ή δυστυχώς το timing δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο. Στις 25 Μαΐου μπαίνει σε ισχύ η νέα οδηγία 95/46/ΕΚ της ΕΕ με τίτλο «για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών». Ο κανονισμός αυτός, που θα τον δείτε ευρέως με τα αρχικά του GGPR, είναι δεσμευτικός με άμεση ισχύ και άρα δεν χρειάζεται νομοθετική πράξη των χωρών μελών.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για τους πολίτες; Ότι θα πρέπει να δίνουν τη σαφή συγκατάθεσή τους για να υπάρξει επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων, να έχουν οι ίδιοι ευκολότερη πρόσβαση στα προσωπικά τους δεδομένα, να έχουν το δικαίωμα της διόρθωσης της διαγραφής και της λήθης, να έχουν το δικαίωμα της εναντίωσης μεταξύ άλλων στη χρησιμοποίηση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για την κατάρτιση προφίλ, να έχουν το δικαίωμα της φορητότητας των δεδομένων τους από πάροχο σε πάροχο κ.ά.
Υπάρχουν όμως και άλλα, που θα τα δούμε την ερχόμενη εβδομάδα… μην ανησυχείτε, δεν φεύγει το θέμα από την επικαιρότητα.
