Πόσοι από μας έχουμε καταλάβει τι συμβαίνει με τον ψηφιακό πόλεμο ΗΠΑ-Γαλλίας; Τι τους έπιασε στα ξαφνικά τους Γάλλους να τα βάλουν με τους «μεγάλους»; Γιατί στις 17 Ιουλίου η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη νέα νομοθετική διάταξη με την οποία φορολογεί το 3% του τζίρου των γιγάντων του διαδικτύου; Οι εταιρείες αυτές, κυρίως οι Google, Amazon, Facebook και Apple απ’ όπου και το ακρώνυμο GAFA ή GAFAM, όταν σ’ αυτές προστίθενται και οι διαδικτυακές υπηρεσίες της Microsoft, έχουν δραστηριότητες, όπως η διαφήμιση, που δεν φορολογούνται όσο θα έπρεπε. Τα διαφυγόντα κέρδη για τα ευρωπαϊκά κράτη είναι, έτσι, τεράστια.

Ωστόσο, επειδή κυρίως η Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο φιλοξενούν τις ευρωπαϊκές έδρες των αμερικανικών αυτών εταιρειών, μέχρι στιγμής είχαν καταφέρει να μπλοκάρουν κάθε ενέργεια φορολόγησης ώστε να μην χάσουν τους τεράστιους αυτούς «πελάτες». Ποτέ, λοιπόν, δεν υπήρξε ευρωπαϊκή συναίνεση για το ζήτημα, παρ’ όλο που συζητείται εκτενώς και για πολύ καιρό.

Δικαστική ήττα: Είναι ελάχιστα έως μηδαμινά τα περιθώρια δικαίωσης των μεμονωμένων κρατών μελών της ΕΕ σε υποθέσεις δικαστικής αντιδικίας με πολυεθνικούς κολοσσούς στον χώρο της άυλης οικονομίας

Άλλωστε η κατάσταση αυτή είναι απαγορευτική για οποιαδήποτε ευρωπαϊκή εταιρεία που θα θελήσει να τις ανταγωνιστεί, έστω και για μικρό μερίδιο της αγοράς, αφού θα υπόκειται στους συνήθεις φόρους.

Η Γαλλία προχώρησε μόνη της μπροστά και η «μονομερής» αυτή ενέργεια προκάλεσε μεγάλη αντίδραση από τον Πρόεδρο Τραμπ. Παρ’ όλα αυτά η Γαλλία εμμένει και ζητά διεθνή συμφωνία στο πλαίσιο ενός πολυεθνικού θεσμού, είτε του ΠΟΕ, είτε του G7, είτε του ΟΟΣΑ. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρουνό Λεμέρ, έκανε ήδη μια κρούση στον Αμερικανό ομόλογό του, Στίβεν Μνούτσιν, στο περιθώριο της πρόσφατης συνάντησης του G7 στο Σαντιγί, στα περίχωρα του Παρισιού. Σε δηλώσεις του στο ραδιόφωνο προσδιόρισε ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως περίπτωση να αλλάξει η θέση της Γαλλίας παρά μόνο εάν υπάρξει διεθνής συμφωνία που θα την καλύπτει. Όσο για τις πιθανές κυρώσεις από τις ΗΠΑ, παραδέχθηκε ότι υπάρχει αυτή η πιθανότητα: «Υπάρχει το νομικό εργαλείο γι’ αυτό και ξεκάθαρα υπάρχει και η πολιτική βούληση», δήλωσε.

Το νομικό αυτό εργαλείο είναι το Section 301 του εμπορικού νόμου του 1974, το οποίο επιτρέπει στον Πρόεδρο να αναλάβει κάθε δυνατή δράση, συμπεριλαμβανομένων και αντιποίνων, για να πετύχει την ακύρωση κάθε πράξης, πολιτικής ή πρακτικής ξένης κυβέρνησης που παραβιάζει μια διεθνή εμπορική συμφωνία ή κρίνεται αδικαιολόγητη ή παράλογη και βαρύνει ή περιορίζει το αμερικανικό εμπόριο. Η κυβέρνηση Τραμπ το έχει ήδη χρησιμοποιήσει στον εμπορικό της πόλεμο με την Κίνα και ανακοίνωσε ότι θα το χρησιμοποιήσει και στην περίπτωση της Γαλλίας.

Η Γαλλία έχει χάσει μια μεγάλη μάχη στο δικαστήριο, τόσο στο πρωτοβάθμιο Διοικητικό Δικαστήριο όσο και στο Εδετείο. Τα δικαστήρια αποφάσισαν ότι η Google δεν θα φορολογηθεί στη Γαλλία για την περίοδο 2005-10 και ότι δεν μπορεί να της επιβληθεί φόρος ύψους 1,115 δισεκατομμυρίων ευρώ, που ζητούσε η κυβέρνηση, γιατί η Google της Γαλλίας δεν ήταν επαρκώς αυτονομημένη και άρα οι φόροι θα έπρεπε να πληρωθούν στην έδρα της. Χωρίς να φαίνεται σημαντική με την πρώτη ματιά, η απόφαση αυτή αποκάλυψε τα ελάχιστα έως μηδαμινά περιθώρια δικαίωσης που έχουν τα μεμονωμένα κράτη μέλη της Ένωσης, όσο μεγάλα και αν είναι, σε υποθέσεις δικαστικής αντιδικίας με πολυεθνικούς κολοσσούς στον χώρο της άυλης οικονομίας.

Εκτός από τη Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ισπανία έχουν ανακοινώσει ότι κινούνται και αυτά προς αυτήν την κατεύθυνση. Όμως πρόκειται για δύο χώρες που έχουν τα δικά τους μεγάλα, εσωτερικά προβλήματα, οπότε δεν είναι εύκολο να πρωταγωνιστήσουν σε μια τέτοια διαμάχη. Όσο για τη Γερμανία, είναι μάλλον απέναντι και ακολουθεί άλλη τακτική.

Θα τα δούμε όμως αυτά την ερχόμενη εβδομάδα πιο αναλυτικά. Φέτος το καλοκαίρι θα το πάμε ανάποδα: θα διαβάσουμε τα σοβαρά τώρα και θα αφήσουμε τα χαλαρά για τον Σεπτέμβριο.