Επιχειρούμε και σήμερα ένα ταξίδι στη γενεαλογία των Lusignan και συγκεκριμένα στην οικογένεια του Ιάσονα. Το τέλος του Ιάσονα γράφτηκε κατά την πτώση της Λευκωσίας το 1570, ενώ η γυναίκα του διασώθηκε και έζησε ως πρόσφυγας στη Βενετία. Ο Ιάσονας Lusignan, απόγονος του πρίγκιπα της Γαλιλαίας Ερρίκου Lusignan και γιος του Φίλιππου Lusignan, αμέσως μετά τον θάνατο του αδελφού του Φοίβου διορίστηκε, σε ηλικία μόλις δεκαοκτώ ετών, διοικητής Λεμεσού. Κληρονόμησε επίσης το ένα τέταρτο από το βαϊλάτο των Κνωδάρων. Ο Ιάσονας νυμφεύθηκε τη Λουκία, θυγατέρα ενός φεουδάρχη, του Ballian Φλάτρο, και ευεργέτη της μεγάλης γυναικείας ορθόδοξης μονής στη Λευκωσία, αφιερωμένης στην Παναγία και γνωστής στις φραγκικές και βενετικές πηγές ως monasterio delle donne. Η Λουκία Φλάτρο ως προίκα είχε πάρει το ένα τέταρτο από τα χωριά Πλατάνι, Τράχωνα και από άλλα δύο χωριά Lepropo και Dhors, τα οποία ωστόσο δεν έγινε κατορθωτό να τα ταυτίσουμε. Ο Ιάσονας Lusignan με τη Λουκία Φλάτρο απέκτησαν μια πολυμελή οικογένεια αποτελούμενη από δέκα παιδιά, μεταξύ αυτών και τον γνωστό ιστορικό Στέφανο Lusignan. Ο Στέφανος σε όλα τα έργα του και έως το τέλος της ζωής του δεν παρέλειπε να υπενθυμίζει ότι καταγόταν από τον φραγκικό βασιλικό οίκο των Lusignan.

Ο Στέφανος Lusignan αναφέρεται στα αδέλφια του και μας παρέχει πληροφορίες για το κάθε ένα. Πρωτότοκος αδελφός ήταν ο Πέτρος Αντώνιος, ο οποίος και νυμφεύθηκε τη Μαρία, θυγατέρα του Ολίβιου Γονέμη, από τη σπουδαία αυτή κυπριακή οικογένεια που έδωσε σημαντικές προσωπικότητες. Μεταξύ αυτών θα μπορούσαμε να αναφέρουμε έναν Λατίνο επίσκοπο Λευκωσίας και έναν ορθόδοξο επίσκοπο Λεμεσού, έναν πρόξενο, έναν καθηγητή πανεπιστημίου και άλλους, αλλά και την Αδαμαντίνα Γονέμη, μητέρα του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια, η οποία καταγόταν από την ίδια οικογένεια. Ο Ολιβιέρο Γονέμης αναφέρεται ότι κατείχε ως φέουδα τα χωριά Λάπηθο και Μονάγρι. Μία από τις θυγατέρες του Ιάσονα, η Λουζινιάνα, έφερε το όνομα του βασιλικού οίκου από τον οποίο καταγόταν. Πρόκειται για μια συνήθεια η οποία απαντά την ίδια εποχή στις μεγάλες κυπριακές οικογένειες, όπου το επίθετο της οικογένειας γίνεται όνομα. Αναφέρουμε ενδεικτικά τα ονόματα Φικάρδα από την οικογένεια Φικάρδο, Φλάτρα από την οικογένεια Φλάτρο, Costanza από την οικογένεια Costanzo, Διονόρα από την οικογένεια Δενόρες, Παλαιολόγα από την οικογένεια των Παλαιολόγων και άλλα.

Η Λουζινιάνα Lusignan παντρεύτηκε τον Δομένικο Ανδρούτση, της γνωστής οικογένειας από την Αμμόχωστο. Η οικογένεια αυτή ήταν γνωστή όχι μόνο με το επίθετο Ανδρούτση αλλά και ως Αγίου Ανδρέα (S. Andre). Αξίζει να αναφέρουμε ότι ένας πύργος των τειχών της Αμμοχώστου ονομαζόταν πύργος ή προμαχώνας του Aνδρούτση, γιατί μάλλον θα γειτνίαζε με την κατοικία της επιφανούς αυτής Αμμοχωστιανής οικογένειας. Επίσης στην Αμμόχωστο, όπως αναφέρεται σε πηγή του 16ου αιώνα, υπήρχε ένα πηγάδι που έφερε το όνομα της ίδιας οικογένειας. Ο Στέφανος Lusignan μας πληροφορεί ότι ο σύζυγος της αδελφής του Δομένικος Ανδρούτσης είχε ως φέουδο το χωριό Άγιος Γεώργιος του Σπαθαρικού (S. George de Spatarico). Μέλη της οικογένειας Ανδρούτση αναφέρονται ως φεουδάρχες χωριών της Μεσαορίας. Από τον ίδιο τον ιστορικό μάς έγινε γνωστή και η τύχη της αδελφής του Ισαβέλλας. Η Ισαβέλλα ήταν ορθόδοξου δόγματος και εκάρη μοναχή με το όνομα Αθανασία. Όταν οι Οθωμανοί έγιναν κύριοι της Κύπρου, η Αθανασία συνελήφθη αιχμάλωτη και αργότερα κατόρθωσε να απελευθερωθεί. Επειδή δεν υπήρχε τρόπος να διαφύγει από την Κύπρο, για να μην εξαναγκαστεί να παντρευτεί κάποιο Οθωμανό, παντρεύτηκε έναν χριστιανό από την οικογένεια Νικηφόρου της Λευκωσίας. Το ζεύγος κατοίκησε στο χωριό Συλίκου της Λεμεσού και απέκτησε έναν γιο με το όνομα Φίλιππος.

Ιλαρίων, κατά κόσμον Ιωάννης

Ένας άλλος γιος του Ιάσονα Lusignan και της Λουκίας Φλάτρο ήταν ο Ιωάννης, ο οποίος επίσης ήταν ορθόδοξου δόγματος. Εκάρη μοναχός σε ηλικία είκοσι πέντε ετών με το όνομα Ιλαρίων. Το 1568 ο Ιλαρίων Lusignan, κατά κόσμον Ιωάννης Lusignan, υπηρετούσε ως ιερομόναχος στη μονή του Αντιφωνητή και ήταν μεταξύ των υποψηφίων για την εκλογή επισκόπου Σολέας. Ο Ιλαρίων όταν εισέβαλαν στην Κύπρο οι Οθωμανοί βρισκόταν στην οχυρωμένη Αμμόχωστο, όπου και σκοτώθηκε το 1571 ως ένας πραγματικός ηρωομάρτυρας. Όπως αναφέρει ο αδελφός του Στέφανος, ο επίσκοπος Αμμοχώστου Ragazzoni τον πληροφόρησε ότι έχαιρε καθολικής εκτίμησης και αγάπης ως ένας πραγματικός άγιος.

Θύματα του πολέμου της Κύπρου 1570-1571 ήταν και δύο νεότεροι γιοι του Ιάσονα Lusignan και της Λουκίας Φλάτρο. Πρόκειται για τους Ιωάννη-Φίλιππο και Ηρακλή. Και οι δύο αιχμαλωτίστηκαν και πέθαναν κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας. Μια άλλη θυγατέρα του Ιάσονα ήταν η Ελένη, την οποία νυμφεύθηκε ο Δημήτριος Παλαιολόγος. Ο κλάδος των Παλαιολόγων, από τον οποίο καταγόταν ο Δημήτριος Παλαιολόγος, διατεινόταν ότι είχε καταγωγή από τον βυζαντινό αυτοκρατορικό οίκο. Ο Δημήτριος Παλαιολόγος ήταν φεουδάρχης της Λαπήθου και της Ελιάς και ήταν στρατιωτικός διοικητής ενός λόχου πενήντα ιππέων. Το ζεύγος απέκτησε έναν γιο, τον Φίλιππο, και μία θυγατέρα, την Παλαιολόγα. Το 1579, όπως αναφέρει ο θείος τους Στέφανος Lusignan, ο Φίλιππος και η Παλαιολόγα εξακολουθούσαν ακόμη να ζουν αιχμάλωτοι των Οθωμανών. Ας σημειωθεί ότι ο Στέφανος Lusignan αναφέρει ακόμα μία αδελφή του με το όνομα Ελένη, η οποία πέθανε πολύ μικρή, γι' αυτό άλλωστε δόθηκε το ίδιο όνομα σε άλλη θυγατέρα της οικογένειας που γεννήθηκε αργότερα. Το τελευταίο παιδί του Ιάσονα Lusignan, η Μαργαρίτα, πέθανε όταν ήταν βρέφος λίγο μετά τη γέννησή της.

Στέφανος Lusignan o εστεμμένος

Ο τρίτος γιος κατά σειρά του Ιάσονα και της Λουκίας ήταν ο Ιάκωβος, μοναχός στον Άγιο Δομίνικο, θεολόγος και ιστορικός που μας κληροδότησε πλούσιο έργο, τόσο για την ιδιαίτερη πατρίδα του Κύπρο όσο και για τη γενεαλογία τού φραγκικού βασιλικού οίκου, από τον οποίο καταγόταν. Πρόκειται αναμφίβολα και για το πιο διάσημο μέλος του συγκεκριμένου κλάδου. Όταν εισήλθε στον μοναχισμό, από Ιάκωβος μετονομάστηκε σε Στέφανο, στοιχείο, όπως εξηγεί ο ίδιος, το οποίο σήμαινε ότι καταγόταν από τη βασιλική οικογένεια των Lusignan, αφού Στέφανος στην ελληνική και κυπριακή σημαίνει εστεμμένος (en langage Grec e Cypriot Στέφανος signifie couronne). Ο Στέφανος εκπροσώπησε στην επισκοπή Λεμεσού για τέσσερα χρόνια τον Λατίνο επίσκοπο επειδή απουσίαζε στη Βενετία, αλλά το 1568 αναχώρησε για την Ιταλία και έτσι διασώθηκε αφού μετά από δύο χρόνια η γενέθλια πόλη του, η Λευκωσία, κατελήφθη από τους Οθωμανούς και πολλά μέλη της οικογένειάς του αλλά και φίλοι, συγγενείς και συμπατριώτες του φονεύθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν.

Στις 27 Απριλίου 1588 ο Στέφανος Lusignan, εξόριστος ουσιαστικά στην Ιταλία αφού δεν μπορούσε να επιστρέψει στην οθωμανοκρατούμενη πλέον πατρίδα του και δύο έτη πριν αποχαιρετήσει τον παρόντα κόσμο, δέχθηκε μια τιμή η οποία ασφαλώς θα τον χαροποίησε. Ο Πάπας Σίξτος Δ?? έχρισε τον γαλαζοαίματο ιστορικό και ιερωμένο Στέφανο Lusignan επίσκοπο Λεμεσού in partibus, δηλαδή, κατά τίτλο μόνο, έναν τίτλο ωστόσο που διατήρησε έως τον θάνατό του. Η σχέση του Στέφανου, άλλωστε, με την πόλη της Λεμεσού ήταν πολύ στενή αφού τόσο ο θείος του Φοίβος όσο και ο πατέρας του Ιάσονας υπήρξαν διοικητές (capitani) της ίδιας πόλης...