Κύπρος και Ελλάδα έχουν χιλιάδες χρόνια ιστορία και πολιτισμό, κληρονομιά που αντανακλάται όχι μόνο στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO που βρίσκονται στην επικράτειά τους, αλλά και στις δεκάδες άλλους μοναδικούς αρχαιολογικούς χώρους. Το ζητούμενο όμως δεν είναι πόσο πλούσια σε ιστορία είναι μια χώρα, αλλά πώς υφαίνει την ιστορία της στο παρόν και πώς τη διαφυλάσσει για το μέλλον. Αν θέλουμε να μιλήσουμε με οικονομικούς όρους, πώς αυτά τα μνημεία μπορούν να γίνουν η πιο σοβαρή εισοδηματική πηγή για ένα κράτος.

Για χώρες με βαριά βιομηχανία και τεράστια εργοστάσια παραγωγής προϊόντων καθημερινής κατανάλωσης, μπορεί αυτό να μην έχει τόση σημασία. Έχει όμως σημασία για εμάς που δεν έχουμε τίποτα άλλο να πουλήσουμε, πέραν του πολιτισμού μας.

Μια πρόσφατη επίσκεψη στην Πελοπόννησο ήταν η αφορμή για τις πιο πάνω σκέψεις. Πέραν της απόλαυσης και του δέους που νιώθει κανείς όταν επισκέπτεται χώρους όπως ο Μυστράς, η Ολυμπία, οι Μυκήνες, το σπήλαιο του Διρού, δεν μένει τίποτα άλλο παρά μια πικρή γεύση απογοήτευσης. Στους εκατοντάδες επισκέπτες που κατακλύζουν καθημερινά αυτούς τους χώρους δεν παρέχονται τα στοιχειώδη για να κάνουν πιο ευχάριστη την περιδιάβασή τους.

Μπορεί να υποθέσει κανείς ότι αν τα εκατοντάδες μνημεία που διαθέτει η χώρα εκσυγχρονιστούν και, πέραν των φθαρμένων από τον χρόνο ενημερωτικών πινακίδων, προσφέρουν υπηρεσίες ευχάριστης περιδιάβασης και ξενάγησης, εργαλεία οπτικοακουστικής ενημέρωσης, αναψυκτήρια, καταστήματα πώλησης αντιγράφων, τότε η χώρα θα ξεπλήρωνε το χρέος της.

Τα πιο πάνω μπορούν να παραλληλιστούν με καταστάσεις που βιώνουμε στην Κύπρο. Πώς προβάλλει και αξιοποιεί η Κύπρος τον πολιτισμό της και τους εκατοντάδες αρχαιολογικούς της χώρους; Ένα μόνο παράδειγμα. Το νησί μας κατέχει το copyright της διασημότερης γυναίκας της υφηλίου, της Αφροδίτης. Πρόσφατα είχα φιλοξενήσει κάποιον από το εξωτερικό, ο οποίος ήθελε να δει τον τόπο όπου γεννήθηκε η Αφροδίτη, την Πέτρα του Ρωμιού. Εντυπωσιακή μεν αλλά τι σου αφήνει; Στη γύρω περιοχή θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια ολόκληρη "βιομηχανία" προώθησης μέσα από ένα σωστό branding και promotion, όπως κάνουν χώρες με μικρότερη ιστορία από εμάς, κάτι που θα απέφερε και σημαντικό ρευστό στα ταμεία του κράτους.

Είναι αποδεδειγμένο ότι για να κινηθούν τα πράγματα πρέπει να υπάρχει και το απαιτούμενο όραμα. Δυστυχώς, η 60χρονη Κυπριακή Δημοκρατία ατύχησε στους ηγέτες. "Leaders" χωρίς όραμα, χωρίς πολιτισμική συνείδηση και δυστυχώς και χωρίς επιχειρηματικό δαιμόνιο. Που να έχουν την ικανότητα να αντιληφθούν ότι η διαχείριση των μνημείων δεν είναι μια ουδέτερη πράξη αλλά μια πράξη ευθύνης που την επιβάλλει και η ιστορική συνείδηση και οι νόμοι της αγοράς για "αξιοποίηση" και υπαγωγή των μνημείων στους κανόνες της τουριστικής "βιομηχανίας" και της "βιομηχανίας" του ελεύθερου χρόνου.

Δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι καθόλου αισιόδοξα καθώς φαίνεται ότι το αγωνιστικό μας πάθος εξαντλείται σε μεμψιμοιρίες που έχουν να κάνουν με τα παγκάκια που στολίζουν την ανακαινισμένη πλατεία Ελευθερίας και το σχήμα τους, στοιχείο που φαίνεται να είναι το μόνο που εξάπτει τη φαντασία μας και προκαλεί τα ψευδοσυντηρητικά μας ήθη.