Αυτήν τη φορά δεν ήμουν εκεί, αλλά τα είδα από συναδέλφους. Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση του Ευρωκοινοβουλίου στις Βρυξέλλες για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν σημαντικά. Όπως αυτά που παρουσίασε ο ερευνητής Φοίβος Παπαδάκης, υποψήφιος διδάκτωρ του King's College του Λονδίνου: Αρκούν 68 likes στο facebook για να προβλέψει κάποιος με ακρίβεια 95% το χρώμα του δέρματός σου και με 88% τη σεξουαλική σου ταυτότητα. Δέκα likes είναι αρκετά για να σε γνωρίσει ένας διαδικτυακός "φίλος" καλύτερα από τον συνεργάτη σου και 70 για να πει περισσότερα για εσένα από ό,τι ένας φίλος σου... Με 150 likes σε γνωρίζει καλύτερα από την οικογένειά σου και με 300 καλύτερα από τον σύντροφό σου.

Κάθε μέρα παράγονται 2,5 πεντάκις εκατομμύρια bytes δεδομένων, το 90% των data στην παγκόσμια ιστορία δημιουργήθηκε την τελευταία διετία, κάθε μέρα γίνονται 5 δισ. αναζητήσεις στην Google και κάθε λεπτό οι χρήστες του YouTube παρακολουθούν 4,1 εκατομμύρια βίντεο. "Υπάρχει ένα χάσμα στη σύγχρονη δημοκρατία, μεταξύ εκείνων που παράγουν δεδομένα και εκείνων που τα ελέγχουν. Υπάρχει ανάγκη για να αντιμετωπιστούν αυτά τα φαινόμενα παγκοσμίως. Τι μπορούμε να κάνουμε; Μεταξύ άλλων, να διασφαλίσουμε διαφάνεια στο λογισμικό με σκοπό να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των χρηστών αλλά και να εμπλακεί η κοινωνική επιστήμη στην ανάπτυξη των αλγορίθμων", τόνισε ο Φοίβος Παπαδάκης.

Και παρόλο που σκάνδαλα όπως του facebook και της Cambridge Analytica απέδειξαν στην πράξη τη χρήση των social media και για πολιτικούς σκοπούς, δεν χάνουν έδαφος. Αντίθετα, κερδίζουν... Γιατί σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο Μαρκ Κόουτ, επίσης από το King' s College, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι μετά το σκάνδαλο της Cambridge Analytica και βάσει στοιχείων του τελευταίου τριμήνου του 2018, τα έσοδα του facebook αυξήθηκαν, κάτι που δείχνει ότι δεν επηρεάστηκε αρνητικά. Τα έσοδα από διαφημίσεις αυξήθηκαν κατά 43,2% και όλα δείχνουν ότι το facebook για το 2018 θα περάσει τον πήχη των 50 δισ. ευρώ σε έσοδα.

Άλλωστε υπήρξε μετατόπιση της διαφημιστικής δαπάνης από τα παραδοσιακά Μέσα όπως οι εφημερίδες προς τα κοινωνικά δίκτυα, επισήμανε, από την πλευρά της, η Τζένιφερ Πίμπους, διδάκτωρ ψηφιακού πολιτισμού στο King's College: "αν κοιτάξουμε την ψηφιακή διαφήμιση, η βιομηχανία αυτή έχει αλλάξει ριζικά. Το 2017, το 57% της βιομηχανίας αφορούσε δύο βασικούς παίκτες: την Google, η οποία προσέλκυσε διαφημιστική δαπάνη 63 δισ. λιρών και το facebook (24 δισ. λίρες). Την ίδια στιγμή, τα ψηφιακά έσοδα της εφημερίδας 'Guardian' ανήλθαν σε μόλις 94,2 εκατομμύρια λίρες - και σε αυτά συνυπολογίζονται και οι συνδρομές, όχι μόνο η διαφήμιση. Όσοι, λοιπόν, θέλουν να διαφημιστούν, απευθύνονται απευθείας σε αυτές τις δύο εταιρείες. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά που έγινε αισθητή την τελευταία δεκαετία ως αποτέλεσμα της κατάχρησης των προσωπικών μας δεδομένων".

Ένα από τα σημεία κλειδιά είναι και η σχέση των παιδιών με τα social media. Βάσει πρόσφατης μελέτης, όμως, παρότι πάνω από τέσσερα στα δέκα παιδιά (ποσοστό 43%) πιστεύουν ότι γνωρίζουν περισσότερα από τους γονείς τους για το διαδίκτυο, στην πραγματικότητα "δεν μπορούν να το αντιληφθούν με κριτική σκέψη", όπως δήλωσε η Αναστασία Καραγιάννη, ειδική σε θέματα ψηφιακών δικαιωμάτων και προστασίας των παιδιών, που εκπροσώπησε τη MKO Homo Digitalis, και πρότεινε τη συγκρότηση μιας επιτροπής, η οποία θα προωθήσει νομοθετικά μέτρα με σκοπό τη μεγαλύτερη προστασία των προσωπικών δεδομένων των παιδιών.

Το γράφουμε συνεχώς, όλα είναι θέμα ενημέρωσης και απόφασης. Τι θέλουμε να κάνουμε, πόσα θέλουμε να αποκαλύψουμε, τι περιμένουμε από τα social media; Αν σκεφτούμε, και το λέω συχνά, πως ό,τι γράφουμε στον τοίχο του facebook είναι σαν να το γράφαμε στον εξωτερικό τοίχο του σπιτιού μας, θα είμαστε καλύτερα προστατευμένοι.