Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει πρόσφατα αποδειχθεί ότι αυξάνει την κατάθλιψη και το άγχος, αλλά μια νέα έρευνα ανάμεσα σε εφήβους επισημαίνει τους τρόπους με τους οποίους αυτές οι πλατφόρμες μπορούν επίσης να είναι επωφελείς. Το ερευνητικό κέντρο Pew διεξήγαγε μια έρευνα ανάμεσα στους εφήβους των ΗΠΑ, ρωτώντας τους σχετικά με τις εμπειρίες τους όσον αφορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο θετικές όσο και αρνητικές, και τα ευρήματα δείχνουν ότι οι νέοι γνωρίζουν πολύ καλά τα οφέλη αλλά και τα μειονεκτήματα της χρήσης των κοινωνικών μέσων.

Η έρευνα διεξήχθη στις αρχές του έτους μεταξύ 743 εφήβων ηλικίας 13 έως 17 ετών, επομένως το μέγεθος δείγματος είναι αρκετά μικρό. Ωστόσο, τα δεδομένα που συλλέχθηκαν πηγαίνουν αρκετά σε βάθος, οπότε η έρευνα παρέχει κάποια ενδιαφέρουσα τροφή για σκέψη.

Το μεγαλύτερο θετικό στοιχείο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που εντόπισαν οι έφηβοι ήταν ότι συνδέονται περισσότερο με τους φίλους τους, γεγονός το οποίο το 81% των ερωτηθέντων είπαν ότι τους βοήθησε. Επιπλέον, οι έφηβοι αξιολόγησαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την ικανότητα αλληλεπίδρασης με διαφορετικούς ανθρώπους και ως μέρος υποστήριξης όταν αγωνίζονταν, με το 69% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι πιστεύουν πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τους βοηθούν να αλληλεπιδράσουν με μια πιο ποικιλόμορφη ομάδα ανθρώπων και το 68% τοις εκατό να λένε ότι αισθάνονται σαν να έχουν ανθρώπους να τους στηρίζουν σε δύσκολες στιγμές.

Αλλά οι έφηβοι δεν αγνοούν τα προβλήματα από τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως η πίεση να εμφανίζονται με συγκεκριμένο τρόπο σε άλλους και η πίεση να είναι "επιτυχημένοι" στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συγκεντρώνοντας πολλά likes και σχόλια. Από τους ερωτηθέντες, το 43% λένε ότι αισθάνονται την πίεση να δημοσιεύουν περιεχόμενο που τους κάνει να φαίνονται καλοί και το 37% λένε ότι αισθάνονται την πίεση να δημοσιεύουν μόνο περιεχόμενο που θα πάρει likes και σχόλια. Άλλα ευρήματα ήταν ότι οι έφηβοι πίστευαν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τους βοήθησαν να ασχοληθούν περισσότερο με την ιδιότητά τους ως πολίτες και ότι τους βοήθησαν να βρουν νέες οπτικές γωνίες. Συνολικά, οι έφηβοι που συνδέονται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούν περισσότερο θετικά συναισθήματα παρά αρνητικά. Όσο και να μου αρέσει να διαβάζω τις έρευνες, θα πρέπει πάντα να έχουμε όλοι στο μυαλό μας ότι δεν είναι απαραιτήτως ο καλύτερος τρόπος για να συγκεντρωθούν αντικειμενικά δεδομένα σχετικά με ένα θέμα. Στο πλαίσιο μιας έρευνας, τα άτομα ερωτώνται σχετικά με το τι σκέφτονται. Για παράδειγμα, στη δική μας περίπτωση ρωτούν τους εφήβους εάν αισθάνονται ανασφαλείς όταν κοιτάζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά δεν μετρούν το αν η ανασφάλεια μεγαλώνει όταν ένα άτομο εκτίθεται σε περιβάλλον μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό σημαίνει ότι οι έρευνες βασίζονται σε δύο γεγονότα: το ένα είναι ότι οι συμμετέχοντες πρέπει να έχουν μεγάλη αυτογνωσία όταν απαντούν σε ερωτήσεις και το δεύτερο ότι απαντούν ειλικρινά.

Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας δείχνουν μια ισορροπία θετικών και αρνητικών απαντήσεων για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι έφηβοι έχουν συναίσθηση όσον αφορά τον τρόπο που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν τη ζωή τους και ότι το σκέφτονται και με κριτικό τρόπο. Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί εάν οι δικοί μας έφηβοι είναι πιο "σπίρτα" (ή όχι) στο συγκεκριμένο θέμα. Θα έλεγα ότι το θέμα είναι πια ταξικό: οι μορφωμένοι, οι πλουσιότεροι, οι πιο κοσμοπολίτες κατανοούν ότι τα κινητά τους είναι για να ενημερώνονται, να χρησιμοποιούν εφαρμογές που κάνουν τη ζωή τους καλύτερη, να επικοινωνούν μεταξύ τους (μα, επιτέλους, δεν μιλάνε ποτέ στο τηλέφωνο;).