Εσείς για σήμερα περιμένατε τα καλά της Τεχνητής Νοημοσύνης. Τα προηγούμενα άρθρα, όμως, ξεκίνησαν μια σειρά αντιδράσεων από διάφορους αναγνώστες. Ένας από εσάς, μου έστειλε ένα σχετικό άρθρο των «New York Times» το οποίο αναφέρεται ακριβώς στο θέμα της χρήσης της ΤΝ αλλά από τους καθηγητές και το οποίο επέλεξα να μην αγνοήσω.
Το άρθρο αναφέρει την περίπτωση της Έλλα Στάιπλετον, τελειόφοιτης του Northeastern University της Βοστώνης. Σε ένα από τα υποχρεωτικά μαθήματά της εντόπισε στο υλικό διδασκαλίας μια περίεργη φράση «να είσαι περισσότερο λεπτομερής και συγκεκριμένος» που ξεκάθαρα ήταν μια προτροπή για το ChatGPT. Έτσι, ξεψάχνισε από την αρχή όλες τις σημειώσεις του καθηγητή της και βρήκε κι άλλες ενδείξεις: παραμορφωμένα γραφικά, περίεργες φωτογραφίες, ορθογραφικά λάθη.
Τελικά η φοιτήτρια κατήγγειλε τον καθηγητή, απαίτησε επιστροφή διδάκτρων (άνω των 8.000 δολαρίων για ένα μάθημα) και άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για ένα νέο φαινόμενο: οι φοιτητές νιώθουν πλέον εξαπατημένοι όχι επειδή οι συμφοιτητές τους αντιγράφουν με ChatGPT, αλλά επειδή οι διδάσκοντες κάνουν το ίδιο. Κι αυτό, όπως φαίνεται, δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Στις πλατφόρμες αξιολόγησης όπως το RateMyProfessors, όλο και περισσότεροι φοιτητές καταγγέλλουν υπερβολική χρήση ΤΝ από καθηγητές. Το διαπιστώνουν σε διαφάνειες με κοινότυπη γλώσσα, σχόλια που «μυρίζουν» ΤΝ, ακόμα και βαθμολόγηση με chatbot.
Αναρωτιέται κανείς εάν καθηγητές κατανοούν ότι έτσι εγκαταλείπουν τον παιδαγωγικό τους ρόλο. Όταν ζητούν από την ΤΝ να γράψει σχόλια αξιολόγησης για εργασίες, όπως έγινε με μια φοιτήτρια στο Southern New Hampshire University, ποιος τελικά είναι ο αποδέκτης της εκπαιδευτικής πράξης; Ο αλγόριθμος ή ο άνθρωπος;
Υπάρχουν βέβαια και επιχειρήματα από την άλλη πλευρά. Πολλοί πανεπιστημιακοί εξηγούν ότι χρησιμοποιούν την ΤΝ για να μειώσουν τον φόρτο εργασίας τους. Ένας καθηγητής από το Virginia Commonwealth University λέει εύστοχα: «είναι σαν να έχεις κομπιουτεράκι με στεροειδή». Δημιουργεί βάσει ασκήσεων, γλυτώνει ώρες σχεδιασμού και έχει περισσότερο χρόνο για να υποδέχεται και να συζητά με τους φοιτητές/τριες του. Ωστόσο, ένας άλλος καθηγητής, ο οποίος μάλιστα είναι και A.I. faculty fellow, το θέτει ξεκάθαρα: «Η αξία που προσφέρουμε ως διδάσκοντες είναι η ανθρώπινη επαφή, η ανάγνωση των λέξεων του φοιτητή, η κατανόηση του πώς τον επηρεάζουν». Δεν μπορεί η ενσυναίσθηση, η παιδαγωγική κρίση και η προσωπική καθοδήγηση να αυτοματοποιηθούν.
Ακόμα και με καλές προθέσεις τα αποτελέσματα είναι συχνά θλιβερά. Στο πανεπιστήμιο Vanderbilt University, μετά από μια μαζική δολοφονία σε άλλη πανεπιστημιούπολη, η σχολή απάντησε με ένα e-mail «συμπόνιας»... γραμμένο από ChatGPT. Η αποκάλυψη ότι η ενσυναίσθηση είχε ανατεθεί σε έναν αλγόριθμο οδήγησε σε δημόσια κατακραυγή και παραιτήσεις.
Αυτό που πρέπει ν' απαντηθεί είναι το πώς χρησιμοποιούμε την ΤΝ. Πότε ενισχύει, και πότε εκφυλίζει την εκπαιδευτική διαδικασία; Πού είναι τα όρια της διαφάνειας; Τι προσδοκούν οι φοιτητές όταν πληρώνουν δίδακτρα πολλών χιλιάδων δολαρίων; Ή και όταν δεν πληρώνουν τίποτα, όπως στα δημόσια πανεπιστήμια της Ευρώπης. Γιατί το πανεπιστήμιο δεν είναι μηχανή μετάδοσης πληροφορίας, αλλά χώρος διαλόγου, κρίσης και σχέσης. Ή θα έπρεπε να είναι.
Εννοείται ότι οι καθηγητές, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν πληρώνονται αρκετά και ιδιαίτερα το έκτακτο προσωπικό αναγκάζεται να κάνει και δεύτερη δουλειά για να επιβιώσει και η ελάφρυνση του φόρτου τους είναι θεμιτός στόχος. Δεν μπορούν όμως να απαγορεύουν στους φοιτητές να χρησιμοποιούν ΤΝ και ταυτόχρονα να κάνουν οι ίδιοι εκτεταμένη χρήση, χωρίς να το αποκαλύπτουν.
Αν με ρωτήσετε, δεν έχω καμία αντίρρηση ούτε να τη χρησιμοποιώ ούτε να τη χρησιμοποιούν οι φοιτητές μου. Ένα από τα «κόλπα» που προσπαθώ να τους διδάξω είναι να κάνουν ερωτήσεις μόνο σε περιεχόμενο που της έχουν δώσει οι ίδιοι. Να ζητούν διορθώσεις ή συμπληρώσεις και να τις δέχονται ή να τις απορρίπτουν. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, όλα εκείνα τα παιδιά με δυσλεξία που μπορεί να έχουν πλέον έναν προσωπικό «διορθωτή». Το καλύτερο παράδειγμα ήταν ένας φοιτητής μου που ετοίμασε ένα ερωτηματολόγιο για έρευνα και ζήτησε από την ΤΝ να προσθέσει ερωτήσεις. Τελικά δεν δέχτηκε ούτε μία από τις προτάσεις. Κι εκείνη τη μέρα, ο άνθρωπος νίκησε τη μηχανή κι εγώ ήμουν μια πολύ ικανοποιημένη καθηγήτρια.
